دوربین مدار بسته گردان یا Speed Dome

اسپید دام یکی از انواع دوربین مدار بسته به شمار می رود که از قابلیت تنظیم زوم و نیز کنترل مستقیم برخوردار است. به همین دلیل، از این دوربین برای اماکنی که نیاز به نظارت دقیقی وجود داشته باشد استفاده می شود.

دوربین های مداربسته گردان با نام های دیگری همچون PTZ (مخفف Pan Tilt Zoom)، دوربین های چرخشی، اسپید دام (Speed Dome)، Fast Dome، دوربین های مدار بسته روباتیک و در نهایت با نام دوربین مداربسته حبابی و سقفی نیز شناخته می شوند. عبارت PTZ به قابلیت و نحوه حرکت لنز دوربین در جهات مختلف و امکان زوم آن اشاره دارد: به این صورت که pan به گردش افقی لنز دوربین، tilt به حرکت عمودی لنز و zoom نیز به قابلیت زوم اتوماتیک و دستی این نوع دوربین ها اشاره دارد.

یک پایه که به سطح یا سقف متصل می شود و یک بدنه اصلی گنبدی شکل، اجزای اصلی تشکیل دهنده این نوع دوربین است. قابلیت چرخش 360 درجه ای و نیز حرکت به سمت بالا یا پایین از جمله ویژگی های اصلی دوربین های مدار بسته اسپید دام محسوب می شود. گردش های عمودی و افقی این نوع دوربین، توسط دو موتور درونی آن ممکن می شود.

با توجه به قابلیت چرخشی این نوع دوربین ها و نیز امکان کنترل دستی و خودکار آن ها، اسپید دام عملا به جای چند دوربین مدار بسته کارایی خواهد داشت. همچنین با استفاده از اتصال اینترنت و یک اپلیکیشن در تلفن همراه یا نرم افزار کامپیوتری قادر خواهید بود همه چیز را از همه جا تحت نظر و کنترل داشته باشید و می توانید به راحتی و در شرایط مختلفی مثل سفر، منزل یا محل کار خود را به دقت زیر نظر داشته باشید.

این دوربین ها که قابلیت نصب بر روی دیوار یا سقف را دارد، در دو مدل دید در شب و معمولی در بازار موجود است. در مدل دید در شب، چندین LED در اطراف لنز تعبیه شده است که با کمک یک سنسور حساس به نور، روشن یا خاموش می شود. زمانی که نور محیط کم می شود، سنسور به مدار فرمان داده و LED ها روشن می شوند. لنز این نوع دوربین ها هم با توجه به قیمت ممکن است لنز ثابت (Fixed) یا وریفوکال (Varifocal) یعنی با قابلیت تنظیم باشد. لنزهای ثابت که از نام آن نیز مشخص است، ثابت و بدون قابلیت تغییر است و تنها یک محیط و فضای مشخصی را پوشش می دهد. اما لنزهای وریفوکال این قابلیت را دارد که پس از نصب مورد تغییر قرار گرفته و میزان فضای پوششی آن را کم یا زیاد کرد. نوع سومی از لنز نیز وجود دارد که با نام لنز موتورایز (Motorized) شناخته می شود. در این نوع لنز، قابلیت زوم و تمرکز توسط نرم افزار و کاربر انجام می گیرد و تفاوت آن با لنز وریفوکال در همین قابلیت کنترل از راه دور آن می باشد.

از نظر ساختار بدنه نیز این دوربین ها انواع مختلفی دارند؛ برخی دارای بدنه فلزی بوده و تا حدودی ضد ضربه هستند که به آن ها وندال پروف یا دوربین مدار بسته دام نیز گفته می شود. همچنین برای جلوگیری از نفوذ آب، گرد و غبار و حتی محافظت در مقابل ضربات عمدی و خرابکارانه به این دوربین ها، آن ها را درون محفظه های مخصوصی قرار می دهند که به آن هاوزینگ (Housing) گفته می شود. این نوع دوربین ها بیشتر در مکان های باز یا شلوغ و کلا جاهایی که احتمال صدمه دیدن آن ها وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرند. دوربین های مدار بسته اسپید دام معمولی که با بدنه پلاستیکی هستند نیز بیشتر در فضاهای داخلی مثل منازل، دفاتر و ادارات مورد استفاده قرار می گیرند.

این دوربین ها معمولا در ارتفاع بالایی از سطح زمین نصب می شوند، به همین دلیل احتمال آسیب دیدن یا خرابکاری توسط سارقان به حداقل ممکن می رسد. همچین به دلیل شکل خاص این دوربین ها، افراد نمی توانند زاویه تصویربرداری را تشخیص دهند.

یکی از ویژگی های کاربردی این دوربین ها، قابلیت تنظیم و زمان بندی آن برای مکان های مختلف است؛ به این صورت که با تنظیم کردن مکان های مختلف به صورت زمان بندی شده، دوربین از محل های مشخص شده در زمان های مختلف به ما تصویر می دهد.

همچنین کاربر می تواند با توجه به قیمت و قابلیت دوربین، از ویژگی زوم آن نیز استفاده کند. در زوم نوع دیجیتال، تصویر به صورت مجازی زوم می شود و در نتیجه از کیفیت آن کم می شود. اما در زوم نوع اپتیکال، به دلیل قابلیت حرکت لنز، تصویر خروجی بدون افت کیفیت نمایش داده می شود.

مزایا و معایب دوربین های مدار بسته اسپید دام

دوربین های اسپید دام از یک لنز تیره بهره می برند که باعث می شود در حال ضبط بودن این دوربین ها قابل تشخیص نباشد. همچنین با استفاده از قابلیت تنظیم نورِ سفید این دوربین ها، تصاویری که بسیار روشن یا بسیار تیره هستند، بهتر دیده می شوند.

دوربین های اسپید دام همچنین در مقایسه با سایر دوربین ها از ابعاد کوچک تری برخوردارند، طراحی مناسبی دارند و حباب روی آن به عنوان محافظی برای لنز عمل می کند. قابلیت کنترل از راه دور توسط کاربر و به وسیله نرم افزار کامپیوتری یا اپلیکیشن موبایلی از دیگر ویژگی های مفید دوربین اسپید دام می باشد. یکی دیگر از خصوصیات کلیدی این دوربین ها، هوشمند بودن آن است. به عنوان نمونه با برنامه ریزی نرم افزار هوشمند آن می توان به گونه ای عمل کرد که در صورت وارد شدن شخص یا وسیله نقلیه به مکانی خاص، دوربین شروع به فیلمبرداری یا عکسبرداری کند.

در کنار مزایای بی شمار، معایبی نیز برای این نوع از دوربین ها شناسایی شده است از جمله اینکه نسبت به دوربین های دیگر، قابلیت پیشگیری پایین تری دارد، زیرا ممکن است افرادی باشند که هنوز این نوع دوربین ها را نمی شناسند و در نتیجه، با دیدن آن متوجه وجود دوربین مداربسته در محل نمی شوند که این مساله خاصیت بازدارندگی دوربین ها را به حداقل می رساند. مورد دیگر، زاویه تصویر برداری دوربین های اسپید دام است. این دوربین ها اکثرا بر روی سقف نصب می شوند در نتیجه تصاویر به صورت عمودی یا نیمه عمودی ثبت و ضبط می شود، از این روی ممکن است چهره افراد به صورت نیم رخ یا ناکامل ضبط شود.

کاربردهای اسپید دام در دوربین های مدار بسته و برندها: داهوا و هایک ویژن

معمولا کاربرد اصلی دوربین های اسپید دام در مکان ها و محیط های وسیع و بزرگ است. در اینگونه موارد، یک اپراتور برای کنترل محیط نیاز است و در غیر اینصورت با استفاده از نرم افزار می توان با این دوربین ها به کار تصویربرداری و ضبط و کنترل محیط پرداخت. به خاطر پوشش 360 درجه ای دوربین های اسپید دام، امروزه در مکان های مختلفی از آن ها استفاده می شود؛ به کار گیری اسپید دام ها در مکان هایی نظیر سالن ها و استادیوم های ورزشی، کنترل ترافیک و عبور و مرور در بزرگراه ها، میدان ها و چهارراه ها، محوطه و سالن های بزرگ مربوط به همایش ها و ادارات، سالن های تولیدی و کارخانه ها و کارگاه ها و استفاده های شخصی و منازل از جمله کاربردهای مرسومی است که این روزها بسیار با آن مواجه می شویم.

از جمله برند های تولید کننده دوربین مدار بسته با قابلیت Speed dome می‌توان به دوربین های مداربسته داهوا و هایک ویژن اشاره کرد.