دستمزدهای غیرمنطقی فیلمنامه‌نویس‌ها دلیل اصلی نزول کیفیت آثار

به گزارش خبرنگار برنا، اهمیت فیلمنامه در تولیدات سینمایی و تلویزیونی به قدری است که در کشورهای صاحب صنعت سینما، فیلمنامه‌نویس یکی از عواملی است که بیشترین دستمزد را دریافت می‌کند اما متأسفانه در کشور ما همیشه بحث کم بودن میزان دستمزد فیلمنامه‌نویس‌ها مطرح بوده و معمولاً ضابطه‌ای مشخص برای تعیین میزان دستمزد نویسنده‌ها مطرح نبوده است.

در سال‌های اخیر نهادهای مختلف و حتی خانه سینما برای حمایت از فیلمنامه‌نویسان با هدف ارتقای سطح کیفی آثار طرح‌هایی را در دستور کار قرار دادند که تا با وجود مطرح شدن طرح‌های حمایتی از فیلمنامه‌نویس‌ها و آثار با کیفیت، اجرای دقیقی صورت نگرفت و همچنان می‌توان مشکل پایین بودن دستمزد نویسنده‌های سینما و تلویزیون را مشکلی پابرجا در این عرصه دانست.

قطعاً با بالا رفتن میزان دستمزد فیلمنامه‌نویس‌ها کیفیت آثار نیز ارتقا پیدا می‌کند؛ امرالله احمدجو نویسنده باتجربه سینما و تلویزیون معتقد است دستمزد فیلمنامه‌نویسان هیچ‌وقت در سینما و تلویزیون ایران منطقی نبوده و این مسئله به کیفیت آثار آسیب وارد کرده است. مسعود بهبهانی‌نیا دیگر فیلمنامه‌نویس باتجربه تلویزیون تأکید دارد که محوریت تولید در ایران بازیگران و کارگردان‌ها هستند و به همین دلیل در حق و حقوق نویسندگان اجحاف می‌شود.

در ادامه گفت‌وگوی خبرنگار برنا با این دو فیلمنامه‌نویس را می‌خوانید:

امرالله احمدجو: منطقی نبودن دستمزد فیلمنامه‌نویس‌ها به کیفیت آثار آسیب زده است

امرالله احمدجو نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: سال‌هاست که از سینما و تلویزیون تا حدی دور بوده‌ام و شاید نتوانم نظری دقیق درباره وضعیت دستمزدها در سینما و تلویزیون داشته باشم اما آنچه که می‌دانم این است که تا امروز ملاک و معیار درستی برای تعیین دستمزدها و قیمت فیلمنامه وجود نداشته همواره شرایط نامتعادلی را شاهد بودیم که معیاری در آن وجود نداشته است.

احمدجو تصریح کرد: متأسفانه به فیلمنامه که اساس یک کار است توجه چندانی نمی‌شود و تهیه‌کننده‌ها هم ارزش چندانی برای فیلمنامه قائل نبوده‌اند. شرایط معمول در سینما و تلویزیون این است که درصدی از کل هزینه ساخت یک اثر به فیلمنامه‌نویس و کارگردان تعلق دارد و در آثاری که با بودجه کمتری ساخته می‌شوند از فیلمنامه کیفیت بالایی دارد مبلغ بیشتری برای آن در نظر گرفته می‌شود اما در کشور ما اینگونه نیست و برای تعیین دستمزد یک کلیت در نظر گرفته می‌شود که چندان بر اساس یک ضابطه و ملاک مشخصی نیست.

او افزود: برای حرفه‌ای شدن میزان دستمزد فیلمنامه‌نویس‌ها در سینما و تلویزیون لازم است تهیه‌کننده‌ها بیشتر برای فیلمنامه اهمیت قائل شوند و هم زمان بیشتری به فیلمنامه‌نویس برای نگارش بدهند و هم دستمزد بیشتری برای او در نظر بگیرند.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» در پایان با اشاره به افت کیفیت در آثار سینمایی و تلویزیون به واسطه عدم پرداخت دستمزد کافی برای فیلمنامه‌نویس‌ها گفت: قطعاً حرفه‌ای نبودن دستمزدها در عرصه فیلمنامه‌نویسی به کیفیت آثار آسیب زده و به طور قطع اگر دستمزد بیشتری برای فیلمنامه‌نویس‌ها در نظر گرفته شود دقت بیشتری در نگارش به کار می‌رود و از طرفی علاوه بر این موضوع فیلمنامه‌نویس‌ها مجبور نیستند همزمان نگارش چند اثر را بر عهده بگیرند. اگر به کیفیت فیلمنامه‌ها اهمیت داده شود و دستمزدها بر اساس کیفیت تعیین شوند رقابتی به وجود می‌آید که نویسنده‌ها به بالا بردن کیفیت آثارشان بیشتر توجه می‌کنند و این باعث می‌شود کیفیت آثار به مرور افزایش پیدا کند.

مسعود بهبهانی‌نیا: محوریت تولید در ایران بازیگران و کارگردان هستند / تلویزیون سعی دارد پایین‌ترین دستمزد را به فیلمنامه‌نویس‌ها پرداخت کند

مسعود بهبهانی‌نیا فیلمنامه‌نویس تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: در عرصه تولید آثار نمایشی در قالب فیلم و سریال دو مرجع سینما و تلویزیون وجود دارد که در هیچ یک از آن‌ها ضابطه‌ای مشخص و مدون برای تعیین دستمزد عوامل و به خصوص فیلمنامه‌نویس وجود ندارد. در این بین صداوسیما در تلاش است تا کمترین رقم را پرداخت کند و تنها در صورتی که کار خاص یا فرد خاصی نویسنده اثر باشد مبلغ دستمزد افزایش پیدا می‌کند.

بهبهانی‌نیا خاطرنشان کرد: خانه سینما معمولاً هر سال ارقامی را به عنوان دستمزد یا قیمت فیلمنامه تعیین می‌کند که تناسب بیشتری با دستمزدهای حرفه‌ای دارد و معمولاً افراد حرفه‌ای آن را مبنا قرار می‌دهند اما همیشه امکان مبنا قرار دادن یک میزان دستمزد فراهم نیست.

او افزود: در مجموع به دلیل نقش و تأثیر فیلمنامه در فرآیند تولید که تمام عوامل بر اساس آن کار می‌کنند باید به این عنصر بسیار مهم توجه ویژه‌ای شود اما در سینمای ما این توجه چندان وجود ندارد و درصد هزینه‌ای که برای فیلمنامه در نظر گرفته می‌شود نسبت به بودجه فیلم یا سریال بسیار ناچیز است چرا که محوریت تولید در ایران به بازیگران و بعد کارگردان مربوط می‌شود و به همین دلیل در حق و حقوق فیلمنامه‌نویس‌ها اجحاف می‌شود.

این فیلمنامه‌نویس در ادامه گفت: در کشور ما حتی رایت و حق تألیف فیلمنامه‌نویس نیز محفوظ نمی‌ماند و در حالیکه همه جای دنیا در قراردادها نسبت به میزان استقبال مخاطبان قید می‌شود که با هر بار پخش یک اثر باید مبلغی به فیلمنامه‌نویس پرداخت شود این شرایط در ایران وجود ندارد و تنها همان دستمزد ناچیز است که در بسیاری مواقع به دلیل مشکلات بسیار کند و به سختی پرداخت می‌شود.

نویسنده مجموعه تلویزیونی «خاک سرخ» در ادامه تأکید کرد: پروژه‌های تلویزیونی به رده‌های الف ویژه، الف، ب و... تقسیم می‌شوند و قاعدتاً در سریال‌های الف ویژه برای تولید سقفی تعیین نمی‌شود و چون کارها زمانبر است و گاه تحقیقات برای فیلمنامه عنصر بسیار مهمی است و بازنویسی‌های متعدد لازم است برای فیلمنامه‌نویس در این پروژه‌ها بودجه‌ بهتری تعیین می‌شود و در عین حال برخی فیلمنامه‌نویس‌ها که آثارشان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است توجه ویژه‌ای به دستمزدشان می‌شود اما در کل اکثریت مجبور به پذیرش و تحمل شرایطی هستند که تلویزیون و در واقع تهیه‌کننده‌ها تعیین می‌کنند.

بهبهانی‌نیا در ادامه اظهاراتش گفت: افراد خاصی که معمولاً فیلمنامه‌نویس و کارگردان اثر هستند و به نوعی امتحان پس داده‌اند دستمزد بیشتری دریافت می‌کنند اما در این بین باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که فیلمنامه‌نویس‌ها به طور مستقیم با صداوسیما قرارداد نمی‌بندند و قراردادها با تهیه‌کننده‌ها بسته می‌شود و برخی مواقع تهیه‌کننده‌ها برای جلب رضایت نویسنده دستمزد بیشتری را هم در نظر می‌گیرند.

او افزود: تولید در کشور ما آنقدر معدود و محدود است که هنوز نمی‌توان گفت سینمای ما به صنعت رسیده است و همه چیز به توافقات عوامل بستگی دارد. به عنوان مثال کارهای طولانی مشمول مرور زمان و تورم می‌شود معمولاً تنها در صورتی مسائلی مثل تورم در نظر گرفته می‌شوند که نویسنده و تهیه‌کننده به توافق رسیده باشند. قطعاً حرفه‌ای نبودن دستمزدها بر کیفیت آثار تأثیر می‌گذارد وقتی دستمزدها بسیار اندک هستند قطعاً نویسنده کمتر به سمت تحقیق می‌رود؛ به هر حال هر اثری به تحقیق نیاز دارد اما معمولاً این موضوع در آثار تاریخی جدی گرفته می‌شود و دستمزد پایین باعث می‌شود که نویسنده تحقیق را جدی نگیرد و حتی در برخی مواقع نگارش دو یا چند اثر را بر عهده گرفته و این عدم تمرکز باعث می‌شود آثار در نازل‌ترین کیفیت ممکن نوشته شوند.

بهبهانی‌نیا در پایان گفت: متأسفانه ما دورنمایی داریم و هیچ برنامه‌ای برای 5 یا 6 سال آینده در برنامه‌ریزی‌های مدیریتی‌مان وجود ندارد چرا که مدیران ما بیش از هر چیز به میزشان وصل هستند و اصلاً به کارهای طولانی که در دوره‌ای خارج از دوره مدیریت‌شان نتیجه می‌دهد علاقه‌ای ندارند و بیش از هر چیز به دنبال ساخت آثاری جمع و جور در زمانی محدود دارند.

..........................................................................................................................................

قطعاً با پذیرش این موضوع که فیلمنامه در سینما و تلویزیون یکی از مهم‌ترین ارکان یک اثر به حساب می‌آید توجه بیشتری به فیلمنامه‌ها می‌شود و این توجه در کیفیت آثار تأثیرگذار خواهد بود. امروز فیلمنامه‌نویس‌های سینما و تلویزیون ما متأسفانه به دلیل عدم دریافت دستمزدهایی منطقی مجبور به نگارش چند اثر در یک زمان هستند یا به اجبار فیلمنامه‌نویسی را یک حرفه نمی‌دانند و مجبور به فعالیت در حوزه‌های دیگری هستند. در چنین وضعیتی قطعاً امکان خلق کاری با کیفیت وجود ندارد چرا که نگارش فیلمنامه نیاز به تمرکزی بالا دارد و با دغدغه‌های ذهنی فراوان نمی‌توان انتظار داشت که اثری با کیفیت و ماندگار خلق شود.