حکم روزه داری در این ایام کرونایی از دید تعدادی از مراجع تقلید

به گزارش برنا؛ پزشکان بر تغذیه مناسب و نوشیدن انواع مایعات در زمان شیوع کرونا تاکید دارند تا سیستم ایمنی بدن ضعیف نشود. با چنین توصیه‌ها و شرایطی مراجع تقلید دراین باره احکامی صادر کرده‌اند و به سوال روزه گرفتن در ماه رمضان چه حکمی دارد؟ پاسخ داده‌اند که به نظر می‌رسد مراجع شیعه برای تعویق روزه‌داری برای افرادی که گمان عقلایی پیدا می‌کنند که روزه گرفتن برای آنها موجب ایجاد بیماری شود با یکدیگر موافق هستند.

• حکم رهبر انقلاب درباره روزه ماه رمضان  

چندی پیش نشریه خط حزب الله در شماره ۲۸۳ حکم رهبر معظم انقلاب درباره روزه ماه رمضان در زمان شیوع کرونا را منتشر کرد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پاسخ به این استفتا که «در شرایط کنونی که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده است، روزه گرفتن در ماه رمضان چه حکمی دارد؟» تصریح کردند: روزه از ضروریات ارکان شریعت اسلام است و ترک روزه ماه رمضان جایز نیست مگر آنکه فرد، گمان عقلایی پیدا کند که روزه گرفتن یا موجب ایجاد بیماری شود و یا تشدید بیمار و یا افزایش طول بیماری و تأخیر در سلامتی می‌شود در این موارد روزه ساقط ولی قضای آن لازم است.

ایشان تاکید کردند: بدیهی است در صورتی که این اطمینان از گفته پزشک متخصص و متدین نیز به دست آید، کفایت می‌کند. بنابراین اگر فردی نسبت به امور یادشده خوف و نگرانی داشته و این خوف منشأ عقلایی داشته باشد، روزه ساقط ولی قضای آن لازم است.

• نظر آیت الله صافی گلپایگانی

همچنین آیت‌الله لطف الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید نیزحکم روزه در شرایط شیوع ویروس کرونا عنوان کرد.

آیت الله صافی گلپایگانی بیان کرد: به‌طور کلی روزه برای هر مسلمانی در ماه مبارک رمضان واجب است و افطار بدون عذر شرعی علاوه بر قضا، کفّاره عمد دارد. اگر کسی خوف عقلائی ضرر ابتلاء به بیماری یا تشدید آن داشته باشد افطار کند و قضاء آن را به‌جا آورد.  

• نظر آیت‌الله وحید خراسانی  

آیت‌الله حسین وحید خراسانی از مراجع تقلید نیز در پاسخ به پرسشی درباره روزه گرفتن در ایام شیوع کرونا، نظر فقهی خود را در این خصوص بیان کرد.

ایشان درباره حکم روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان گفت: کسی که می‌داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه پزشک بگوید ضرر دارد، باید روزه بگیرد. همچنین کسی که یقین یا گمان به ضرر مورد اعتنا یا ترس آن را که منشاء عقلایی «علت بجایی» داشته باشد دارد اگرچه پزشک بگوید ضرر ندارد نباید روزه بگیرد و اگر هم روزه بگیرد صحیح نیست، مگر اینکه روزه برای او ضرر نداشته و قصد قربت کرده باشد که در این صورت روزه‌اش صحیح است.

وی افزود: اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر قابل‌اعتنا دارد و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود چنانچه احتمال او عقلایی باشد «احتمال بجا» نباید روزه بگیرد و اگر روزه بگیرد باطل است مگر درصورتی‌که ضرر نداشته و قصد قربت کرده باشد.

• حکم آیت‌الله سیستانی  

از سویی دیگر آیت الله العظمی سیستانی، مرجعیت عالی شیعه در عراق حکم روزه ماه مبارک رمضان را در سایه انتشار ویروس کرونا اعلام کرد.

ایشان در جواب یک استفتاء که در سایت ایشان منتشر شد مبنی بر اینکه حکم روزه ماه رمضان با وجود انتشار ویروس کرونا چیست پاسخ داد: روزه ماه مبارک رمضان از مهم‌ترین فرائض شرعی و دینی است که به جز در مواردی که عذر واقعی وجود داشته باشد یعنی فرد از واقعی بودن عذر اطمینان داشته باشد، ترک آن جائز نیست.

وی افزود: کسی که پزشک به او توصیه کرده است که روزه تمام ماه رمضان یا بخشی از آن را از آن حیث که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد، ترک کند و به‌عنوان مثال در او موجب ایجاد ترس و نگرانی شود، وجوب روزه ماه رمضان از او ساقط می‌شود و باید قضای آن را ادا کند؛ این در صورتی است که نگرانی و ترس از بیماری با وجود پایبندی به اقدامات پیشگیرانه مناسب نظیر ماندن در منزل و عدم اختلاط با دیگران از نزدیک و استفاده از ماسک و دستکش پزشکی و اقداماتی این چنینی، زائل نشود که در غیر این‌صورت باید به این اقدامات پایبند بوده و وجوب روزه ماه مبارک رمضان از او ساقط نمی‌شود.

آیت الله سیستانی  گفت: کسی که بیم ابتلا به بیماری در صورت رفتن به سر کاری که مستلزم اختلاط با دیگران است را دارد، باید کار خود را در ماه رمضان برای ادای روزه ترک کند و اگر نتوانست به هر دلیلی کارش را ترک کند روزه بر او واجب نیست، اما روزه‌خواری در ملأ عام نیز برای او جائز نیست و باید قضای آن را ادا کند.

• نظر آیت‌الله نوری همدانی  

همچنین آیت‌الله حسین نوری همدانی از مراجع تقلید در پاسخ به استفتائی، نظر خود را در مورد حکم روزه در شرایط شیوع ویروس کرونا عنوان کرد.

وی گفت: در روزهای اخیر مکرر عرض شد که روزه یکی از اعمال واجبی است که برای افرادی که شرایط آن را دارند، واجب است؛ مگر این‌که در سفر و یا بیمار باشند و یا این‌که در وضعیتی باشند که اگر روزه بگیرند، خوف آن را داشته باشد که بیمار شوند و یا بیماریشان تشدید شود.

آیت‌الله نوری همدانی اضافه کرد: به نظر اینجانب ملاک خوف از بیماری یا تشدید بیماری است و خوف باید منشاء عقلایی داشته باشد یا پزشک متعهد و متدین تشخیص دهد که در چنین شرایطی وجوب روزه برداشته خواهد شد و اگر فرد روزه بگیرد، عمل حرام انجام داده است.

وی ادامه داد: همان‌طور که اگر سالم باشد و خوف ضرر و بیماری نداشته باشد، واجب است روزه بگیرد و ترک آن کفاره دارد.

این مرجع تقلید در پایان خاطرنشان کرده است: اگر کسی هم به هر عنوان نمی‌تواند روزه بگیرد، حق روزه‌خواری را در جامعه ندارد و حفظ حرمت ماه مبارک رمضان ضروری است.