دلایل بروز فرسودگی در روابط زناشویی

به گزارش برنا؛ فرسودگی زناشویی از مهم‌ترین آسیب‌های خانوادگی است. افرادی که انتظار داشته‌اند عشقی رمانتیک به زندگی‌شان معنا دهد، وقتی ببینند بر خلاف تلاش‌هایشان روابط صمیمانه برای آن‌ها معنا نمی‌سازد، دچار فرسودگی می‌شوند.

فرسودگی؛ از پا در افتادن جسمی، عاطفی و روانی است که از عدم تناسب بین توقعات ناشی می‌شود و یک روند تدریجی دارد. در فرسودگی زناشویی صمیمیت و عشق به تدریج رنگ باخته و به همراه آن احساس خستگی عمومی عارض می‌شود و در شدیدترین نوع آن، باعث فروپاشی رابطه می‌شود.

در سال‌های اخیر نرخ طلاق در ایران افزایش داشته است. همچنین آمار رسمی از فرسودگی زناشویی در دسترس نیست ولی زندگی‌های زناشویی وجود دارد که زن و مرد در کنار هم به سردی زندگی می‌کنند، ولی تقاضای طلاق قانونی نمی‌کنند.

با توجه به شیوع فرسودگی زناشویی، پژوهشگران عوامل موثر بر وقوع این مشکل را مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه که در سال ۱۳۹۸ انجام شد، ۵۰۰ نفر از زنان و مردان متاهل شهر تهران از طریق پرسش‌نامه بررسی شدند و متغیرهایی از جمله فرسودگی زناشویی، خستگی جسمی، عاطفی و روانی، خصوصیات شخصیتی، رابطه عاطفی و جنسی، سبک ازدواج، روابط کلامی، مدیریت تعارضات و ... مورد پرسش قرار گرفتند.

یافته‌های این تحقیق نشان داد که ویژگی‌های ارتباطی، خصوصیات شخصیتی و شرایط زندگی بر فرسودگی زناشویی تاثیر معنی‌داری دارند. وقتی که زوجین بتوانند با یکدیگر ارتباط سازنده برقرار کنند، احساسات خود را با هم به خوبی در میان بگذارند، با یکدیگر محترمانه برخورد کنند، برای یکدیگر ارزش قائل شوند، اعتماد به نفس یکدیگر را تقویت کنند، هیجانات مثبت خود را به خوبی بیان کنند و هیجانات منفی خود را کنترل کنند، مشکلات شغلی و کاری خود را به زندگی نکشند و زندگی زناشویی و خانوادگی را به خاطر مشغله کاری نادیده نگیرند و برای خانواده و تحکیم آن وقت بگذارند، در آن صورت احتمال فرسودگی زناشویی آن‌ها کم‌تر می‌شود.

بررسی‌های این مطالعه حاکی از این است که ویژگی‌های ارتباطی شامل رابطه عاطفی، رابطه جنسی و حمایت و مراقبت نیز بر فرسودگی زناشویی تاثیر معنی‌دار دارند. همچنین مولفه‌های ویژگی‌های شخصیتی شامل مسئولیت‌پذیری، اعتماد به نفس و ابرازگری هیجانی و شرایط زندگی از جمله شرایط شغلی و مالی و سبک زندگی نیز می‌توانند پیش‌بینی کننده فرسودگی زناشویی باشند.

در انجام این پژوهش جمال‌الدین فرجی و هومن نامور؛ محققان گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه و باقر ثنایی؛ استاد گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی عوامل موثر بر فرسودگی زناشویی زوجین در تهران» در فصل‌نامه سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، زیر نظر معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت منتشر شده است.