خبرنگارانی که فریاد بی‌صدای مردم شدند اما کسی صدای آنها را نمی‌شنود

به گزارش برنا؛ امروز روز خبرنگار است، روز کسانی که با همه سختی‌ها و فراز و نشیب‌ها و بی‌مهری‌ها عشق به کار دارند و به آن افتخار می‌کنند، روز کسانی که ساعت‌ها پشت در اتاق مدیران می‌نشینند تا جوابشان را بدهند، ساعت‌ها زنگ می‌زنند تا کسی تلفن شان را جواب بدهد البته اگه به خاطر پیگیری زیاد بلاک نشده باشند. روز کسانی که هرلحظه‌شان قابل برنامه ریزی نیست و هر اتفاقی که می‌افتد باید بلافاصله بالا سر آن حادثه باشند حالا چه روز باشد چه شب چه شنبه باشد چه جمعه، روز کسانی که ساعت کاری ندارند و از صبح تا شب پای کارند، روز کسانی که نه وقت صبحانه نه ناهار نه شام‌شان مشخص نیست روز کسانی که همیشه از درد و مشکلات مردم می‌نویسند اما وقتی نوبت به مشکلات خودشان می‌رسد، چیزی نمی‌گویند اما با این وجود با تمام توان خود شبانه روز کار می‌کنند تا با قلم‌شان باعث تغییری حتی اندک شوند. در ادامه این مطلب پای حرف خبرنگارانی می‌نشینیم که سال‌هاست در این حرفه مو سپید کردند و بیشتر از هرکسی می‌دانند حضور خبرنگاران چقدر در سطح کلان جامعه و حتی تدوین قوانین تاثیر دارد.

قوانین حوزه «حقوق زنان» و «رفع تبعیض جنسیتی» مرهون تلاش خبرنگارهاست/ به دلیل عدم امنیت شغلی شاهد خروج خبرنگاران کارآمد هستیم/ نبود انجمن صنفی مشکل اصلی خبرنگارهاست

جلال خوش‌چهره، روزنامه نگار پیشکسوت که عضو سیاسی و بین المللی و سردبیر ضمیمه اطلاعات در روزنامه اطلاعات، عضو شورای سردبیری مجله پیام اسلام فرانسوی زبان، سردبیر روزنامه الوفاق (ایران)، سردبیر خبرگزاری قدس، سردبیر سرویس سیاسی و بین‌المللی روزنامه اعتماد بوده است.

او در گفتگو با خبرنگار برنا ضمن اشاره به اهمیت حضور خبرنگاران در سطح جامعه گفت: خبرنگارها چشم افکار عمومی هستند درواقع آنها نماینده مردم محسوب می‌شوند و همه تلاش خود را می‌کنند تا به عنوان شریک منصف در مناظرات اجتماعی حاضر شوند و زمینه آنچه به صلاح امنیت و منافع ملی است را مهیا کنند.

او به نقش خبرنگاران در قانونگذاری اشاره کرد و افزود: یکی از نقش‌های مهم خبرنگاران را می‌توان در حوزه قانونگذاری مشاهده کرد برای مثال خبرنگاران و روزنامه نگاران در حوزه «حقوق زنان» و «رفع تبعیض جنسیتی» به شکل جدی ورود پیدا کردند و در دهه‌های اخیر دیدیم این دو موضوع در دستور کار همه رسانه‌ها اعم از مکتوب، دیداری و شنیداری بوده است، حتی در این مسیر خبرنگاران آسیب‎‌های جدی مادی و جسمی نیز متحمل شدند اما همچنان دست از کار نکشیدند و باعث شدند بسیاری از محدودیت‌ها از بین برود و حتی قانونگذاری‌های بسیار خوبی صورت گیرد برای مثال همین لایحه «حفظ کرامت و حمایت از زنان دربرابر خشونت» نمونه‌ای است که خبرنگاران به شدت پیگیر آن بودند و گام مهمی در حوزه زنان برداشته شد.

خوش‌چهره تصریح کرد: تمام هم و غم خبرنگاران این است که در بخش‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مشکلات مردم را حل کنند حتی در 4 دهه گذشته دیدیم که آنها به صورت مستمر کوشیدند مشکلات صنفی بسیاری از اصناف کشور از جمله صنعتی، تجاری، کشاورزی، کسب و کارهای خرد، بیمه و درمان تامین اجتماعی و... را رفع کنند و حتی در حوزه ایمن سازی راه‌های زمینی، هوایی، کشتیرانی هم نقش موثر خبرنگاران را می‌توان دید درواقع آنها کارشان این است که بخش‌های تاریک مدیریت را نورافکنی و مشکلات را رمزگشایی کنند حتی بارها شاهد حضور خبرنگاران به عنوان یک فرد بیطرف در منازعات بین کارگران و کارفرماها بودیم و همه اینها نشان از دغدغه مندی خبرنگاران برای حل مشکل مردم دارد.

این روزنامه نگار در ادامه ضمن تاکید بر اینکه خبرنگاران کمترین دستاورد در احقاق حقوق خود را دارند، گفت: باوجود این تفاسیر و تلاش انکارناپذیر خبرنگاران در احقاق حقوق مردم نسبت به حاکمیت، کمترین دستاورد را در احقاق حقوق خود داشتند یعنی مطبوعاتی‌هایی که همه تلاش خود را می‌کنند تا از همه اقشار اجتماعی جامعه حمایت کنند، کمترین نتیجه را در به دست آوردن حقوق خود داشتند چون جامعه از مطبوعات انتظار دارد پیگیر حقوق آنها باشد، نهادهای سیاسی انتظار دارند رسانه‌های دیدگاه‌های آنها را مراعات کنند اما کمتر شاهد بودیم که جامعه و نهادهای دولتی نگران حقوق خبرنگارها که همیشه حامی آنها بودند، باشند.

او ادامه داد: وقتی یک روزنامه تعطیل می‌شود، تعدیل نیرو می‌کند، خبرنگارهایش را اخراج می‌کند، قراردادهای سه ماهه یا سفید با خبرنگاران خود می‌نویسد، در واریز حق بیمه آنها اسم خبرنگار ذکر نمی‌شود هیچ نهادی نیست که از آنها حمایت کند درواقع نه جامعه و نه نهادهای دولتی و سیاسی هیچ توجهی نمی‌کنند.

خوش چهره نبود انجمن صنفی خبرنگاران را بزرگترین مطالبه آنها معرفی کرد و گفت: همه اصناف سندیکا یا اتاق صنفی دارند اما مطبوعات از سال 1388به بعد فاقد انجمن صنفی هستند و همین انجمنی که الان وجود دارد بسیار محدود و ناکارآمد است و حتی از تعامل با مدیران رسانه‌ها  ناتوان هستند.

این روزنامه نگار پیشکسوت افزود: خبرنگاران مظلوم‌ترین قشر جامعه ما هستند به همین دلیل شاهد ریزش شدید نیروهای کارآمد رسانه‌ای هستیم چرا که آنها در آزادی عمل با محدودیت روبه رو هستند، برای انجام کارهای خود باید از جیب خود هزینه کنند، امنیت شغلی از سوی حاکمیت ندارند، هیچ نهادی از آنها حمایت نمی‌کند بنابراین اکثر آنها که شایسته هستند از رسانه می‌روند.

او بیان کرد: الان که در سالگرد روز خبرنگار قرار داریم همه مسئولان از بالا تا پایین از خبرنگار تعریف می‌کنند اما وقتی در عرصه عمل با آنها رو به رو می‌شویم، می‌بینیم فرمت و جایگاهی که خبرنگار باید داشته باشد را قائل نیستند و این رنج بزرگی است که جامعه مطبوعاتی ما از آن رنج می‌برد درواقع برای خبرنگاران شعار زیاد است اما در عمل شاهد کمترین توجه تاثیرگذار بر رسانه بوده‌ایم.

تغییر تفکر جامعه مرهون فعالیت خبرنگارهاست/ انتظار مردم از سطح سواد خبرنگاران بالا رفته است/ جسارت مبارزه با طرح «صیانت از کاربران فضای مجازی» را خبرنگاران به مردم دادند/ جای خالی انجمن صنفی به شدت حس می‌شود

علی اکبر قاضی ‌زاده، روزنامه نگار پیشکسوت که در عرصه ‌های روزنامه ‌نگاری، ترجمه و طنزنویسی فعال بوده است. 

او در گفتگو با خبرنگار برنا تحولات موجود در هر جامعه را وابسته به نوع فعالیت خبرنگاران دانست و گفت: اطلاع سانی و خبرنگاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به گونه‌ای که روند تحولاتی که در هر جامعه رخ می‌دهد متناسب با مباحثی‌ست که روزنامه نگاران و خبرنگاران طرح می‌کنند بنابراین طبیعی‌ست که این پیشوازی و طلایه‌دار بودن؛ هزینه‌های زیادی برای جامعه خبرنگاران ایجاد کرده است یعنی اطلاع رسانی آنها باعث شده هزینه زیادی بر آنها وارد شود.

قاضی ‌زاده در پاسخ به این سوال که به نظر شما خبرنگاران فعلی چقدر پایبند به رسالت خود هستند، تصریح کرد: پایبندی به رسالت کار خبری، بستگی به شرایط فردی دارد یعنی برخی افراد هستند که جسارت و شجاعت  زیادی دارند و بدون واهمه گزارش می‌نویسند اما برخی افراد نیز هستند که باتوجه به شرایط فردی و محیطی کار خود نمی‌توانند حقایق را آنطور که هست بیان کنند اما با این وجود نباید خبرنگاران را اینگونه تقسیم بندی کرد چرا که تلاش‌های 20_30  سال گذشته این قشر باعث شده الان مردم مطالبه گر شوند و اینگونه دربرابر طرح صیانت از کاربران فضای مجازی بایستند و جامعه مدنی اینگونه شجاع آن را پیگیری کند درواقع خبرنگاران چه قدیمی چه فعلی باعث شدند فضای متحجرانه از بین برود و نگاه مردم تغییر کند.

این روزنامه نگار پیشکسوت درباره میزان سواد خبرنگاران فعلی گفت:  روزنامه نگاری مانند هر پدیده دیگری تحول ایجاد شده است برای مثال روزنامه نگاری کلاسیک با آن سبک تیترزنی، اطلاع رسانی، صفحه بندی کاملا تغییر کرده و مدرن شده است طبیعتا سواد خبرنگاران هم باتوجه به شرایط فعلی متفاوت شده اما به طور قاطع می‌توان گفت این روزها انتظار عمومی از میزان سواد خبرنگاران بسیار بالا رفته است.

قاضی زاده در انتقاد با نبود یک انجمن صنفی برای حمایت از خبرنگاران بیان کرد: اگر یک صنف انجمن و سندیکا نداشته باشد پناهگاهی هم برای اعضای آن نخواهد بود. در گذشته انجمن صنفی روزنامه نگاران  با حضور اساتید برجسته وجود داشت و روزنامه نگاران تا حدودی مطالبات صنفی خود را پیگیری می‌کردند اما وقتی این انجمن از بین رفت ضربه خود را به خبرنگاران در روند اطلاع رسانی حرفه‌ای، تخصصی و مستقل زد.

این روزنامه نگار پیشکسوت گفت: 25 سال گذشته که انجمن صنفی وجود داشت یک فضای خلاقانه و لطیف آموزشی برای روزنامه نگاران ایجاد شده بود به گونه‌ای که به خاطر دارم آن زمان کلاس‌های آموزشی بسیار خوبی برای بچه‌ها برگزار می‌شد که کیفیت کار همه رسانه‌های ارتقا پیدا کرد به گونه‌ای که روزنامه نگاران آن زمان را دوران طلایی خود می‌دانند بنابراین این روزها جای چنین انجمنی جهت حمایت مالی، صنفی، تخصصی و حتی آموزشی حس می‌شود که باید فکری به حال آن شود.

توجه به مطالبات خبرنگاران کنید

در بسیاری از موضوعات مطرح جامعه این خبرنگاران بودند که با رسانه‌ای کردن آن، فشار بر مسئولان آوردند تا به مشکل رسیدگی کنند. در ماجرای قتل رومینا دیدیم رسانه‌ای شدن آن و پیگیری خبرنگاران باعث شد لایحه «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» و همچنین «لایحه تشدید مجازات فرزندکشی» در هیات دولت به تصویب برسد و برای قانون شدن به مجلس شورای اسلامی برود. این دو لایحه و ماجرا جدیدترین موضوعی بود که می‌توان از آن به عنوان نتیجه تلاش و کوشش خبرنگاران نام برد؛ هزاران مورد دیگر وجود دارد که خبرنگاران با پیگیری‌هایشان باعث شدند به نتیجه برسد با این وجود نمی‌توان از تاثیر خبرنگاران در جامعه سخن گفت و به مطالبات آنها نپرداخت. حداقل در یک روز که به نام آنها نامیده شده بد نیست از آنها بگوییم تا مسئولان بدانند این قشر هم مشکلات دارند اما فقط به روی خود نمی‌آوردند و ترجیح می‌دهند مسائل و مشکلات جامعه را به گوش آنها برسانند. مطالبات صنفی و حقوقی خبرنگاران مسئله‌ای‌ست که به صورت عملی باید به آن پرداخته شود و از سطح مصاحبه و شعار و تبریک روز خبرنگار و کارت‌های خالی از هدیه فراتر رود. مطالبات و تلاش‌های اهالی رسانه در جهت احقاق حقوق و خواسته‌های روزنامه‌نگاران و خبرنگاران به تنهایی کافی نیست، برای تحقق جریان آزاد اطلاعات و گفتگوی واقعی نخست باید به زیرساخت‌ها و مطالبات مادی روزنامه‌نگاران و خبرنگاران به جد پرداخته شود نه اینکه تنها روزی را به این نام ثبت کنیم و شاهد شادباش و تقدیر زبانی مسولان باشیم. بیایید یک روز به جای شعار دادن و فرستادن پیام تبریک به خبرنگاران با ایجاد یک انجمن صنفی، حامی و یاری‌گر آنها باشیم تا بتوانند آسوده خاطر و با فراغ بال مشکلات و دردهای مردم و جامعه را به گوش مسئولان برسانند. 

//انتهای پیام: 4