آیا عربستان فرصت طلایی برای خروج آبرومندانه از جنگ یمن را از دست خواهد داد؟

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های خبرگزاری برنا؛ عربستان سعودی روز پنجشنبه از آتش بس دو هفته‌ای در یمن خبر داد که بر اساس اعلام «ترکی المالکی» سخنگوی ائتلاف سعودی هدف از این آتش بس فراهم کردن زمینه دعوت نماینده سازمان ملل در امور یمن برای برگزاری نشست بین دولت مستعفی یمن و صنعاء می‌باشد.

این آتش بس اگرچه همانطور که واکنش نامطمئن انصارالله به پایبندی سعودی‌ها به آن معلوم می‌کند اقدامی برای منحرف کردن اذهان بین المللی از تداوم جنگ و خونریزی و محاصره علیه ملت یمن حتی در شرایط شیوع ویروس کرونا در جهان و خطر جدی آن برای یمن جنگ زده می‌باشد، با این حال اعلام این آتش بس از جهات مختلفی می‌تواند حائز اهمیت باشد.

اخلال در روند پیروزی‌های انصارالله و توقف حملات به خاک عربستان

عربستان سعودی و شرکای پیشین آن در جنگ، بویژه امارات، در طول سال‌های تاخت و تاز نظامی در یمن از ۲۰۱۵ به این سو همواره نسبت به درخواست‌های بین المللی برای برقراری آتش بس و توقف حملات به یمن طفره رفته و حتی به معدود توافقاتی که در این زمینه با وساطتت سازمان ملل صورت می‌گرفت در میدان عمل پایبندی لازم را نداشت و بر اساس هدف استراتژیک خود، یعنی گرفتن صنعا از انصارلله و بازگرداندن منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و فراری یمن به قدرت، پیروزی نظامی را بر هرگونه توافق سیاسی ارجحیت می‌دادند.

نمونه بارز این موضوع را می‌توان در مراحل اولیه اجرای توافق استکهلم که در دسامبر ۲۰۱۸ میان نمایدگان صنعا و هیئت دولت مستعفی عدن برای مبادله اسرا و آتش بس در بندر الحدیده و اجازه ورود سوخت و کمک‌های بشردوستانه از طریق این بندر به یمن صورت گرفت، مشاهده کرد.

سعودی‌ها از همان آغاز بنا را بر ناسازگاری و عدم پایبندی به تعهدات گذاشت و این توافق را تا مدت‌ها عقیم باقی گذاشت تا به زعم خود فشار اقتصادی ناشی از محاصره نهایتاً صنعا را به پذیرش شروط ائتلاف وادار کند؛ لذا با توجه به این پیش زمینه باید توجه داشت که گشاده دستی سعودی‌ها برای اجرای آتش بسی دو هفته‌ای را، علی رغم نقص چندین باره آن از روز گذشته، نه از موضع قدرت بلکه از موضع ضعف و تلاش برای جلوگیری از پیشرفت‌های نظامی انصارالله، دادن فرصت تنفس به شبه نظامیان مزدور و بی روحیه جبهه عدن که در هفته‌های اخیر شکست‌ها و عقب‌نشینی‌های گسترده‌ای در استان‌های جوف و مارب داشته اند و همچنین متوقف کردن حملات موشکی و پهبادی انصارالله به اهداف استراتژیک اقتصادی و سیاسی و نظامی در عمق سرزمین‌های عربستان دانست.

دراین رابطه ۱۷ فروردین محمد طاهر انعم از اعضای کادر رهبری حزب سلفی رشاد مدعی شد دستگاه اطلاعاتی و وزارت خارجه عربستان در تلاش هستند برای جلوگیری از فتح مارب به دست انصارالله و ادامه حملات موشکی و پهپادی به خاک عربستان آتش بس بدون پایان محاصره را به بهانه کرونا به صنعا تحمیل کنند.

در اواخر اسفند انصارلله و ارتش یمن موفق شد مرکز استان استراتژیک جوف را نیرو‌های سعودی بازپس گیرد. این پیروزی مهم انصارالله، دومین عقب نشینی نیرو‌های ائتلاف به رهبری عربستان در یک ماه گذشته بود. ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در اواخر ژانویه موفق شده بودند کنترل تمام منطقه نهم در شرق صنعا را به دست گیرند.

از طرف دیگر انصارلله علاوه بر اجرای چندین مرحله عملیات گسترده زمینی در مرز‌های عربستان در استان‌های جیزان و نجران طی ماه‌های گذشته، در طی هفته‌های گذشته از ضربات موشکی گسترده به ریاض در چارچوب ایحاد بازدازندگی خبر داد که اگرچه سعودی‌ها تلاش کردند تا با سانسور خبری شدید از درز اطلاعات خسارت‌های احتمالی به رسانه‌ها جلوگیری کنند یحیی سریع سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن ۱۰ فرودین تاکید کرد یگان موشکی و پهپادی یمن بزرگترین حمله موشکی و پهپادی به مواضع دولت سعودی را از ابتدای آغاز جنگ یمن، انجام داده است.

در همین شرایط «عبدالملک الحوثی» رهبر انصارالله یمن در سخنانی به مناسبت پنجمین سالروز آغاز جنگ یمن، اعلام کرد که دولت سعودی در ششمین سال جنگ شاهد «غافلگیری‌های» زیادی خواهد بود که با توجه به تقویت غافلگیرکننده توان موشکی و پهبادی انصارلله، این هشدار سعودی‌ها را در مورد یافتن چاره‌ای برای خروج آبرومندانه از جنگ یمن به تکاپو انداخته است.

بحران کرونا و فرصت طلایی برای خروج آبرومندانه

در حال حاضر می‌توان مدعی شد که انصارالله عنصر تعیین کننده در مذاکرات و دارای دست برتر در جنگ می‌باشد. این موضوع را می‌توان به خوبی از شروطی که صنعا به عنوان چارچوب‌های توافق سیاسی مورد نظر خود در روز‌های گذشته به نماینده سازمان ملل اعلام کرده است، فهمید.

«محمد علی الحوثی» رییس شورای عالی سیاسی یمن چهارشنبه شب در صفحه توئیتر خود نوشت که صنعاء طرح خود برای توقف نهایی و جامع جنگ یمن را شامل: پایان همیشگی و نهایی جنگ با توقف تمامی عملیات نظامی ائتلاف سعودی در هوا- زمین و دریا، لغو کامل محاصره یمن، پایان حضور نیرو‌های خارجی و هرگونه حضور نظامی عربستان سعودی در خاک یمن، بازگشایی همه فرودگاه‌های یمن و گذرگاه‌ها، شروع روند سیاسی و گفت‌وگوی یمنی-یمنی و نهایتاً به همه‌پرسی گذاشتن نتایج مذاکرات؛ در اختیار «مارتین گریفیس» نماینده سازمان ملل در امور یمن قرار داده است.

طبیعتاً ریاض که با شکست در عملیات نظامی خود در یمن و از دست رفتن حمایت متحد اصلی خود یعنی امارات اکنون طرح‌هایی برای تجزیه یمن و کسب حداقلی از دستاورد را در سر می‌پروراند، از این شرایط صنعا استقبال نخواهد کرد، اما نباید از نظر دور داشت که ریاض به خوبی آگاه است که شیوع کرونا فرصتی طلایی برای خروجی آبرومندانه از یمن تحت عنوان نشان دادن حسن نیت برای شروع مذاکرات و جلوگیری از تلفات بیشتر غیرنظامیان دراثر شیوع بیماری، پیش از آنکه با فشار‌های بین المللی و تداوم حملات زهرآگین یمن به این سرنوشت محتوم تن دهد بوجود آورده است. فرصتی که شاید اعلام آتش بس دو هفته‌ای نشان از درک این موقعیت توسط ریاض باشد.

منبع: الوقت