«روایت جنگ در دل جنگ» یک پژوهش روشمند است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، مریم امینی گفت: نویسنده کتاب سرکار خانم انیس دوویکتور برای پایان‌نامه دکترای خود که در زمینه سیاست گذاری فرهنگی سینمای ایران بوده، در طول بیست سال سفرهای متعددی به ایران داشت و چهار سال به طور کامل در ایران بود و سمینارها و سخنرانی‌های زیادی پیرامون مستندهای شهید آوینی در اروپا برگزار کرد. مطالعات نویسنده پیرامون تصویر جنگ تحمیلی در سینمای ایران بوده و از مقطعی به بعد (که خود در مقدمه کتاب توضیح داده‌اند) بر فیلم‌هایی متمرکز شده که همزمان با جنگ ساخته شده‌اند. این نکته در توجه او به مستندهای روایت فتح نقش پررنگی داشته است. نویسنده درمقدمه اشاره می‌کند که آوینی به دلیل تعداد زیاد مستندهایی که ساخته و جدیتی که در ساخت مداوم آنها داشته و استفاده از روشی واحد و وفاداری به موضوعی واحد به طور خاص در مرکز توجه او قرار گرفته و باعث شده فصل کاملی را به آوینی اختصاص دهد.

او در ادامه اظهار داشت: انیس دوویکتور برای من تعریف کرد که یک قسمت از مجموعه حقیقت که قبل از مجموعه روایت فتح ساخته شد، در سینما تک پاریس بدون زیرنویس به نمایش گذاشته و دو سوم حاضران بدون این که زبان را بفهمند، تحت تاثیر روایت مستند می گریستند و این یک ویژگی مختص به این مستندهاست.

امینی در این برنامه اظهار داشت: البته این کتاب صرفا به مستندهای روایت فتح نمی‌پردازد و بسیار جامع‌تر است. از سینمای بعد از انقلاب با موضوع جنگ و سینمای جنگی داستان‌گو شروع می‌کند و سپس به مستندهای جنگ که بعد از انقلاب ساخته شدند، می پردازد و در هر فصل چند فیلم را به عنوان نمونه بررسی می‌کند. کتاب تقریباً یک فصل را به فیلم‌برداران آوینی و روش ابداعی آنها برای فیلم‌برداری در جبهه‌ها اختصاص می‌دهد. پس از آن به نقش شهید آوینی در تدوین و نوشتن گفتار متن این مستندها می‌پردازد، و در آخر نتیجه می‌گیرد که سینمای آوینی از یک سو با عرفان شیعی پیوند دارد و از سوی دیگر با سینمای مدرن. یکی از امتیازات کتاب همین واکاوی مستندهای آوینی در دل شرایط انقلابی، جنگی و سینمایی آن دوران است.

همسر شهید آوینی در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت: دلیل این که تصمیم گرفتم حتما در انتشار این کتاب مشارکت داشته باشم، این نبود که فکر کنم این کتاب دیگر هیچ نقصی ندارد و هیچ نقدی بر این رویکرد وارد نیست ولی جای یک پژوهش روشمند را خیلی خالی می دیدم و فکر کردم این کتاب برای کسانی که می‌خواهند سینمای آوینی یا سینمای دفاع مقدس را بشناسند یا این سوال برایشان مطرح باشد که شهید آوینی چگونه توانسته در شرایط جنگ و میدان جنگ و در حالی که در طول جنگ هفته‌ای یک برنامه حدودا پنجاه دقیقه‌ای برای تلویزیون آماده می‌کرد، به روش بی‌سابقه‌ای برای نمایش حقیقت جنگ در سینما دست پیدا کند، می‌تواند راهگشا باشد. خصوصاً که پژوهش نویسنده هم سویه‌ اعتقادی مستندها را در بر می‌گیرد و هم سویه سینمایی آنها را.

امینی گفت: این کتاب پر از گفت‌وگوهای مختلف با همکاران شهید آوینی در واحد تلویزیونی جهاد سازندگی و فیلم‌برداران تحت نظارت اوست.

او تاکید کرد: نظر نویسنده این است که آثار شهید آوینی بی نظیر است و چنین نمونه‌ای در سینمای مستند جنگ دنیا نداریم.

کتاب «روایت جنگ در دل جنگ» با نگاهی به مستندهای شهید سیدمرتضی آوینی در آستانه روز هنرانقلاب اسلامی و در «چهلمین سال آغاز دفاع مقدس» تألیف دکتر انیس دوویکتور استاد دانشگاه سوربن است که محمد مهدی شاکری مترجم و مریم امینی سرویراستار آن بوده‌اند و ترجمه و انتشار این کتاب در چارچوب همکاری بنیاد سینمایی فارابی، انتشارات واحه و انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران (ایفری) به انجام رسیده است.