سرمایه‌گذاران باید نگران سینما باشند

به گزارش برنا، تورج اصلانی در مسترکلاس «تجربه‌های تولید مشترک؛ مسیر صنعتی شدن» که شنبه 8 خرداد در چهارمین روز برگزاری سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر از ساعت 23:30 در فضای مجازی برگزار شد، به نقاط ضعف و قوت ایران در تحقق سینما به‌عنوان صنعت اشاره کرد.

در ابتدای کارگاه، سحر عصر آزاد منتقد سینما و کارشناس این نشست، از اصلانی درباره نقاط تمایز سینمای مستقل از سینمای صنعتی در ایران و جهان پرسید و اصلانی در پاسخ به این سؤال توضیح داد: تمایز سینمای مستقل و صنعتی یک بحث ریشه‌ای است که به سادگی در این سال‌ها از کنار آن گذشته‌ایم. سینمای ایران با اینکه از نظر آغاز به کار، تنها 5 سال از سینمای جهان عقب‌تر است اما در سال‌های بعد از نظر تولید، بسیار از سینمای جهان عقب مانده است.

وی افزود: اما چرا سینمای ما مثل سینمای جهان در مسیر تولید درست خود قرار نگرفته است؟ سینمای مستقل، سینمایی است که به مخاطب بیش از تماشاگر فکر می‌کند. محصولات ما دو ویترین دارد. یکی مخاطب خود است که در سینمای مستقل بیش از هر چیزی اولویت دارد و دیگر اینکه، پیشنهادات جدیدی را در فیلم‌های نماینده خود مطرح می‌کند. سینمای مستقل، سفارشی نیست و به نسبت نیاز روز تماشاگر تنظیم نشده است. بخش دیگر به نیاز تماشاگرانی پاسخ می‌دهد که معتقدند سینما جادوگر است و با تأکید بر این بعد، سینمای مستقل تعریف خود را از دست می‌دهد. در این شکل، سینما به سمت صنعتی شدن و تولید سری می‌رود. سینمای ایران دچار این معضل است که از متخصصان در همه امور به‌جای خود استفاده نکرده است و این آسیب بیشتر به سراغ تهیه و تولید می‌آید. زیرا معمولا موضوعات مورد پسند مخاطبان در تهیه و تولید بیشتر مورد توجه بوده است. البته سینمای موج نو نیز هم‌زمان با این جریان مثل آثار فریدون گله، سهراب شهید ثالث و... پیش رفته است.

اصلانی خاطرنشان کرد: بخش‌های مختلف سینمای آکادمیک و صنعتی از هر نظر تفکیک شده است. وقتی این تفکیک صورت بگیرد، همه چیز در سندیکاها پیش می‌رود و صنعت، سیستم و دانش می‌خواهد اما در سینمای ایران انگار همه چیز به شکل هیئتی پیش می‌رود.

کارگردان فیلم «جینگو» بیان کرد: ما از نظر فناوری عقب‌تر از دنیا نیستیم. به جرأت می‌گویم در سینمای ایران از نظر تکنیکی، جوانان خوبی فعال هستند و دسترسی به تکنولوژی نیز داریم. ضعف ما شاید در رهبری و سکانداری ترکیب و چیدمان تولید است. متأسفانه ما اصولی را که بر سینمای جهان حاکم است، نمی‌دانیم. در واقع؛ طراحی تولید، اجرا نمی‌شود، بلکه صرفاً یک مدیر تولید یک یا دو ماه مانده به کلید خوردن، به کار اضافه می‌شود.

اصلانی عنوان کرد: در جریان تولید یک فیلم باید به همه سؤالات احتمالی پاسخ داده شود و مسیر روشن باشد. من از سال 2009، تجربه کار با تیم‌های غیرایرانی را دارم و دغدغه این‌که، چطور ایده‌های آن‌ها را برای ارتقای شرایط تولید فیلم در ایران به خدمت بگیرم، از همان زمان داشته ام.

این سینماگر گفت: به شخصه برخی از فیلم‌هایی را که در تولید آن‌ها همکاری کرده‌ام، قابل دفاع نمی‌دانم و آن‌ها دقیقا همان آثاری هستند که با بیشترین بودجه‌ها راهبری و تفکر درستی نداشته‌اند و برعکس فیلم‌های مستقل با کارگردانان جوان، عمدتاً آثاری بوده‌اند که با وجود بودجه‌های کم، قابل دفاع و اصولی پیش رفته‌اند.

اصلانی ادامه داد: خوشبختانه نسل جوان فیلمساز با استوری‌بورد کار می‌کند. من از این گروه فیلمسازان، معمولا حمایت می‌کنم تا سینما پوست‌اندازی کند. این نیروهای سینما باید شناسایی شوند و این، به‌معنای حذف پیشکسوتانی نیست که سال‌ها برای این هنر زحمت کشیده‌اند. وظیفه خودم می‌دانم که جا را برای این جوانان باز کنم.

این مدیر فیلمبرداری توضیح داد: تشنگی فیلمساز به او اجازه می‌دهد جسارت کند و من در این موقعیت، ترجیح می‌دهم بتوانم جای خود را به یک جوان واگذار کنم. من باید استعدادهای محیط را رصد کنم تا اینکه بخواهم منتظر دعوت از سوی یک فیلمساز برای نشستن پشت دوربین باشم.

او درباره تجربه تولیدات مشترک بین‌المللی خود عنوان کرد: وقتی قصد داریم یک فیلمساز بزرگ خارجی را برای تولید فیلم به ایران دعوت کنیم و او مدام درگیر مسائل تولید می‌شود، حاضر نخواهد بود به ایران بیاید. در خارج از ایران، روزانه معمولا 8 ساعت فیلمبرداری صورت می‌گیرد و استراحت بین کار هم وجود دارد. درست مثل این است که بخواهیم رونالدو را به ایران دعوت کنیم و در زمین گل کوچک توپ بزند! متأسفانه نوع محصولات سینمایی و ویترین ما کم است. در حالی‌که سینمای آمریکا فیلم‌هایی از هر ژانر دارد، زیرا برای تولیدشان هزینه کرده است و باید سرمایه‌اش را برگرداند، اما ما بودجه می‌گیریم و دغدغه برگشتش را نداریم. بوروکراسیِ خسته‌کننده و شکننده‌ای برای این کار وجود دارد و لازم است تعامل اقتصادی و تولید جهانی را بیاموزیم.

اصلانی در پایان گفت: سینمای ایران زمانی صنعتی می‌شود که سرمایه‌گذاران نگران سرمایه‌شان برای سینما باشند و نه برای خرید ملک به بهانه سینما! تا زمانی که سینما خصوصی و خط قرمزهای غیرضروری برداشته نشود، بخش خصوصی نیز ریسک سرمایه‌گذاری را نمی‌پذیرد.