آخر هفته کجا بریم؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ نقاشی پشت شیشه هنری وارداتی است که دوره صفویه از اروپای شرقی، هند و چین وارد ایران شد اما بلافاصله رنگ و بویی بومی به خود گرفت. تصاویر مربوط به انسان، گل و مرغ، تصاویر هندسی، حیوانات، بناهای تاریخی، مناظر شهری، طبیعت، نوشته و خطوط قرآنی، تک چهره‌ها، شخصیت‌های مذهبی و درباری و تاریخی، شاعران و هنرمندان، تصاویری از امامان، دراویش و عامه مردم در حالت‌های مختلف و تصاویر زنان به شیوه‌هایی از نقاشی سبک قاجار و آثار مینیاتوری، از جمله موضوعات نقاشی‌های کار شده بر پشت شیشه می‌باشند.

موزه نقاشی پشت شیشه ایران تنها موزه مستقلی در جهان است که به یکی از شاخه‌های هنر نقاشی اختصاص داده شده است. این موزه دربرگیرنده مجموعه عظیمی ازنقاشی های پشت شیشه از دوران صفویه تا عصر حاضر است.

بنایی که این موزه در آن واقع شده، یکی از خانه‌های قدیمی تهران، متعلق به مرحوم دکتر سیاوش شقاقی، از پزشکان حاذق بیماری های ریوی است.این خانه پس از فوت دکتر شقاقی، توسط وراث وی به شخص دیگری واگذار و در سال ۱۳۷۴کل مجموعه به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران فروخته شد و پس از بازسازی در سال ۱۳۷۷ خورشیدی به صورت گنجینه ای از آثار نقاشی پشت شیشه از سوی شهرداری تهران، به سازمان میراث فرهنگی واگذار گردید. این آثار در زمستان سال ۱۳۸۹ بنا به صلاحدید معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مدتی به ارگ آزادی منتقل شد؛ مدت زمانی نیز به دلیل تعمیرات و کارهای اجرایی به حالت تعطیل درآمد. اکنون این موزه با توانایی و اهدافی بیش از پیش در کنار سایر هنرمندان بازگشایی شده است.

سابقه نقاشی پشت شیشه چیست؟

مورخان تاریخ هنر می گویند؛ قدیمی ترین "نقاشی پشت شیشه" متعلق به قرون سوم یا چهارم پیش از میلاد است که در منطقه ای به نام آپولیا که در محدوده ی کشور ایتالیای امروزه می باشد، شکل گرفته است .

این تکنیک در قرون وسطی در ایتالیا به ویژه در ونیز و جزیره مورانو بسیار مورد توجه قرار داشته و به تدریج پس از ایتالیا در سراسر اروپا از جمله آلمان، فرانسه، اتریش و ... گسترش یافته است . در قرن هفدهم این نوع نقاشی به تدریج به یک هنر مردمی تبدیل شد و به منازل مردم نیز راه یافت. تاریج ساخت و کاربرد شیشه های رنگی در ایران به دوره ایلامیان می رسد، اما تا کنون مدرک و نشانه قطعی از تزئین شیشه ها با رنگ یا نقاشی روی آنها به دست نیامده است. بر اساس شواهد و مدارک، هنر نقاشی پشت شیشه در ایران یک هنر وارداتی بوده که بنابر روایات متعدد از طریق بندر و نیز وارد ایران شده است.

نقاشی پشت شیشه در ایران در دوره زندیه و قاجار نیز رواج داشت و در آن دوران علاوه بر استفاده از شیشه های رنگی و ساده در پشت آیینه ها نیز نقاشی می شد که از نقاشان معروف در عهد زند می توان از آقا صادق، آقا نجف و آقا زمان نام برد.

نقاشی پشت شیشه در دوره قاجار و پهلوی ادامه یافت و در این شیوه نقاشی صورت یا شبیه کشی نیز رواج یافت که نقاشانی از جمله مهر علی و استاد احمر و در دوره پهلوی نیز هنرمندانی از جمله عبد الخلیل، عبدالجلیل، عبدالحمید، عبدالنبی، فتح اله آقاسی، حسین همدانی و بیوک احمدی آثار متعددی را از این شیوه اجرا کردند.

موزه نقاشی پشت شیشه با بیش از 440 شی ارزشمند به عنوان دومین موزه نقاشی پشت شیشه در جهان و اولین موزه تخصصی ایران، گنجینه ای از آثار دوران صفوی تا معاصر را در خود جای داده است.

این بنای تاریخی در سال 1387 به شماره 2322 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.

روزهای بازدید از این موزه همه روزه (به جز دوشنبه‌ها و ایام سوگواری) از ۹ الی ۱۷ می‌باشد.

نشانی این موزه: تهران، خیابان سعدی شمالی، خیابان برادران شهید قائدی(هدایت)، بعد از تقاطع شهید نورمحمدی(تنکابن)، شماره 270