بزرگترین گنبد نمکی جهان را بشناسیم/ سفر به آبشار نمکی ایران

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛  کوه نمک دشتی حدفاصل شهرستان دیر و دشتی در استان بوشهر، یکی از بزرگ‌ترین و فعال‌ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی استان بوشهر است و زیباترین گنبد نمکی جهان به شمار می‌آید.

گنبد نمکی جاشک یا کوه نمک جاشک (گنبد نمکی دشتی) ناحیه وسیع و مرتفع شمالی کوجاشک منتهی‌الیه جنوبی رشته کوه زاگرس، حدفاصل شهرستان دشتی و دیر در استان بوشهر ، یکی از بزرگ‌ترین و فعال‌ترین

و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی است. مهم‌ترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمک‌های این کوه نمکی، گنبدها  غارهای منحصربه‌فرد، آبشارها، بلورها و... می‌توان اشاره کرد.

وسعت گنبدهای نمکی در این منطقه  حدود سه هزار و ۶۶۶ هکتار بوده و ارتفاع قله آن هزار و ۴۹۰ متر از سطح دریا است و حداقل ارتفاع آن از سطح دریا نیز ۷۰ متر است.

یخچال‌های نمکی از جمله پدیده‌های زیبای گنبد نمکی دشتی به شمار می‌رود و در ناحیه شمال غربی گنبد به وضوح دیده می‌شود. این یخچال‌ها که حاصل حرکت ثقلی توده‌های نمکی در جهت شیب زمین است در حاشیه کناره گنبد تشکیل می‌‌شود و به دلیل مشابهت آن با یخچال‌های یخی به این نام شهرت یافته است . آبشارهای زیبای نمکی از دیگر ویژگی‌های گردشگری گنبد نمکی دشتی است که چهره‌ای بس زیبا و دلنشین را به آن بخشیده است. این آبشارها که در واقع مسیر طبیعی جریان آب گنبد بوده در فصول کم آبی به واسطه تبخیر کامل آب، بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به ویژه در مسیر آبشارها ایجاد شده است و منظره تماشایی آبشار نمکی را ایجاد کرده است. این پدیده نادر در اواسط بهار تا تابستان و پائیز دیده می‌شوند.

نمک‌هایی که از تجمع‌شان کوه نمک جاشک به وجود آمده متعلق به پایان دوران زمین شناسی پرکامبرین و اوایل دروان پالئوزوییک (دوران اول زمین شناسی) است.

ترکیب سنگ‌های نمکی و خاک‌‌های شیرین در کنار یکدیگر از دیگر جاذبه‌‌های این منطقه محسوب شده است و استقرار گونه‌‌های گیاهی شورپسند در مناطق خاک‌‌دار در لابلای لایه‌‌های نمک تصاویر زیبایی در منطقه ایجاد می‌‌کند.

دره‌‌های عمیق، مناظر  بدیع حاصل از حل شدن نمک‌‌ها، دودکش‌های جن حاصل از وجود یک قطعه سنگ یا صخره غیر قابل انحلال  از دیگر جاذبه‌‌هایی است که این منطقه را بی‌‌شک جزء اثرهای طبیعی و ملی قرار داده است.

به طور کلی پدیده‌های زیبای گنبد نمکی جاشک (دشتی) عبارتند از:

1.رنگ سفید نمکهای طعام گنبد به منطقه جلوه‌ای زیبا بخشیده‌ است به نحوی که از جاده کنگان – بوشهر به صورت یک کوه برفی زیبائی در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر شده‌است.

2.یخچالهای نمکی از جمله پدیده‌های زیبای این گنبد نمکی جاشک یا دشتی به شمار می‌رود و در ناحیه شمال غربی گنبد به وضوح دیده می‌شود این یخچالها که حاصل حرکت ثقلی توده‌های نمکی در جهت شیب زمین است در حاشیه کناره گنبد تشکیل می‌گردد و به دلیل مشابهت آن با یخچالهای یخی بدین نام شهرت یافته‌است.

3.آبشارهای زیبای نمکی یکی دیگر از ویژگیهای گردشگری این گنبد نمکی است. این آبشارها که مسیر طبیعی جریان آب گنبد بوده‌ است در فصول کم آبی به واسطه تبخیر کامل آب بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به ویژه در مسیر آبشارها ایجاد شده‌است و منظره تماشائی آبشار نمکی را ایجاد نموده‌است. این پدیده در اواسط بهار تا تابستان و پائیز دیده می‌شود.

4.غارهای نمکی یکی دیگر از جلوه‌های تماشائی این گنبد نمکی است. این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد می‌شوند در جای‌جای گنبد دیده می‌شود. در بخش‌های داخلی این غارها بلورهای نمک به صورت استالاگمیت و استالاکتیت جلوه‌ای دیدنی به غارها بخشیده‌ است.

5.فرسایش آبی ایجاد شده بر نمک های گنبد آثار زیبا و تماشائی را بر پهنه گنبد ایجاد نموده‌است. این آثار به صورت فرسایش پنجه‌ای یکی از آثار زیبای ژئو مورفولوژیکی را ایجاد نموده‌است.

این منطقه در فصل تابستان که معمولاً از اواخر اردیبهشت در منطقه آغاز و تا پایان مهر ماه ادامه دارد خالی از حیات وحش است به جز چند گونه از مارمولک‌ها و خفاش‌ها که ساکنان دائمی گنبد محسوب می‌شوند، در سطح گنبد جنبنده‌ دیگری دیده نمی‌شود اما بعضی از موجودات نیز در کوهپایه‌ها و دره‌های شیرین پایین دست گنبد دیده می‌شوند که از جمله به کبک ، تیهو، گنجشک ، جغد ، کبوتر چاهی و بعضی از شکارچی‌ها مثل روباه و کفتار می‌توان اشاره کرد.

گنبد نمکی به خاطر قرار گرفتن در مسیر سلسله کوه زاگرس و بین دو کوه شیرین که چشمه‌های آب شیرین دارد و با توجه به اینکه نمک یکی از غذاهای وحوشی همچون قوچ و میش و کل و بز است ،  از این رو در گذشته این منطقه یکی از شکارگاه‌های بزرگ محسوب می‌شده که امروزه به دلیل شکار بی‌رویه و بی‌رحمانه شاید تعداد کمی کل و بز در منطقه باقی مانده باشد.

وجود جاذبه‌‌های زیادی در کوه نمک جاشک منجر شد تا این منطقه در 12 بهمن سال 86 از سوی شورای عالی حفاظت محیط‌ زیست به عنوان اثر طبیعی و ملی انتخاب شود.

گنبد نمکی استان بوشهر در فاصله ۱۴۴ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و  ۶۴ کیلومتری شهر خورموج قرار دارد.