واکنش مردم به قتل؛ از نجفی تا رومینا

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ ظهر سه‌شنبه 7 خرداد 98 خبری روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت که برای همه شوکه‌کننده بود. خبر حاکی از به قتل رسیدن همسر دوم محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران، بود. چند ساعت بعد در کمال بهت و ناباوری و در‌ حالی‌که همه به‌دنبال دستگیری قاتل بودند، خبر دیگری منتشر شد که براساس آن شهردار سابق تهران با حضور در اداره آگاهی پایتخت خود را به‌عنوان قاتل همسرش معرفی کرد.

به این ترتیب یکی از تراژیک‌ترین پرونده‌های قتل در ایران تشکیل شد. پرونده‌ای که یک سر آن یکی از مقامات ارشد کشور بود و همین امر اهمیت این پرونده را دو چندان کرد.

ماجرای همسر دوم محمدعلی نجفی پس از استعفای او از شهرداری تهران خبرساز شد و پس از شایعاتی که درباره درست بودن یا نبودن این ازدواج مطرح شد، «میترا استاد»، همسر دوم او، در گفت‌وگویی این خبر را تایید کرد. ازدواجی که با شلیک ۲ گلوله و پیدا شدن جسد میترا استاد در حمام خانه‌اش در طبقه هفتم برجی در منطقه سعادت‌آباد پایان یافت. در ابتدای امر نجفی عنوان کرد از روابط همسر مقتوله‌اش با سایر مردان ناراحت بوده اما پس از ساعتی این امر را رد کرده و می‌گوید بگو مگوهای خانوادگی و عدم تمکین او سبب بروز این حادثه شد.

در آستانه سالگرد این قتل، حادثه «رومینا اشرفی»، دختر ۱۴ ساله‌ رقم خورد که پدرش از ترس بی‌آبرویی خود به وسیله یک داس سر دخترک نوجوانش را برید. به گفته افراد محلی رومینا به دلیل حفظ امنیت جانی خود و آشنایی با خلقیات پدرش تمایل به بازگشت به خانه نداشت اما به ناچار و بر اساس قوانین به پدر خانواده تحویل داده شده است.

پس از بازگشت رومینا به خانه، پدر روز اول خردادماه با خلوت کردن خانه، گردن او را با داس از تن جدا می‌کند. پلیس نیز وقوع این قتل را تائید کرد و علت آن را «اختلافات خانوادگی، فرار دختر از منزل به قصد ازدواج با مردی ۳۰ ساله» گزارش داد و در حال حاضر نیز این پدر در زندان به سر می‌برد.

وجه مشترک این دو قتل، موثر بودن نقش دو مرد به دلایل عدم تمکین است اما پس از قتل میترا استاد توسط نجفی، همه نگاه‌های سرزنش‌گر به سمت این زن رفت طوری که مردم او را مقصر دانسته و کشته شدنش را حق دانستند دقیقا اتفاقی که برعکس آن برای رومینا اشرفی رخ داد و پس از قتل این دخترک 14 ساله توسط پدرش، تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان و لایحه منع خشونت علیه زنان در فضای مجازی دست به دست چرخید و همه به دفاع از رومینا برخاستند اما این سوال مطرح است که چگونه مردم در حوادث مختلف واکنش نشان می دهند و دو قتل زنانه را به دو گونه مختلف قضاوت کردند. 

جریانات سیاسی جهت دهنده افکار مردم است

فرشته ولی مراد، جامعه‌شناس و فعال حوزه زنان، با اشاره به قتل میترا استاد در سال گذشته گفت: درست است که در جامعه ما نگاه مردسالارانه حاکم است اما آسیبی که در قتل میترا استاد جامعه ما را گرفتار ضرر و زیان کرد، نگاه یک جریان سیاسی خاص بود.

او افزود: چون محمدعلی نجفی متعلق به یک جریان خاص سیاسی بود کسانی که در حوزه زنان فعال هستند سکوت کردند و کسی نگفت چرا نجفی با برقراری رابطه خارج از خانواده به همسر اولش خیانت کرد و چرا همسر دوم او اینگونه به قتل رسید؟

این فعال حقوق زنان بیان کرد: در این پرونده حقوق زنان از دو بعُد دچار آسیب شد همانگونه که این اتفاق در پرونده رومینا هم رخ داد اما با این تفاوت که این بار همه به حمایت از رومینا برخاستند. من می‌خواهم جنبه دیگر پرونده رومینا را مورد بررسی قرار دهم آن هم اینکه اگر این پدر اجازه می‌داد دخترش با آن پسر ازدواج کند برخی هوچی‌گری می‌کردند کودک همسری رخ داده و در فضای مجازی هشتگ راه می‌انداختند.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: حوزه زنان و خانواده به شدت گرفتار جریانات سیاسی است و این جریانات بسته به اینکه منافع سیاسی چه حکم می‌کند ذهن مردم را آشفته می‌کنند.

ولی‌مراد گفت: در پرونده نجفی، شهردار اسبق تهران، هیچ‌کس کوچکترین حمایتی از مقتول که یک مادر بود، نکرد  در صورتی که درباره رومینا این اتفاقی افتاد چون مسئله سیاسی وجود نداشت.

او افزود: متاسفانه جامعه ما نتوانسته زن را با مفهوم واقعی خود تعریف کند. دلیل آن هم این است که جامعه ایرانی به شدت گرفتار تحجر و سنت بوده و برخی عقاید پوچ و واهی در اذهان وجود دارد.

او افزود: در کشور ما جریانات سیاسی با حوزه زنان بازی سیاسی می‌کنند به این صورت که مثلا هنگام انتخابات شعار می‌دهند که درصورت رای آوردن در حوزه زنان انقلاب می‌کنند  اما به محض پُست گرفتن زنان را فراموش کرده و درجهت منافع سیاسی خود عمل می‌کنند.

ولی مراد اظهار کرد: این بازی‌های سیاسی باعث می‌شود تفکر مردم جهت‌دهی شود و همسو با آن پیش رود.

رسانه باعث پُر سر و صدا شدن پرونده رومینا شد

نعمت احمدی، وکیل پایه یک دادگستری، با مقایسه پرونده رومینا و محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران، گفت: به نظر من این دو پرونده اصلا قابل مقایسه نیستند چون در پرونده رومینا اشرفی ما با پدر پرخاشگر و عصبی روبه‌رو هستیم که به گفته همسرش مدام خانواده‌اش را تهدید به قتل با داس می‌کرد اما در پرونده نجفی می‌بینیم او حتی در دادگاه با الفاظی مانند «ایشان» از میترا استاد نام می‌برد.

او افزود: نجفی یک شخصیت استثنایی در تاریخ مدیریتی ایران بود به همین دلیل مردم او را یک طعمه می‌دانستند و در این پرونده با او همزادپنداری کردند.

احمدی عنوان کرد: درگیری و قتل بین زن و شوهر زیاد و متداول است. برای مثال بنده امروز پرونده‌ای داشتم که در آن یک زن با چاقو همسر خود را به قتل رسانده بود.

این وکیل دادگستری گفت: به نظر من عامل قتل رومینا قصور دادگستری است چراکه در ماده 409، 410 و 411 آئین دادرسی کیفری صراحتا بیان شده که دادگاه‌های اطفال باید با حضور مشاور تشکیل شود اما در این پرونده حضور مشاور و مددکار دیده نمی‌شود.

احمدی با اشاره به فلسفه سقوط قصاص در برخی موارد ادامه داد: در برخی موارد که شارع یا قانونگذار قصاص را ساقط کرده، دلیل فلسفی پشت آن قرار دارد برای مثال اگر مردی همسر خود را هنگام خیانت ببیند می‌تواند هم مرد و هم زن را به قتل برساند یا یک پدر می‌تواند فرزند خود را بکشد.

او افزود: دلیل آن این است که اگر مردی همسر خود را در حال خیانت ببیند دچار جنون می‌شود یا یک پدر به جایی می‌رسد که جگر گوشه خود را به قتل می‌رساند.

احمدی با اشاره به دلیل مطرح شدن پرونده رومینا اشرفی بیان کرد: در طول تاریخ، مطبوعات واسطه قدرت و مردم بودند اما قدرت همیشه مطبوعات را کنترل می‌کرد اما الان شرایط تغییر کرده و دیگر قدرت نمی‌تواند رسانه را کنترل کند به همین دلیل آنها همه اخبار را پوشش می‌دهند و به طبع مردم هم از همه چیز آگاهی پیدا می‌کنند.

او اظهار کرد: جدا از مطبوعات و رسانه‌ها، فضای مجازی به خصوص اینستاگرام باعث شده اخبار زودتر از اینکه بر خروجی خبرگزاری‌ها و سایت‌ها قرار بگیرد منتشر شوند به طوری که در همان روزی که رومینا به قتل رسید عکس او با چهره مظلومش در صفحات می‌چرخید.

احمدی گفت: در گذشته حتی قتل‌های سریالی بسیاری صورت می‌گرفت اما به دلیل اینکه فضای مجازی وجود نداشت کسی باخبر نمی شد اما خوشبختانه الان این فضا باعث شده هرکس نتواند هرکاری که دلش می خواهد انجام دهد.

انتهای پیام: 5