جمع‌آوری معتادین برعهده چه کسی است؛ شهرداری یا بهزیستی؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ همزمان با شیوع ویروس کرونا و بنا به تشخیص ستاد ملی مبارزه با کرونا ادامه کار مراکز بازپروری و نگهداری معتادین ممنوع و این مراکز تعطیل شدند. در پی این تصمیم اتفاقات دیگری در خیابان‌های پایتخت افتاد. خیابان‌هایی که در گذشته پاکسازی شدند امروزه به مامن کارتن خواب‌ها و معتادین تبدیل شده‌اند چراکه این افراد سرپناهی ندارند. از سوی دیگر این روزها بسیاری از زندانیان به مرخصی آمدند و از آن جایی که آنان سرپناهی نداشته و از سوی خانواده‌های خود حمایت نمی‌شوند آواره کوچه و خیابان  هستند.

از حضور معتادین در خیابان‌ها که بگذریم این گمانه وجود دارد که حضور معتادین در  کوچه پس کوچه های پایتخت به انتقال کرونا در تهران کمک می کند و شهروندان را در خطر قرار می‌دهد. بهزیستی عنوان می‌کند که وظیفه‌ای در قبال این افراد ندارد و شهرداری هم از عدم اعتبار و مسئولیت در قبال ساماندهی معتادین سخن می‌گوید.

سازمان بهزیستی هیچ نقشی در نگهداری و ترخیص معتادان ندارد

سیدفرید براتی سده، مدیرکل پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی، درباره کم و کیف رسیدگی به معتادان در روزهای کرونایی عنوان کرد: سازمان بهزیستی هیچ نقشی در نگهداری و ترخیص معتادان ندارد. براساس تصمیم‌گیری ستاد ملی کرونا قرار شد تا زمان فروکش کردن کرونا نگهداری معتادان در مراکز بهزیستی متوقف شود.

براتی سده ادامه داد: طرح ساماندهی معتادان متجاهر در ایام نوروز قرار بود اجرا شود اما این طرح  لغو شد. هم اکنون نیز ترخیص معتادان بر اساس تصمیم مسئولان سازمان بهزیستی نیست.

مدیرکل پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی با بیان اینکه هم اکنون پارک‌ها تعطیل است، افزود: در این وضعیت معتادان در کوچه و خیابان پراکنده شده‌اند، حال می‌توان از شهرداری انتظار داشت پارک‌ها را بازگشایی کرده تا بتوان معتادان را در آنجا نگه داشت؟! در حالی که این اقدام باعث شده روند خدمات‌رسانی به مددجویان با مشکلات متعدد مواجه شود. برای مثال در گذشته معتادان فقط در گوشه پارک جمع می‌شدند که این قضیه خدمات‌رسانی به آنها را  از سوی سازمان بهزیستی تسهیل می‌کرد اما هم اکنون روند خدمات‌رسانی به آنها با مشکلات فراوان مواجه شده است. 

به گفته براتی سده باید به مسئولان در مدیریت شهری گفت هر گونه اقدام در راستای نگهداری معتادان مطابق با تصمیم ستاد ملی کروناست و سازمان بهزیستی در این باره تصمیم گیرنده نیست. 

این مقام مسئول در سازمان بهزیستی گفت: شهرداری از زمان تصویب قانون برنامه ششم باید در مدیریت معتادان متجاهر و توانمندسازی آنها در کنار سازمان بهزیستی به ارائه خدمات می‌پرداخت اما تاکنون اقدامی در این باره انجام نشده است.

شهرداری اجازه جمع آوری معتادین را ندارد/ جمع‌آوری معتاد متجاهر نیاز به دستور ضابط قضایی دارد/ مراکز ماده 15 و 16 فعال شود

در این رابطه به سراغ سیدمالک حسینی، رئیس سازمان مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، رفتیم تا در این خصوص با او گفتگو کنیم.

مالک حسینی با اشاره به وظایف شهرداری تهران در خصوص معتادین گفت: تنها جایی که برای شهرداری تهران تکلیف قانونی دیده شده است برنامه ششم بوده و در این قانون طبق ماده 3 بند ث عنوان شده شهرداری به همراه وزارت رفاه که عملا به بهزیستی ارتباط پیدا می‌کند اقداماتی در خصوص بازپروری معتادان مرخص شده باید انجام دهد.

او افزود: گرچه ماده 16 به شهرداری تکلیف کرده است اما این تکالیف غیر عملیاتی بوده و نسبت بدان اعتراض کردیم ولی با این وجود باز هم برای کاهش آسیب اجتماعی از معتادین نگهداری به عمل می‌آید.

مالک حسینی با اشاره به برخی اقدامات انجام شده در خصوص مراکز ماده 16 گفت: با همه ظرفیت‌ها تحت عنوان بهاران فعالیت خود را انجام می‌دهیم در این رابطه معتادینی که سم زدایی شان تمام شده باشد و داوطلب بازپروری هستند در مراکز بهاران سامان پیدا خواهند کرد.

رئیس سازمان مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به برخی تکالیفی که برای شهرداری در نظر گرفته شده است، افزود: برای تعهدات در نظر گرفته باید 100 میلیارد هزینه می‌کردیم که بار زیادی بر دوش شهرداری بود با این حال بنا بود در اسفندماه سال گذشته آغاز به پذیرش افراد در مراکز بهاران کنیم که به کرونا بر خوردیم.

او تصریح کرد: بر اساس تصمیم مدیرکل درمان مواد مخدر و بنا به تصمیم وزارت بهداشت، مراکز نگهداری جمعی خطرناک اعلام شد و پذیرش و نگهداری در مراکز ماده 16 متوقف شد. در این رابطه بخشی از این افراد در سطح شهر هستند چراکه سرپناهی ندارند.

مالک حسینی با بیان اینکه در اسفند ماه سال گذشته در تهران چیزی به نام کارتن خواب وجود نداشته و افراد بی‌خانمان در گرمخانه‌ها جذب می‌شدند، بیان کرد: در گذشته هر کسی در تهران اراده می‌کرد، بی سرپناه نمی‌ماند اما در حال حاضر برخی زندانیان به دلیل کرونا به مرخصی آمده‌اند و یا خانواده ندارند یا کسی آنان را نمی پذیرد و بدون انجام مددکاری این افراد رها شده‌اند.

او تاکید کرد: آیا شهرداری وظیفه دارد هر کسی که در خیابان حضور دارد را جمع کند؟ معلوم است که نه به هیچ عنوان چنین وظیفه ای ندارد.

رئیس سازمان مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به اینکه ولگردی جرم است گفت: برخی از این افراد رفتارهای پر خطر دارند. ما ضابط قضایی نیستیم و اجازه جمع آوری هم نداریم بلکه افراد باید داوطلبانه به مراکز ما بیایند. ما نمی توانیم اجباری در جذب آن ها داشته باشیم.

مالک حسینی در رابطه با برخی گفته‌های یکی از مدیران سازمان بهزیستی مبنی بر اینکه بهزیستی نقشی در نگهداری یا ترخیص معتادان در مراکز این سازمان ندارد گفت: این ادعا عجیب است. موضوع بهاران برای پس از اجرای مراکز ماده 16 است. معتاد متجاهر نیاز به دستور ضابط قضایی دارد. مراکز ماده 16 باید فعال شوند و کمک کنند تا مراقبت‌های بهداشتی اعمال شود. در مراکز ماده 15 افراد خود معرف به مراکز مراجعه می‌کنند که در حال حاضر تعطیل است.

او ادامه داد: مراکز ماده 15 و 16 طبق قانون مبارزه با مواد مخدر دیده شده است.

مالک حسینی با اشاره به پذیرش گرمخانه‌های شهرداری اظهار کرد: در حال حاضر حدود 2400 نفر در این مراکز هستند و افزایش پذیرش داشته‌ایم اگر این افراد آزاد باشند هم خودشان سرپناهی ندارند و در معرض خطر قرار می گیرند و هم آنکه حضورشان در خیابان‌ها خطر آفرین است.

رئیس سازمان مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با بیان اینکه شرایط بهداشتی و نگهداری افرادی بی‌خانمان باید ارتقا پیدا کند گفت: خوشبختانه در گرمخانه‌های شهرداری تاکنون موردی از کرونا دیده نشده است اما وقتی برخی مراکز دیگر تعطیل می‌شود حجم معتادین افزایش پیدا کرده است و برخی از این افراد راغب هستند تا به مراکز ما بیایند. ما هم نمی‌دانیم وضعیت بهداشتی این افراد به چه صورت بوده است و همه این ها برای ما تبدیل به چالش شده است.

او در پایان با ارائه پیشنهادی خاطرنشان کرد: باید مراکز ماده 16 احیا و ماده 15هم فعال شود تا همه این مشکلات حل شود.

گفتنی است مراکز ماده 15 به مراکز تحت نظارت بهزیستی جهت نگهداری، درمان و کاهش آسیب اختیاری یا داوطلبانه معتادان و مراکز موسوم به ماده 16 نیز مراکز درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر است. معتاد متجاهر به معتادی اطلاق می شود که به صورت آشکار اقدام به مصرف یا حمل مواد کند.