ورق سیاه چیست و چه کاربردی دارد؟

ورق سیاه یک نمونه بسیار مهم از صفحات فولادی است که کاربردی فراوانی داشته و جزء پرمصرف ترین نوع ورق در جهان به شمار می‌آید. این صفحات فلزی از عملیات حرارتی مواد اولیه که عمدتا شمش فولادی هستند، در دما و فشار بالا تولید می‌شوند. با توجه به اینکه این فرایند نسبت به سایر روش‌ های تولید ورق فولادی مانند نورد سرد نیاز به انرژی، تکنولوژی و در نتیجه هزینه کمتری دارد، محصول نهایی آن هم ارزان تر است. البته این موضوع به هیچ عنوان دلیلی بر مقاومت، استحکام و کاربرد کمتر ورق سیاه نسبت به سایر شیت های فولادی نیست.

ورق سیاه چیست؟

به طور کلی، پلیت های فولادی طی دو فرایند نورد گرم و نورد سرد تولید می‌شوند که محصول تولیدی هر کدام با دیگری متفاوت است. به شیت های ساخته شده در فرایند نورد گرم تحت درجه حرارت بالاتر از ۹۳۰ درجه سانتی گراد و فشار بالا، ورق نورد گرم یا سیاه گفته می‌شود. اما ورق های نورد سرد معمولا در دمای محیط و با فشار بالا ایجاد می‌شوند. پلیت های نورد گرم به دلیل عدم تغییرات ساختاری، از کیفیت و استحکام بیشتری برخوردارند. با این حال، به علت تحمل دما و فشار بالا، ظاهری کدر و مات داشته و به همین خاطر ورق سیاه نامیده می‌شوند. از انواع صفحات فولادی، می توان به ورق سیاهSt37،  St52و A516 اشاره کرد.

نحوه تولید ورق سیاه

برای تولید ورق های فولادی سیاه، نیاز به طی شدن یک سری مراحل منظم به صورت متوالی وجود دارد. به صورت خلاصه، ماده اولیه مورد نیاز جهت تولید این پلیت ها که اغلب و شمش ها و تختال های فولادی هستند، وارد کوره های حرارت دهی گردیده و پس از نزدیک شدن به نقطه ذوب، وارد خط نورد خواهند شد. در این قسمت، غلتک های موجود با فشاری که بر آن ها اعمال می‌کنند، عرض شان را افزایش و صخامت شان را کاهش خواهند داد. با تکرار مداوم این فرایند در خط نورد، ورق سیاه در اندازه های مورد نظر تولید می‌شود. جزئیات هر یک از مراحل تولید این ورق ها به شرح ذیل است.

1.حرارت دهی در کوره پیش گرم

در اولین گام، تختال ها به کوره پیش گرم وارد شده و تحت حرارت ۱۲۰۰ تا ۱۲۵۰ درجه سانتی گراد قرار خواهند گرفت. در این مرحله عناصر آلیاژی حل شده و عیب های ناشی از فرایند ریخته گری برطرف خواهند شد. انتخاب دمای مناسب در این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارت دیگر، دما کوره نه باید آن قدر زیاد باشد که باعث هزینه های اضافی ناشی از اتلاف انرژی گردیده و نباید آن قدر پایین باشد که رسوبات سخت ایجاد شود.

2.نورد اولیه یا خشن

تختال ها و شمش های فولادی بعد خروج از کوره پیش گرم، با استفاده از فشار آب پوسته زدایی شده و وارد قفسه های نورد خشن یا اولیه می‌شوند. این بخش شامل چندین غلتک بوده که تختال ها از میان آن ها عبور می‌کنند. فشار ناشی از غلتک ها موجب کاهش ضخامت شمش و افزایش عرض آن ها خواهد شد. با توجه به نوع تجهیزات، در این مرحله امکان کاهش ضخامت شمش تا ۷۵ درصد وجود دارد. پس از پایان نورد اولیه، ورق سیاه وارد جعبه کلاف شده یا مستقیما به خط نورد بعدی وارد می‌گردد. هدف اصلی جعبه کلاف، طول خط نورد بوده و شکستگی پوسته ها هم از جمله مزایای آن محسوب می‌شود.

3.نورد نهایی ورق سیاه

خط نورد نهایی هم معمولا دارای ۵ تا ۷ قفسه می‌باشد که ورق ابتدا وارد اولین قفسه شده و سپس به صورت متوالی از مابقی عبور خواهند کرد. سرعت عبور ورق از این قفسه ها بین ۱۰ تا ۲۰ متر بر ثانیه بوده و ضخامت آن ها به میزان دلخواه کاهش داده می‌شود. دمای ورود و خروج ورق سیاه به خط نورد نهایی و هم چنین سرعت حرکت با استفاده از دستگاه های دقیق و مخصوص اندازه گیری می‌شوند تا ورق ها با همان ابعاد و دقت دلخواه تولید شوند. پس از رسیدن ضخامت پلیت های نورد گرم به اندازه دلخواه، از بخش پایانی خط نورد نهایی خارج خواهند شد.

4.خنک کاری ورق ها

زمانی که شیت های نورد گرم از خط نورد نهایی خارج می‌شوند، هنوز هم دارای دمای زیادی هستند. به این ترتیب، وارد واحد خنک کاری خواهند شد تا امکان جا به جایی و بسته بندی آن ها میسر گردد. دمای ورق سیاه در این واحد از حدود ۸۵۰ درجه سانتی گراد تا نزدیکی ۵۸۰ درجه کاهش خواهد یافت. به منظور خنک کاری ورق‌ های فولادی نورد گرم از آب و هوا استفاده می‌شود.

5.مرحله بسته بندی

پس از این که خنک کاری شیت های نورد گرم به صورت کامل انجام گرفت، به واحد بسته بندی انتقال داده می‌شوند. در این بخش معمولا ورق ها با استفاده از دستگاه های کلاف پیچ مخصوص به صورت کلاف درآمده و اجازه کاهش دمای بیشتر به آن ها داده می‌شود. بعد از این که دمای این ورق ها به میزان استاندارد رسید، بسته بندی آن ها انجام گرفته و امکان انتقال ورق سیاه به انبار یا مبادی فروش وجود خواهد داشت.

مزایای ورق سیاه

شیت های تولیدی نورد گرم نسبت به سایر پلیت های فولادی از مزایای فراوانی برخوردارند. اگر چه این ورق‌ها دارای ظاهری کدر بوده و در مصارفی که ظاهر اهمیت دارد استفاده چندانی ندارند، اما مزیت های متعدد آن‌ها باعث کاربرد گسترده شان در صنایع گوناگون گردیده است. برخی از مهمترین مزایای ورق سیاه St37 عبارتند از:

• مقاومت کششی بالا
• مقاومت ارتجاعی مناسب
• خواس مکانیکی بهبود یافته
• استحکام و سختی مناسب و چقرمگی بالا
• خاصیت چکش خواری فوق العاده مناسب
• حذف تنش‌های پس مانده در اثر عملیات حرارتی
• قیمت ارزان‌تر نسبت به سایر شیت‌های فولادی مثل ورق  St52

کاربردها

مزایای فراوان و ویژگی های خاص صفحات سیاه فولادی منجر به استفاده از آن در صنایع مختلف و برای ساخت قطعات و تجهیزات گوناگون شده است. به گونه ای که می‌توان این پلیت ها را پرمصرف‌ترین شیت‌های فولادی در جهان دانست. بدون شک، بیشترین کاربرد این ورق‌ها استفاده مستقیم و غیرمستقیم در زمینه ساختمان سازی و عمران است. با این حال، در صنایع دیگر هم به شکل گسترده از آن‌ها استفاده می‌شود. متداول‌ترین کاربرد این ورق‌ها، شامل موارد زیر می‌باشند:

• استفاده برای ساخت انواع مقاطع فولادی مانند تیرآهن، قوطی و پروفیل
• استفاده در صنعت خودروسازی و ماشین آلات سنگین
• به کارگیری در صنعت کشاورزی
• ساخت ماشین آلات و تجهیزات نظامی
• تولید انواع مخازن تحت فشار
• استفاده جهت ساخت انواع تجهیزات دریایی و صنعت کشتی سازی

قیمت ورق سیاه چگونه است؟

قیمت ورق سیاه متأثر از قیمت سنگ آهن و شمش فولادی است. اما متأسفانه قیمت دلار سایۀ سنگین‌تر و تأثیر بیشتری بر قیمت این محصول دارد و با نوسان آن، نرخ مقاطع فولادی و از جمله صفحات فولادی، نوسان می‌پذیرد. در چنین بازار پر نوسانی، اطلاع از قیمت روزانه به صورت آنلاین، برای مشتریان این محصول مفید و کارآمد است. وب سایت‌های معتبری در این زمینه فعالیت دارند و محصول کارخانه های مختلف را با مشخصات، استانداردها و قیمت روز، در لیستی از جداول ارائه می‌دهند. وبسایت شرکت مهندسی آنلاین سازه یکی از این وبسایت‌های معتبر است. شما می‌توانید قیمت ورق سیاه برندهای فولاد مبارکه، اکسین اهواز و کاویان اهواز را در ضخامت‌های مختلف، به صورت رول و شیت ملاحظه فرمایید.

محتوای این مطلب تبلیغاتی است و توسط سفارش‌دهنده، تهیه و تنظیم شده است