تحقق برنامه اولویت محور در گرو تفویض اختیارات/ بروکراسی پیچیده و تمرکزگرا، بیماری‌ مزمن مدیریت شهری تهران

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در جلسه امروز شورای شهر تهران، در نطق پیش از دستور خود با موضوع ضرورت تفویض اختیارات ستاد شهرداری تهران به صف،گفت: کمتر از یک سال از عمر خدمت مدیریت شهری پنجم باقی‌ مانده و زمان به سرعت برق و باد در حال سپری شدن است. مدیریت شهری پنجم در حالی ماه‌های آخر خدمت خود را سپری می‌کند که در مقایسه با دوره‌های پیشین با  مشکلات مالی بسیار و نیز همه گیری کرونا دست و پنجه نرم می‌کند اما با همه این دشواری‌ها توانسته در این مدت گفتمان انسان‌محور خود را در اداره شهر تثبیت نماید.

او ادامه داد: گفتمانی که خود را در رویکردهایی مانند  فسادستیزی و رانت‌زدایی و کاهش جدی تأثیرات امضاهای طلایی، احترام به سرمایه های انسانی شهر، تصمیم گیری از مسیر کارشناسی، توجه به حقوق عمومی و توقف شهرفروشی، شفافیت و تقویت نظارت همگانی، صیانت از محیط زیست و باغات شهر، توسعه کمی و کیفی قلمروهای عمومی، پیاده محوری، بازآفرینی شهری و نهایتا محله‌محوری متجلی ساخته است. با این همه تجلی عینی و عملیاتی برخی از این رویکردها هنوز به طور کامل در سطح شهر برای شهروندان محسوس نشده که دلیل آن اجرایی نشدن کامل برنامه اولویت محور شورا و شهرداری است.

بروکراسی پیچیده و تمرکزگرا یکی از بیماری‌های مزمن مدیریت شهری تهران

 عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه مجددا هشدار می دهم که با وجود اراده در مدیریت شهری برای تحقق برنامه اما در عمل رویه‌های نامناسب موجود و تمرکزگرایی در انجام امور در سازمان شهرداری تهران مانع از تحقق برنامه‌ها در فرصت باقی‌مانده می‌شود، اظهار داشت: همانطور که استحضار دارید یکی از بیماری‌های مزمن مدیریت شهری تهران بلکه کشور ما، بروکراسی پیچیده و تمرکزگرا است که ریشه در عوامل متعدد دارد و تبیین عوامل و ابعاد آن در این فرصت نمی گنجد. این تمرکزگرایی گرچه منافعی سیاسی و اتوریته سازمانی برای مدیران ارشد شهرداری به همراه داشته اما مسلما به زیان مردم شهر است. چرا که موجب کندی در تصمیم‌گیری و عقب‌ماندگی مدیریت شهر از تحولات سریع شهر، افزایش هزینه‌های اداره شهر، کاهش مشارکت‌پذیری و فاصله‌گیری بیش از پیش مدیریت شهری از دغدغه‌های اصلی مردم می‌شود لذا ضروری است که هر چه سریعتر نسبت به شناسایی گره‌گاه‌هایی که براثر عدم تفویض اختیار در مناطق شهرداری ایجاد شده‌اند اقدام کنیم و برای رفع آن‌ها تصمیم‌گیری نماییم.

سالاری با اشاره به بازدیدهای مستمر و هفتگی‌ خود از مناطق و دریافت نقطه‌نظرات مدیران شهرداری و کارگروه‌های تخصصی در قالب شورای شهرداران، فهرستی از ضروری‌ترین موارد تجدید نظر در فرآیندها و رویه‌های مدیریتی با رویکرد تفویض اختیار از ستاد به صف را ارائه کرد.

فهرستی از وظایف قابل تفویض از ستاد شهرداری به صف

او ضرورت تجدید نظر در فرآیند برگزاری مناقصات و انعقاد قراردادها و بویژه قراردادهای عمرانی، ضرورت تجدید نظر در فرآیند برگزاری جلسات مناقصه، ضرورت تجدید نظر در  شیوه ارزیابی و تملک املاک و با رویکرد کاهش جدی زمان ارزیابی، کاهش بروکراسی موجود در صدورکفایت اسناد برگزاری مناقصه پروژه‌ ها،ضرورت تجدید نظر در تمرکزگرایی فرآیند پیگیری های حقوقی، تفویض اختیار انتصاب مدیران در سطح مناطق به شهرداران، تجدید نظر در سقف قرارداد مناطق با شرکت های تابعه، تفویض اختیار به شهرداران در خصوص پذیرش مطالبات قطعی پیمانکاران، بابت تضمین حسن اجرای تعهدات قراردادهای جدید را از موارد قابل تفویض دانست.

سالاری اضافه کرد: تفویض اختیار تحویل موقت و قطعی پروژه ها به مناطق،تفویض اختیار عقد قراردادهای معاملات متوسط به مناطق،تفویض اختیار به مناطق به منظور انعقاد قرارداد برای تهیه طرح‌های موضعی (حداقل تا سقف دو میلیارد ریال)،تفویض اختیار تنظیم (صورتجلسه کمیسیون تهاتر، فروش و اجاره و توافقنامه تهاتر) توسط منطقه (ارزیابی در ستاد- تصمیم‌گیری در صف)، واگذاری برخی امور اجرائی در بخش حمل‌ونقل به مناطق که همچنان در دست ستاد است، تفویض اختیار انجام برخی مناقصات و قراردادها در بخش فضای سبز و رفت و روب مناطق، تفویض اختیار در اجرای  برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی منطبق با مقتضیات هر منطقه، ضرورت تجدید نظر در قاعده تجزیه معاملات در خصوص پروژه‌های محله‌ای و کوچک مقیاس، ضرورت کاهش تمرکز اعتبارت بودجه‌ سالیانه در ستاد، ضرورت تخصیص بخش قابل توجهی از منابع حاصل از املاک مناطق به خود مناطق وتجدید نظر در فرآیند صدور پروانه، پایانکار و همچنین پاسخگوئی به استعلامات در مناطق و سایر فرایندهای شهرسازی  و معماری از دیگر موارد قابل واگذاری از ستاد به صف است.

غلبه ترس مفرط بر بدنه مدیریتی شهرداری بدنبال رویکرد‌های مچ‌گیرانه نهادهای نظارتی

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در خصوص دیگر مواردی که ضرورت تفویض دارند گفت: عدم وجود رویه ها و چهارچوب‌های تعریف شده برای برخی پروژه ها، وجود رویکرد‌های مچ‌گیرانه در نهادهای نظارتی و بعضا متضاد با حقوق عمومی شهر، کندی بررسی طرح‌ها در کمیسیون ماده ۵ و ستاد شهرداری تهران موجب تأخیر در اجرای برنامه‌ها می‌شود و عملا با چنین رویکردهای ترس مفرط بر بدنه مدیریتی شهرداری غالب گردیده و رویکرد پاک کردن صورت مساله و تصمیم گیری نهادینه می شود.

سالاری از قول یکی از مدیران شهرداری در هیات تخلفات اداری بیان کرد: در دوره گذشته مدیریت شهری با وجود حجم زیادی از تخلفات طی یک بازه زمانی تنها 170 پرونده در تخلفات اداری تشکیل شده است اما در این دوره در همان بازه زمانی 1400 پرونده در تخلفات اداری در جریان است که اساسا با این رویکرد هیچگونه انگیزه و اراده ای برای تعریف پروژه  از سوی مدیران شهری باقی نمی ماند البته که اصل نظارت درست است.

او تصریح کرد: موراد ذکر شده علاوه بر اینکه در اجرای کلیه برنامه‌ها و پروژه‌های شهری ایجاد کندی و گره می‌کنند، در اجرایی شدن پروژه های کوچک مقیاس محله‌ای نیز مانعی جدی ایجاد کرده‌اند. با عنایت به اینکه شورای شهر و شهرداری عزم خود را جزم نمودند که در مدت کوتاه باقی‌مانده و با توجه به تنگناهای مالی گریبانگیر مدیریت شهری، تمرکز خود را بر اجرایی شدن پروژه‌های کوچک مقیاس محلی قرار دهند اما با توجه به عدم تفویض اختیارات به مناطق، روند اجرایی این پروژه‌ها بسیار کند شده است.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: همه می‌دانیم که این پروژ‌ه‌ها با وجود ابعاد کوچک و بودجه‌ و زمان کمی که لازم دارند اما به دلیل اینکه به مستقیم‌ترین نیاز‌ها و مطالبات شهروندان در کف محلات که در دوره‌های گذشته مدیریت شهری مغفول مانده‌اند، پاسخ می‌دهند، نیازها و مطالباتی که در دوره‌های گذشته مدیریت شهری مغفول مانده‌اند و کمتر مورد توجه بودند، بیشترین سطح رضایت شهروندان را به ارمغان خواهند آورد و کیفیت زیست شهری را ارتقاء خواهند داد. این پروژه ها که به نوعی تبدیل به سنجه صحت‌آزمایی رویکردهای نوین مدیریت دوره پنجم بدل شده‌اند، درصورت محقق نشدن منجر به حس ناامیدی از عملکرد مدیریت شهری در میان شهروندان و از بین رفتن سرمایه اجتماعی رویکرد انسان‌محوری در مدیریت شهری خواهد شد.

سالاری تاکید کرد: ضرورت دارد شهرداری تهران با اصلاح رویه‌های اجرایی و مدیریتی خود در راستای تفویض اختیارات به مناطق زمینه تحرک و سرعت‌بخشی به اجرای برنامه‌ اولویت محور به ویژه پروژه‌های کوچک‌مقیاس محله‌ای را فراهم کند.

عدم تحقق برنامه‌ اولویت محور به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در پایان خطاب به شهردار تهران گفت: عدم تحقق برنامه‌ اولویت محور به هر بهانه‌ای ازجمله کمبود منابع مالی به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و اعتقاد دارم با توجه به ظرفیت های بالقوه و بالفعل قابل توجهی که در سطح مناطق و محلات شهر تهران برای تامین منابع و درآمدها با رویکرد شورای پنجم و جنابعالی وجود دارد ما می توانیم 3 تا 4 هزار پروژه محله ای مبتنی بر نیاز واقعی محلات را در همین مدت باقی مانده به سرانجام برسانیم.

او افزود: بنده به عنوان یکی از اعضای شورای شهر خود را مکلف می دانم تا در راستای تحقق برنامه‌ها به طور تمام قد از شهر دار تهران حمایت ‌کنم و البته که در صورت تعلل در اجرای برنامه‌ها و عدم تفویض اختیارات لازم برای تحقق آن‌ها، در ایفای نقش نمایندگی و پاسخ به مطالبات مردمی خود را ملزم به استفاده از تمامی ظرفیت‌ها و حقوق قانونی شورا به منظور پاسخگو نمودن شهرداری می‌دانم.