به گزارش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، وی ادامه داد: به هیچ وجه ضرورتی برای افزودن وایتکس در شیر وجود ندارد و اگر این ماده را به عنوان اثر ضد میکروبی بدانیم، وقتی دامداری های مجهز به امکانات هستند و شیر را بعد از دوشیدن سرد می کنند، کیفیت آن در حد اعلا حفظ می شود. هیچ دلیلی برای اضافه کردن وایتکس به شیر وجود ندارد و این مسئله دروغی از روی ناآگاهی بود و صحت ندارد.
استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: اگر وایتکس به شیر اضافه شود، بوی وایتکس یا کلر در شیر مشخص می شود و این شیر توسط مصرف کننده قابل تشخیص است.
شیرهای برگشتی از کارخانه به ماست بندی ها می رود
مفید به شیرهای برگشتی از کارخانه های تولیدکننده اشاره کرد و گفت: مجوزهای بهداشتی شیرهای برگشتی از کارخانه های تولیدکننده، مرتبط با سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد است. چون آن ها براساس پروتکل ها و دستورالعمل هایی که دارند، ملزم هستند در ورودی کارخانه ها، کیفیت شیر را کنترل کنند. اگر از استانداردهای لازم برخوردار باشد، اجازه ورود به داخل کارخانه را می دهند و در غیراین صورت برگشت داده می شود.
وی ادامه داد: متاسفانه یکی از مقاصد شیرهای برگشتی از کارخانه های تولیدکننده، انتقال به سوی ماست بندی ها و کارگاه های سنتی غیرمجاز است که کنترلی بر شیرخام ندارند. چون که آزمایشگاهی برای کنترل آن ها وجود ندارد.
استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که دلیل خوشمزگی شیر سنتی نسبت به شیر پاستوریزه چیست، گفت: مردم به مصرف چربی در مواد غذایی علاقه مند هستند. متخصصین تغذیه اصطلاحی دارند که هر چیزی که خوشمزه تر است، زیان آن بیشتر است. شیرهای سنتی به نوعی شیرهایی هستند که میزان درصد چربی آن بالا است.
مفید درباره فرهنگ سازی و ترویج مصرف شیر در کشور اظهار کرد: در برنامه سوم، چهارم، پنجم و ششم توسعه، به این نکته توجه شده است که رساندن سرانه مصرف شیر در کشور به عنوان یکی از هدف گذاری ها باشد. در برنامه پنجم، ۱۶۵ کیلو سرانه مصرف شیر را هدف گذاری کرده بودند. این هدف گذاری زمانی می تواند عملیاتی شود که از یک سو میزان تولید شیر خام را به حد مورد نیاز برسانیم و از طرف دیگر زمینه های مصرف را ایجاد کنیم.
وی افزود: در حال حاضر دامداران، ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن شیر تولید می کنند. این در حالی است که این عدد برای صنایع لبنی پایین است. بنابراین برای رسیدن به اهداف برنامه باید دامداری ها توسعه پیدا کنند. البته یکی از دلایل پایین بودن سرانه مصرف شیر بی توجهی به فرهنگ سازی از سوی متخصصان است.
میزان افلاتوکسین در شیرهای ایران
مفید درباره سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات گفت: این سم می تواند در شیر و فرآورده های دامی از طریق غذای دام منتقل شود و منشا آن خوراکی است. اما اینکه این سم در شیرهای ایران وجود دارد یا نه، احتمال دارد یک زمانی که در گاوداری های سنتی بیشتر از نان خشک های کپک زده استفاده می شد یا در خوراک دام مصرفی در دامداریهای سنتی بودند این مشکل را داشتیم. اما طی دو دهه اخیر روند تغییر دامداری های ما از سنتی به صنعتی شتاب گرفته است و دامداری هایی داریم که حداقل از ۱۰ تا ۱۵ تن تا ۳۰۰ تن شیر به طور روزانه تولید می کنند.
وی افزود: تامین خوراک دام در مبادی کنترل شده است و وقتی این کنترل ها انجام می شود آفلاتوکسین در خوراک دام وجود ندارد. بسیاری از تحقیقاتی که در سال های اخیر انجام شده، ثابت کرده که میزان افلاتوکسین در شیرهای تولیدی کشور ناچیز و پایین تر از میزان مشخص شده در استانداردها است.در استانداردها حد مجازی برای آفلاتوکسین مشخص کردند که این حد مجاز با توجه به سرانه مصرف کشورهای مختلف نیز متفاوت است.
مفید ادامه داد: استانداردی که در کشور برای میزان آفلاتوکسین در شیر داریم از استاندارد FDA آمریکا سخت تر است. حد استاندارد ما از اتحادیه اروپا بالاتر است. در حالی که بیشتر شیرهایی که در ایران تولید می شود این حد را در نزدیک اتحادیه اروپا دارند. هیچ نگرانی در مورد شیر سم آفلاتوکسین وجود ندارد و خوراکی که دام ها مصرف می کنند، کاملا قابل کنترل است.