کیوان کثیریان، منتقد سینما، در گفتوگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: در سالهای اخیر شاهد تغییر فضایی در عرصه مطبوعات و رسانه بودیم که شرایط خاص و ناگزیری به وجود آمد. فضای مجازی امروز گسترش پیدا کرده و دسترسی مردم به اطلاعات به سرعت بالا رفته و شاهد فضای کنترل نشدهای هستیم که هر چیزی خیلی سریع در آن منتشر میشود.
کثیریان خاطرنشان کرد: میزان سرعت و دقت در انتشار اخبار بسیار مهم است و جدا از ارزش خبری صحت خبر نیز حائز اهمیت است اما در رسانههای ما، امروز فضا به گونهای است که هر کس که علاقهای به سینما داشته رسانهای در فضای مجازی راهاندازی کرده است و در این وضعیت عنصر صحت اخبار قربانی شده و شاهد هستیم کسانی رسانهها را در دست دارند و اخبار را منتشر میکنند که از ماهیت رسانه هیچ اطلاع و تخصصی در این زمینه ندارند.
او افزود: دسترسی سریع به اطلاعات از اتفاقات مثبت در رسانههای امروز است اما بخش آسیبزا موضوع صحت اخبار است که معمولاً همه چیز را به حاشیه میکشاند. سایتها و رسانههای تخصصی بسیاری داریم که با یک تیم رسانهای اداره میشوند اما از رسالت اصلی خود جا مانده و به دلیل استقبال مخاطبان ناچار شدهاند خود را در فضای مجازی فعالتر کنند. روی آوردن رسانههای رسمی به فضای مجازی برای دیده شدن ماهیت کار را بسیار سطحی کرده و کمتر میبینیم که رسانهها در مسائل مختلف عمیق شوند.
این منتقد در ادامه اظهار داشت: فضای مجازی مبتنی بر جذابیتهای سطحی است و لحظهای عمل میکند و جایی برای تحلیل مطالب ندارند، رسانههای اینستاگرامی و توئیتری ماهیتی دارند که شاید در آنها مطالب جدی و مهم مطرح شوند اما امکان دیده شدن ندارند. اساس فضای مجازی به جمع کردن دنبالکننده و اصطلاحاً لایک، ممبر و فالوور است و اگر مسائل جدی و صنفی در این رسانهها مطرح شود کمتر کسی علاقه به دنبال کردن آنها دارد و معمولاً اخبار زرد هستند که میتوانند جلب توجه کنند.
کثیریان تاکید کرد: قدرت رسانههای فضای مجازی مثل اینستاگرام و تلگرام به قدری است که امروز به عضوی جداییناپذیر در زندگی ما تبدیل شدهاند. مردم اطلاعاتشان را در این رسانهها به دست میآورند و با وجود اینکه در صحت اخبارشان شک وجود دارد مردم به آنها بیشتر اعتماد میکنند و روز به روز در حالیکه اساساً صلاحیت منبع بودن ندارند، میزان احترامی که مردم برای این رسانهها قائل هستند بیشتر میشود. فضای مجازی همه ما را سطحینگر کرده و کسی حوصله خواندن مطالب عمیق و تحلیلی ندارد همین وضعیت باعث شده تا برخلاف گذشته رسانهها نیز وسواسی در ارائه اطلاعات درست نداشته باشند و برای اینکه در رقابت عقب نیفتند به دام آنها افتاده و سعی دارند عامهپسند شوند در حالیکه هدف اصلی یک رسانه سینمایی باید عکس این وضعیت باشد و رسانه باید تلاش کند که سطح سلیقه مردم را بالا ببرد.
این منتقد با اشاره به استقبال هنرمندان از شبکههای اجتماعی، گفت: هنرمندان نیز از این وضعیت استقبال میکنند. شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام و توئیتر در مشهور کردن آنها نقش مهمی داشته و حتی میزان دستمزد آنها را افزایش داده است. از نکات عجیب و جالب توجه این است که بسیاری از دستمزدها و ماجراهای مادی در سینما با تعداد فالوور افراد مشخص میشود و تعداد فالوور امروز تأثیری در دستمزد بازیگران دارد که توانایی آنها را در کارشان کماهمیتتر کرده است. به همین دلیل بارها دیدهایم یک بازیگر مطلبی منفی علیه خود منتشر میکند و همه به او حمله میکنند و فحش میدهند اما با نگاهی دقیق میتوان فهمید که این فرد به عمد این کار را کرده و اتفاقاً حمله و دشنام دادن به او جزو اهدافش بوده، اگر دیروز یک بازیگر تلاش میکرد عکسش در صفحه اصلی روزنامهها و مجلات رسمی کشور باشد امروز در تلاش است که عکس و فیلمش در فضای مجازی دست به دست شود.
کثیریان با اشاره به ناگزیر بودن این وضعیت اظهار داشت: ما نمیتوان جلوی این اتفاقات را بگیریم، همانطور که عامه مردم به دیدن فیلمهای کمدی و سطحی علاقه دارند در حوزه رسانه نیز به رسانههای دم دستی توجه میکنند و اخباری را دنبال میکنند که برایشان جذابیت لحظهای داشته باشد. با وجود این، مخاطبانی وجود دارند که فضای مبتذل و سطحی را نمیپسندند و باید در رسانههایمان برای آنها نیز فضایی وجود داشته باشد. رسانههای رسمی ما باید کار خود را انجام دهند و در راستای بالا بردن سطح آگاهی با تحلیلها و نقدها به شکلی که مورد پسند مخاطبان باشد باید فعالیت کند. رسانههای رسمی باید بپذیرند که گرایش مردم به سمت فضای سطحی و دم دستی شبکههای اجتماعی در فضای مجازی طبیعی است و به جای غر زدن بهتر است رقابت کنند. رسانههای رسمی برای جذابیت بیشتر باید مطالبی منتشر کنند که در فضای مجازی دیده نمیشوند./2