ترکیب هیأت داوران جشنواره فجر امسال سینمایی است / همه جشنواره‌های معتبر دنیا هیأت انتخاب دارند

رضا درستکار نویسنده و منتقد سینما در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: ترکیب اعضای هیأت داوران این دوره از جشنواره فیلم فجر نسبت به دوره‌های قبل معقول‌تر است و جنبه سینمایی آن نسبت به دیگر جنبه‌هایش که معمولاً بیشتر به حضور مدیران سینمایی توجه می‌شد بیشتر است و به همین دلیل می‌توان این ترکیب را متعادل‌تر دانست.

درستکار تصریح کرد: رسانه‌های ما برخی مواقع اطلاعات غلط ارائه می‌دهند و این اطلاعات غلط به دستگاه‌های مدیریتی ما منتقل می‌شود آن‌ها هم هیچ تلاشی برای پیدا کردن صحت و سقم اطلاعات نمی‌کنند و همین باعث می‌شود که تصمیم‌های عجیب بگیرند. همه جشنواره‌های معتبر دنیا هیأت انتخاب دارند ولی برای جلوگیری از حواشی اعضای هیأت انتخاب را معرفی نمی‌کنند. با این حال جشنواره فیلم کن که مهم‌ترین جشنواره سینمایی دنیا به حساب می‌آید سال گذشته برای اولین بار اعضای هیأت انتخاب خود را معرفی کرد و این تصور غلط که این جشنواره‌ها هیأت انتخاب ندارند را پایان داد.

او افزود: امسال برای اولین بار با تصمیمی عجیب جشنواره فیلم فجر هیأت انتخاب ندارد و برای نتیجه‌بخش بودن این تصمیم نمی‌توان نظری قطعی داشت اما به نظر من با توجه به تجربه‌ای که دارم احساس می‌کنم چندان نتیجه مثبتی از حذف هیأت انتخاب برای جشنواره فیلم فجر حاصل نشود چرا که دیدن بیش از 60 فیلم در مدتی کوتاه نمی‌تواند اجازه دهد که اعضا تمرکز لازم را داشته باشند.

این منتقد در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: هیأت انتخاب آثاری که قرار است در جشنواره حضور داشته باشند را بر اساس استانداردها انتخاب می‌کند و یک فیلم به طور کل باید استاندارد لازم را برای حضور در جشنواره داشته باشد اما وقتی فیلم‌ها بدون اینکه از فیلتر هیأت انتخاب بگذرند به جشنواره راه پیدا می‌کنند ممکن است فیلمی تنها به دلیل یک عنصر مثل بازی یکی از بازیگرانش مطرح شود در حالیکه کیفیت لازم برای حضور در جشنواره را نداشته باشد. بهتر است داوران جشنواره پیش از تمرکز بر جزئیات به این نکته توجه داشته باشند فیلم‌هایی که در بخش‌های مختلف ممکن است مطرح شوند در وهله اول کیفیت خوبی به طور کل داشته باشند.

درستکار تأکید کرد: داوران در همه بخش‌ها تخصص و دانش ندارند، به عنوان مثال داوری در بخش موسیقی، تدوین، صداگذاری و... جای بحث و مناقشه دارد و لازم است اعضای هیأت داوری با تمرکز بیشتری به این بخش‌ها توجه کنند. سال گذشته من در هیأت انتخاب جشنواره بودم و طبیعتاً اعضای هیأت انتخاب پس از دیدن آثار پیش‌بینی‌هایی دارند اما واقعاً عجیب بود که پیش‌بینی‌ها ما با آنچه که هیأت داوران انتخاب کردند بسیار فاصله داشت و این نشان می‌دهد که تعریف درستی درباره تخصص‌های سینمایی در کشور ما وجود ندارد.

او افزود: بارها دیده‌ایم افرادی که جایزه گرفته‌اند آینده چندان درخشانی نداشته‌اند و اصلاً اثرشان هم ماندگار نشده است اما عکس این اتفاق را هم شاهد بوده‌ایم که برخی فیلمسازان هیچ جایزه‌ای از جشنواره نگرفته‌اند اما در تاریخ سینمای ایران ماندگار شده‌اند. فیلمسازی چون علی حاتمی از جشنواره فیلم فجر جایزه‌ای نگرفته اما جایگاهی در سینمای ایران دارد که به راحتی برای هیچ سینماگری دست یافتنی نیست یا حتی فیلمسازی چون فریدون گله هم همین شرایط را دارد. هنوز پس از سال‌ها با وجود اینکه پس از فریدون گله چند هزار فیلم ساخته شده است هنوز در نظرسنجی‌ها شاهد هستیم که آثار او جزو بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است. جشنواره نمی‌تواند تأکیدی بر ماندگاری یک اثر باشد و تاریخ و گذر زمان این موضوع را ثابت می‌کند.

درستکار درباره نقش سلیقه داوران در انتخاب آثار گفت: سلیقه با صاحبش معنا پیدا می‌کند. قطعاً یک بازیگر که در انتخاب آثار خود سلیقه ندارد و در فیلم‌های اصطلاحاً شانه تخم‌مرغی بازی می‌کند یا کسی که آثار ضعیفی دارد قطعاً نمی‌تواند ادعا کند که سلیقه دارد و با سلیقه‌اش برای فیلم‌ها تصمیم می‌گیرد. نباید سلیقه را به مسائل مهم و تئوریک سینمایی ارجح دانست و یک سلیقه شخصی نباید معیار قرار بگیرد و از طرفی بسیار سلیقه‌شان بر پایه منافع‌شان است و این هم خود عاملی برای نابودی اعتبار جوایز یک جشنواره است به طوری که یک داور برای حفظ منافعش انتخاب‌هایی دارد که به هیچ‌وجه حرفه‌ای نیست. به طور کل از آنجا که ترکیب هیأت داوران جشنواره بیشتر از همیشه از جنس سینما است اتفاق بسیار خوبی است و امیدوارم نتیجه خوبی از این داوری‌ها حاصل شود.