جذب سرمایه در ورزش، از شعار تا واقعیت/ حق پخش تلویزیونی راهکار مناسب برای جذب اسپانسر/ ابزارهای تشویقی باید منجر به بازسازی ساختار ورزش حرفه‌ای شود/ حذف مالیات فقط می‌تواند محرک‌ باشد

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ طی چند سال اخیر مشکلات اقتصادی کشور و تحریم‌ها گریبان‌گیر ورزش نیز شده و اکثر فدراسیون‌ها با مشکلات مالی جدی مواجه هستند. همچنین برخی از تیم‌های باشگاهی منحل شدند یا حمایت پایدار و خوبی را از ورزش کشور ندارند. حامیان مالی مانند شرکت‌های خودروسازی، بانک‌ها و ... چندین سال با حمایت تیم‌ها در لیگ‌های رشته‌های مختلف حضور پیدا می‌کنند اما یک‌باره با رها کردن تیم و ورزشکاران ضربه بسیار بزرگی به لیگ‌های ورزشی وارد می‌کنند.

ورزش یکی از بخش‌های مهم کشور است، که می‌تواند علاوه بر افتخارآفرینی و درآمدزایی در صنعت گردشگری، سلامت جسمانی و روحی مردم تاثیرگذار باشد. بنابراین برای احیای این حوزه نیاز است که تمامی ارگان‌ها از این بخش حمایت کنند.

دراین میان فدراسیون‌هایی هستند که باوجود تمام این مشکلات با جذب اسپانسرها و حامیان مالی تمام هزینه‌های اعزام، برگزاری اردوها و ... از این طریق فراهم می‌کند. فدراسیون ژیمناستیک و بوکس جزو رشته‌های ورزشی هستند که در این راه موفق عمل کردند. اما شعار جذب حامیان مالی وسیله‌ای برای کاندیدهای ریاست فدراسیون‌های ورزشی شده است که از طریق آن بتوانند به این پست دست پیدا می‌کنند ولی پس از قرار گرفتن در جایگاه ریاست تمام این شعارها را فراموش می‌کنند، به همین روال ورزش کشور با مشکلات مالی جدی دست و پنجه نرم می‌کند.

یکی از مسائل مهم در این موضوع بحث مالیات شرکت‌ها است، این که وقتی یک شرکت حمایت یک تیم ورزشی را برعهده می‌گیرد آیا مالیات آن کم یا حذف می‌شود؟ علاوه بر این مخصوصا در رشته‌های منهای فوتبال و کم‌طرفدارتر آیا این موضوع تبلیغات محسوب می‌شود؟

*اثرگذاری حامیان مالی در رشد و ارتقای ورزش کشور

عباس نظریان، معاون اقتصادی وزارت ورزش و جوانان طی گفتگویی با خبرنگار برنا در رابطه با اجرای طرح تحت تحت پوشش قرار دادن رشته‌های منهای فوتبال توسط باشگاه‌های بزرگ فوتبال بیان کرد: یکی از اقدامات مرکز مشارکت‌ها، بررسی وضعیت اقتصاد موجود فدراسیون‌ها بود که پس از آن ما با 44 فدراسیون نشست داشتیم و همه اعضا عنوان کردند که اگر بخشی یا تعدادی از فدراسیون‌ها را حذف کنیم، بقیه آن‌ها عملا در بحث درآمدزایی، اقتصادی و جذب اسپانسر توفیقی نداشتند. یعنی این‌که ماهیت فدراسیون فوتبال به واسطه متقاضی‌هایی که از بابت  تماشاچی و هوادار دارد، باعث می‌شود که اسپانسرها جذب شوند. بنابراین طرح تحت پوشش قرار دادن فدراسیون‌های منهای فوتبال مطرح شد.

وی افزود: این موضوع خیلی می‌تواند در رشد ورزش کشور اثرگذار باشد، اگر بتوانیم حامیان مالی ورزش را به بستر رشته‌هایی غیر از این چند رشته‌ای که در روی بیلبوردها قرار می‌گیرند، ورود بدهیم و برایشان زمینه‌هایی را ایجاد کنیم. اسپانسرها و حامیان مالی انتظاراتی دارند و باید خودشان را به عنوان طرف اول و فدراسیون‌های سایر را به عنوان طرف دوم در نظر بگیریم، پس اگر انتظارات اسپانسرها را براساس ظرفیت‌های قانونی که وجود دارد، برطرف کنیم خیلی اثرگذار است. این موضوع در طول یک سال می‌تواند شرایط بسیاری از فدراسیون‌های ما را تغییر دهد و باعث توسعه و گسترش ورزش می‌شود.

نظریان اضافه کرد: این اقدامات بسیاری از افراد جامعه را به سمت آن رشته‌های ورزشی که شاید کمتر متقاضی دارند یا این‌که کم‌تر به آن‌ها پرداخته شده و ظرفیت‌های اقتصادی ضعیف‌تری دارند بیایند به آن کمک کنند. آن فدراسیون‌ها هم با افرادی که طالب حضور در آن رشته‌های ورزشی هستند رشد کنند و قوام بگیرند تا بتوانند بهتر عملیات خود را پیش ببرند.

مدیرکل اقتصادی وزارت ورزش و جوانان قانون حذف مالیات در صورت پوشش رشته‌های ورزشی اظهار داشت: یک ماده هفت در قانون بودجه داریم که این یکی از دغدغه‌های اصلی فدراسیون‌های ما در تعامل با اسپانسرها و حامیان مالی ورزش است. در این بند چیزی که عنوان شده انتظار حامیان مالی این است که آن مقداری که هزینه می‌کنند، کل مالیاتشان را پوشش دهد اما ظاهرا این طور نیست و در سازمان مالیاتی این گونه با آن‌ها برخورد نمی‌شود. مثلا یک شرکت از یک فدراسیون ورزشی حمایت مالی می‌کند تا کار پیش برود و انتظارش بر این است که اگر مثلا 100 میلیون مالیات دارد با ورود به حوزه ورزش و تزریق این پول به بخش ورزش کل این مالیات بخشیده شود. اما این اتفاق گاها نمی‌افتد و برای آن‌ها خیلی راحت‌تر است که این پول را به سازمان امور مالیاتی بدهند. این باعث گره‌ای شده که اگر این مشکل حل نشود عملا هیچ اسپانسر یا حامی مالی علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در یک سری رشته‌ها نیست.

اکثر باشگاه‌های بزرگ و برتر در رشته فوتبال سرمایه‌گذاری می‌کنند و باوجود این که چندین بار طرح تحت پوشش دادن رشته‌های فوتبال مطرح شده است، هنوز هم رشته‌های ورزشی بسیار محرومی داریم که با وجود افتخارآفرینی‌های جهانی که داشتند، از طرف باشگاه‌ها و اسپانسرها حمایت نمی‌شوند یا اگر هم در این رشته‌ها حضور پیدا کنند، حمایت مالی کافی و لازم را ندارند. رضا علیپور قهرمان و رکوردار سنگنوردی سرعت جهان که لقب سریع‌ترین مرد عمودی دنیا را از آن خود کرده یکی از ورزشکاران برتر کشور است که با وجود افتخارآفرینی‌های فراوان، حامیان مالی و باشگاه‌های ورزشی از او حمایت نمی‌کنند. زیاد هستند از این قبیل ورزشکاران که اسپانسرهای مالی آن‌ها را نمی‌شناسند.

*ابزارهای تشویقی منجر به بازسازی ساختار ورزش حرفه‌ای می‌شود

علی‌اصغر یوسف‌نژاد، نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی و نایب رییس فراکسیون ورزش طی گفتگو با خبرنگار برنا درخصوص این موضوع که حضور اسپانسر در ورزش به دلیل عدم قوانین تشویقی کمرنگ‌تر از گذشته شده است، عنوان کرد: قوانینی که در این زمینه باید ایجاد شود  نیز اگر از طریق دولت ارائه شود بهتر عمل می‌کند. دلیل آن هم این است که سازو کار اقتصادی کشور را دولت به اجرا می‌گذارد و مطمئن باشید فراکسیون ورزش نیز این لوایح را با جدیت پیگیری می‌کند. اعتقاد من بر این است که ابزارهای تشویقی و حمایتی برای حوزه ورزش باید منجر به ترمیم و یا حتی بازسازی صحیح ساختار ورزش حرفه‌ای کشور شود و در برگیرنده ورزش همگانی نیز باشد.

بعضی از کارشناسان دلیل عدم حمایت باشگاه‌ها و برندها از رشته‌های ورزشی منهای فوتبال را، عدم پخش تلویزیونی مسابقات آن رشته‌ها از طریق صداوسیما می‌دانند که این موضوع ناشی از کم‌تماشاچی بودن این رشته‌ها است.

*فضای تبلیغاتی فوتبال کشور تاثیرگذار از فضای بین‌المللی است

حمید سجادی، رییس سابق کمیته ملی المپیک طی گفتگو با خبرنگار برنا درمورد عدم تمایل حامیان مالی برای حمایت رشته‌های منهای فوتبال بیان کرد: واقعیت این است که فضای تبلیغاتی فوتبال به دلیل این‌که متأثر از فضای بین‌الملل است و در دنیای بین‌الملل اتفاقاتی در فوتبال افتاده که فوتبال ایران در داخل از آن مطلع شده و الگوبرداری کرده پس همان راه و روش را که در آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها برایشان ارسال شده رعایت کردند و تا حدودی درآمدزایی از فضای ورزش در فوتبال جلوتر از جاهای دیگر است که این یک بحث فنی، مدیریتی و تکنیکی‌ محسوب می‌شود. در سایر رشته‌ها هنوز آن فضای بین‌الملل به داخل کشور ما منتقل نشده است. یک دیدگاه مارکتینگی یا بازاریابی هم وجود دارد که نیاز داریم تا روی برندینگ یا نشان تجاری آن مسابقه رشته‌های منهای فوتبال کار کنیم. حداقل در این سال‌های دور و نزدیک مسابقه‌ای را سراغ نداریم که در روی نام تجاری آن مسابقه نام‌گذاری یا صحه‌گذاری شده باشد ولی عنوان تبلیغات دور زمین برای لیگ برتر برای همه آشنا است و جایگاه آن را می‌دانند. به همین دلیل شرکت‌های بزرگی مثل همراه اول می‌آید و تبلیغات می‌کند. همراه اول جایی که خودش را نشان می‌دهد و برند خودش را تبلیغ می‌کند که مطالعه شده و از نظر فنی برایشان ارزش دارد. در رشته‌های دیگر این اتفاق نیفتاده حالا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و می‌تواند حتی نحوه برگزاری مسابقات دلیل آن باشد، شما وقتی به عنوان اسپانسر می‌روید جایی  انتظاراتی دارید و شاید انتظارات شما برآورده نشود پس ابتدا باید این جو حرفه‌ای را باید ایجاد کنیم.

وی افزود: شاید خیلی از شرکت‌ها شاید اصلا مالیاتی نداشته باشند و یعنی مالیات کافی نیست، حذف مالیات فقط می‌تواند محرک‌ باشد اما تشویق‌های دیگری هم باید کنارش قرار دهند. در اسپانسری طرف می‌گوید من ایکس میلیون تومان می‌دهم تا انقدر ثانیه از طریق رسانه و تلویزیون دیده شوم و این کلی خروجی و برگردان دارد و روی نشان من کار می‌شود.  ولی گاهی ممکن است کسی اسپانسر ‌شود اما نه دیده می‌شود، نه شنیده می‌شود، نه قدردانی می‌شود، نه زبان خوش داریم و نه دعوت‌نامه می‌دهیم که مثلا از فلان مسابقه دیدن کنند پس این می‌شود سومدیریت که باعث عدم تمایل حامیان مالی در دنیای غیرحرفه‌ای است. برخی از رشته‌ها رخ زیبایی ندارد ولی مثلا در رشته‌ای مثل تنیس هم رخ زیبایی دارد و باعث می‌شود بعضی از برندها استقبال کنند. الان در بخش بانوان اسپانسر داریم اما بانوان پخش تلویزیونی یا زنده ندارند گاها در تیراندازی، پینگ‌پنگ و رشته‌های خاص خانم‌ها را پخش می‌کنند. مثلا شنای بانوان اسپانسر دارد برای این‌که عده‌ای فقط می‌خواهند به ورزش کمک کنند. نوعی احساس مسئولیت اجتماعی است که دارند و به دنبال پخش تلویزیونی نیستند.

سجادی در رابطه با نقش صداوسیما در این موضوع اظهار داشت: ما در کشورمان یک صداوسیما داریم اما شکل‌‌های مختلفی از تلویزیون در کشورهای مختلف وجود دارد. پخش زنده مسابقات یکی از فاکتورهای مهم است اما ما در ایران چیزی به نام حق پخش نداریم چون صداوسیما دولتی است. ولی جاهایی که دولتی نیستند، شبکه خصوصی مسابقات را می‌خرد و خود به دنبال فضای تبلیغاتی مناسب می‌رود تا مسابقات را بفروشد. مثل المپیک که IOC پخشش را می‌فروشد و وقتی این اتفاق می‌افتد مارکتینگ این مسابقات به جریان می‌افتد و شما برای این‌که ضرر نکنید برند می‌آورید و شرکت‌کنندگان را بهتر می‌کنید. این تکنیکی است که در دنیا دارد اتفاق می‌افتد و ما رعایت نمی‌کنیم اما در فوتبال تا حدودی دارد رعایت می‌شود و فوتبال از سایر رشته‌ها جلوتر است. وگرنه این نیست که شرکتی از ورزشی بدش بیاید.

*سخن آخر

در دنیا علاوه بر فوتبال، رشته‌های تنیس، بیس‌بال، راگبی، سوارکاری و ...طرفدارهای زیادی دارند و در مسابقات آن‌ها تماشاچیان کثیری حاضر می‌شوند. اما متاسفانه در کشور ما رشته‌ای مانند چوگان که در جهان به نام ایران ثبت شده است و ریشه‌ای در کشور ما دارد، تبلیغات گسترده‌ای برای آن انجام نمی‌شود و باشگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ در این رشته‌ها حضور ندارند.