به گزارش خبرنگار برنا، ادامه تولیدات در سینمای ایران بدون هیچ تغییری نسبت به گذشته در شرایطی که هیچ تضمینی برای فروش فیلمها وجود ندارد میتواند اتفاق عجیبی باشد که تنها در سینمای ایران رخ میدهد. این اتفاق میتواند نشان از معیوب بودن چرخه اقتصاد در سینمای ایران باشد که البته نیاز به آسیبشناسی و بررسی دارد، چرا که قطعاً راه درآمدزایی برای فیلمهای سینمایی تنها اکران و نمایش فیلم است و وقتی اکران و نمایشی در کار نیست ادامه روند تولید میتواند عجیب و غیر طبیعی به نظر برسد.
در این بین بسیاری از تهیهکنندهها و سینماگران معتقد هستند که تولید باید ادامه داشته باشد تا بیکاری در بین اهالی سینما از بین برود و برای اکران دولت باید از فیلمهای سینمایی حمایت کند.
درباره این موضوع با چند تن از اهالی سینما گفتوگویی داشتیم که در ادامه میخوانید:
حبیب اسماعیلی: نمیتوان تولید فیلم را متوقف کرد / اکثر تهیهکنندههای حرفهای در شرایط حاضر فیلم نمیسازند
حبیب اسماعیلی تهیهکننده سینما در گفتوگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: همه ما میدانیم که در شرایط ویژهای قرار داریم و تنها کشور ما نیست که این وضعیت را تجربه میکند. همه دنیا درگیر شیوع ویروس کرونا هستند ولی نمیتوان زندگی را متوقف کرد و زندگی ادامه دارد و سینما و فیلمسازی هم بخشی از آن است و نباید متوقف شود.
اسماعیلی تصریح کرد: مشکل من در این شرایط به نگاههایی برمیگردد که نسبت به سینما وجود دارد. هر زمان که در روزهای شیوع کرونا شاهد تصمیماتی از سوی مدیران بودیم یکی از این تصمیمات تعطیلی سینماها بوده و نمیدانم چرا پیش از هر چیز همه به سینما حمله میکنند و سالنهای سینما را که هیچ تجمع خطرناکی در آن صورت نمیگیرد تعطیل میکنند. سینما هیچگاه ظرفیت این را نداشته که سالنهایش کاملاً پر شوند و در روزهای شیوع کرونا این امکان کمتر شده و حتی در بسیاری از سانسهای سینما تنها 5 نفر در سالن حضور دارند که میبینیم تنها به احترام مخاطب و قطع نشدن ارتباط تماشاگر با سینما فیلم اکران میشود چرا که برگزاری سانس با 5 نفر قطعاً صرفه اقتصادی برای سینما ندارد.
او افزود: نمیتوان با اصرار و اجبار بگوییم که مجوز ساخت صادر نشود ولی باید از دوستان تولید بپرسیم که در این شرایط با چه جرأتی فیلم میسازید. ما نمیتوانیم بگوییم که مجوزی صادر نشود و تنها میتوانیم از سینماگران بپرسیم که در این شرایط چگونه دست به ساخت فیلم میزنند. البته باید این نکته را هم در نظر بگیریم که افراد حرفهای کمتر درخواست صدور پروانه ساخت دارند و بیش از هر چیز شاهد درخواست مجوز ساخت از سوی فیلماولیها هستیم که عشق و علاقهشان به فیلم ساختن برایشان اهمیت بیشتری دارد.
تهیهکننده فیلم سینمایی «سرکوب» تأکید کرد: فارغ از فیلمسازان فیلم اولی که بیش از هر چیز حس و علاقه به فیلمسازی برایشان مطرح است برای سینماگران حرفهای بازگشت سرمایه اهمیت بالایی دارد و باید تمهیدی اندیشیده شود که سینما بتواند چرخه اقتصادی خود را داشته باشد. اکران آنلاین در سینمای ما در شرایط خاصی که داشتیم یک امکان فوری بود ولی نمیتوان این ایده را جایگزین اکران دانست. اگر قرار است سینمای ایران جان بگیرد باید به مردم بازگشایی سینماها را اطلاع دهیم و باید اطلاعرسانی دقیق و درستی درباره بازگشایی سالنها صورت بگیرد.
او در پایان گفت: متأسفانه با شرایط اقتصادی بدی که در جامعه حاکم است سینما از سبد فرهنگی اکثر مردم خارج شده و فقط با فیلمهای خوب و جدید میتوان به موفقیت آثار در گیشه امیدوار بود. در جشنواره فیلم فجر این مسئله مهم به اثبات رسید و دیدیم که مردم از فیلمهای جدید استقبال کردند و بسیاری از فیلمها در سانسهای فوقالعاده اکران شدند. قطعاً مردم با تبلیغات خوب از فیلمهای تازهای که اکران شده استقبال میکنند و در این صورت است که چرخه اقتصادی سینما رونق پیدا خواهد کرد.
داریوش باباییان: وزارت ارشاد، صدور بیرویه مجوزهای تولید را متوقف کند / تا سال 1401 هم وضعیت سینما بهتر نمیشود
داریوش باباییان تهیهکننده سینما در گفتوگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: به عنوان یک تهیهکننده زمانی که خبری از کرونا نبود فیلم ساختم و هنوز فرصت اکران برای فیلمم فراهم نشده است و نمیدانم چه زمانی میتوان فیلمها را اکران کرد اما در حال حاضر این شرایط وجود ندارد. به نظر من وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشتباه بزرگی مرتکب میشود که به شکل بیرویهای همچنان پروانه ساخت صادر میکند و همینطور فیلمهای مختلف به صف اکران افزوده میشوند.
باباییان تصریح کرد: بخشی از این فیلمها به نظر با سرمایهای ساخته میشوند که میتوان آنها را مصداق پولشویی دانست و صاحبان سرمایهها دغدغهای برای بازگشت سرمایه ندارند وگرنه مردم معمولی و تهیهکنندههای مستقل در این شرایط جرأت و جسارت فیلم ساختن با سرمایههای خود را ندارند.
او افزود: وضعیت سینما حتی تا سال 1401 هم نمیتواند بهبود پیدا کند و زمانی طولانی لازم داریم تا به اینکه فیلمها با فروش بالایی روبرو شوند. وزارت ارشاد با صدور مجوزها در شرایط حاضر تعداد فیلمهای بلاتکلیف را افزایش میدهد و باید مسئولیت فیلمهای سینمایی که پیش از شیوع کرونا ساخته شدهاند را بپذیرد و به صاحبان این آثار سوبسید دهد تا خسارت وارد شده به حداقل برسد.
این تهیهکننده در ادامه تأکید کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برابر فیلمهایی که پس از شیوع ویروس کرونا مجوز گرفتهاند هیچ مسئولیتی ندارد چرا که صاحبان آثار با اطلاع از وضعیت موجود دست به ساخت اثر زدهاند و در این شرایط هر کسی میداند فیلم ساختن چه ریسکی به همراه دارد و اگر این ریسک را به جان خریده نیازی به حمایت ندارد. در حال حاضر در بین بیش از 200 فیلمی که در صف اکران هستند وزارت فرهنگ باید مسئولیت فیلمهایی را که پیش از شیوع کرونا ساخته شدند بپذیرد و از آنها حمایت کند.
تهیهکننده فیلم سینمایی «دزدان خیابان جردن» با اشاره به ناموفق بودن ایده اکران آنلاین اظهار داشت: اکران آنلاین در سینمای ما کارکرد چندانی ندارد و نمیتواند جوابگوی نیاز فیلمها در فروش باشد. فیلمهای مهم و پرستارهای چون «شنای پروانه» در شرایط حاضر با احتساب فروش سینماها نهایتاً توانست رقمی نزدیک به 4 میلیارد فروش داشته باشد و ما باید برای اینکه اکران آنلاین خود فرصتی برای فیلمسازان و صاحبان آثار باشد کپی رایت را جدی بگیریم و اکران آنلاین را به یک فرصت تبدیل کنیم.
باباییان در پایان اظهاراتش گفت: حتی اگر سینماها باز باشند هم ترجیح من بر این است که فیلمم فعلاً اکران نشود. در سینماهای بزرگ طبق آماری که من از مدیران سینماها گرفتم اکثر سانسها با نهایتاً 3 یا 4 تماشاچی فیلم اکران میشد و در این شرایط هیچ اطمینانی برای بازگشت سرمایه وجود ندارد. امیدوارم با بهتر شدن وضعیت سازمان سینمایی اولویت را به فیلمهایی بدهد که پیش از شیوع کرونا ساخته شدهاند تا هم خسارت و زیانی که تولیدکنندگان این آثار دیدهاند به حداقل برسد و هم به مرور صف اکران کوتاهتر شود.
مسعود ردایی: بالا بودن درخواستها برای صدور پروانه ساخت در شرایط حاضر از اتفاقات عجیب سینمای ایران است
مسعود ردایی تهیهکننده سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرنگار برنا، درباره صدور پروانه ساخت در روزهای شیوع ویروس کرونا و طولانی شدن صف اکران فیلمها اظهار داشت: توقف صدور پروانه ساخت جزو روال کاری سازمان سینمایی نیست و با وجود اینکه تعداد فیلمهای در صف اکران بسیار زیاد است و اگر قرار باشد همه این آثار اکران شوند فیلمها باید زمان زیادی را منتظر بمانند باز هم نمیتوان گفت که سازمان سینمایی صدور پروانه ساخت را متوقف کند.
ردایی تصریح کرد: در این بین تنها میتوان این پرسش را مطرح کرد که با شرایطی که همه شاهدش هستیم چرا برخی تهیهکنندهها همچنان اصرار به ساخت فیلم دارند. شاید بیش از 300 فیلم در صف اکران باشند اما اگر تصور بر این باشد که به زودی کرونا ریشهکن میشود نمیتوان به این زودی به حاکم شدن وضعیتی عادی امیدوار بود. صاحبان آثار همچنان میلی به اکران ندارند چرا که هیچ حمایتی وجود ندارد و میبینیم فیلمهای اکران نوروز با گذشت دو ماه همچنان در سینماها نمایش داده میشوند و صاحبان آثار ترجیح میدهند فیلمشان را اکران نکنند.
او افزود: در این شرایط درخواست بالا برای صدور پروانه ساخت اتفاق واقعاً عجیبی است که در سینمای ما رخ داده است. احتمالاً کسانی که در این شرایط قصد دارند فیلم بسازند بودجه ساخت اثرشان را خودشان تأمین نمیکنند و معمولاً این بودجهها از منبعی خارج از سینما تأمین میشود که اهدافی دیگر را از تولید فیلم دنبال میکنند. من به شخصه در شرایط حاضر با وجود اینکه یک فیلمنامه آماده دارم و قصد دارم این فیلم را بسازم فعلاً دست نگاه داشتهام و حتی درخواست تولید هم ندادهام چرا که به بازگشت سرمایهام در صورت تولید فیلم امیدی وجود ندارد.
تهیهکننده سریال «عالیجناب» تأکید کرد: در حال حاضر تولید در شبکه نمایش خانگی است که تا حدی امنیت مالی دارد و میبینیم که در این رسانه تولیدات بسیار افزایش پیدا کرده است اما متأسفانه در این رسانه شاهد افت کیفیت سریالها هستیم که احتمالاً اگر اینگونه ادامه داشته باشد به زودی مردم این رسانه را رها میکنند و رونق گرفتن آن هم در این صورت موقتی خواهد بود.
ردایی اظهار داشت: با از بین رفتن کرونا هم ما نیاز به زمان زیادی داریم که مردم حس امنیت را دوباره به دست آورند و به سینما بیایند. قطعاً مرحله تردید وجود دارد و باید با تمهیداتی مثل فراهم کردن تجهیزات بهداشتی و مسائلی از این دست که باید در تبلیغات هم مطرح شود میتوان این دوره تردید را کوتاه کرد. ایدههایی مثل بالا بردن قیمت بلیت در شرایط حاضر اصلاً ایده خوبی نیست و باید تمهیداتی اندیشیده شود که مردم به سینما رفتن تشویق شوند. قطعاً افزایش قیمت بلیت لازم است اما در شرایط حاضر اصلاً نمیتوان این تصمیم را منطقی دانست و برای اجرای آن نیاز به زمان بهتری داریم، وقتی مردم به سینما برگشتند آن زمان میتواند به مسائلی چون افزایش قیمت بلیت فکر کرد. در این بین سازمان سینمایی باید از سینمادارها، سینماگران و فیلمها حمایت کند و تبلیغات مناسب و طرحهای تشویقی در نظر بگیرد.
این تهیهکننده درباره نقش اکران آنلاین در بهتر شدن وضعیت سینمای ایران گفت: زمانی که فیلم سینمایی «مالاریا» را در جشنواره فیلم ونیز داشتیم از طرف جشنواره به ما پیشنهاد شد که فیلم را برای مخاطبانی که امکان دیدن فیلم در جشنواره را ندارند به صورت آنلاین اکران کنیم و این جشنواره به ما مبلغی پرداخت میکند. در همان زمان فیلم به صورت آنلاین اکران شد و برخی مخاطبان توانستند فیلم را به صورت آنلاین ببینند ولی در کشور ما فیلمها پس از اکران در سینماها به صورت آنلاین اکران میشوند. میتوان اکران آنلاین را همزمان با اکران در سینماها داشت و در روزهای عادی با کاهش هفتههای اکران فیلمها صف اکران را کوتاهتر کرد.
مهدی صباغزاده: بسیاری از فیلمها باید به صورت آنلاین اکران شوند تا صف اکران خلوتتر شود
مهدی صباغزاده تهیهکننده و کارگردان سینما و مدیر موسسه پخش نیمروز فیلم در گفتوگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: در حال حاضر فیلم سینمایی «دینامیت» اکران شده است که فروش بسیار خوبی داشته و مردم بسیاری به دیدن این فیلم در سینماها رفتهاند. به نظر من دیگر تهیهکنندهها و صاحبان آثار نیز باید کمکم تصمیماتی برای اکران فیلمشان بگیرند.
صباغزاده خاطرنشان کرد: به نظر من با ادامه این روند و احتمالاً اکران چند فیلم جدید دیگر تا شهریور ماه سینمای ایران به شرایط نسبتاً عادی برمیگردد و سینما دوباره به رونق میرسد. طی روزهای اخیر بر اساس شنیدههایی که دارم به نظر میرسد برخی تهیهکنندهها با شورای صنفی نمایش به رایزنی برای اکران فیلمهایشان رسیدهاند.
او افزود: برخی فیلمها به هیچوجه برای اکران مناسب نیستند و شاید به لحاظ کیفی آثار سطح بالایی باشند اما مردم استقبالی از این فیلمها نخواهند داشت و به نظر من این آثار که معمولاً فیلمهایی تجربی هستند بهتر است به صورت آنلاین اکران شوند تا صف اکران خلوتتر شود. فیلمسازی کاری بسیار پرهزینه است و لازم است با فیلمهای پر مخاطب کاری کرد که مردم به سینما بیایند و ترسی که از حضور در سالنهای سینما به وجود آمده از بین برود.
این کارگردان تأکید کرد: به هر حال با اکران فیلم «دینامیت» دیدیم که مردم به دیدن فیلمی که بتواند نظر آنها را جلب کند میروند و مردم به خوبی میدانند سالنهای سینما امنترین مکانها هستند که با رعایت پروتکلهای بهداشتی و ضد عفونیهای صورت گرفته هیچ خطری مبنی بر احتمال مبتلا شدن به ویروس آنها را تهدید نمیکند.
کارگردان فیلم سینمایی «صبحانهای برای دو نفر» در پایان اظهاراتش درباره ادامه روند تولید فیلمهای سینمایی در شرایط حاضر گفت: این اتفاق برای من بسیار تعجببرانگیز است که همچنان بسیاری از تولیدکنندگان و تهیهکنندگان در شرایط حاضر دست به ساخت فیلم میزنند. این شرایط نیاز به تحلیل و بررسی دارد و باید مشخص شود که با چه اطمینانی این فیلمها ساخته میشوند. در واقع به نظر میرسد که اکران و بازگشت سرمایه برای این تولیدکنندگان اهمیت ندارد و در این شرایط تنها میتوان منابع مالی این پروژهها را از دولت و ارگانهای مختلف یا پولهای بادآورده دانست.
منصور لشکری قوچانی: در شرایط حاضر این حجم از تقاضا برای صدور پروانه ساخت غیرمنطقی و مشکوک است
منصور لشکری قوچانی تهیهکننده سینما در گفتوگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: متأسفانه تهیهکنندههای بسیاری در سینمای ما به دلایل متعدد به دنبال درآمدزایی منطقی و درست نیستند و سینما را ابزاری برای رسیدن به اهدافی دیگر میدانند. اگر عرضه و تقاضا در سینمای ما به درستی وجود داشته باشد طبیعتاً در شرایط حاضر هیچ تهیهکنندهای نباید به ساخت فیلم فکر کند اما این حجم از اصرار به تولید ما را وادار میکند تا به این موضوع فکر کنیم و چنین پرسشی برایمان مطرح شود که منبع این پولها برای تولید فیلم کجاست؟
لشکری قوچانی خاطرنشان کرد: وقتی یک تهیهکننده حتی دیده شدن فیلم برایش مهم نیست به این معنی است که او منافع دیگری را دنبال میکند و حتی این منافع میتواند غیرمادی باشد. متأسفانه نه مجلس، نه دولت و نه حتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیتی برای بررسی این مسئله ندارند و نمیتوانند بر این وضعیت نظارت کنند.
او افزود: اگر ورودیها و خروجیهای پروژههای مختلف سینمایی مشخص شود و شفافیت داشته باشیم همه میفهمند این پولها چطور وارد سینما شدهاند که با وجود تعطیلی سینماها هنوز خیلیها قصد دارند در این وضعیت فیلم بسازند. سینماهای کشور تعطیل هستند، بیش از 100 فیلم در صف اکران قرار دارد و در واقع ما به اندازه دو سال فیلم در صف اکران داریم، پس در این شرایط نباید این حجم از تقاضا برای صدور پروانه ساخت وجود داشته باشد. متأسفانه سیستم گردش مالی سینمای ما بیمار است و پولهای مشکوک و بادآورده در سینمای ما ورود کرده و باید در این بخش شفافیتی وجود داشته باشد. با تعریف این مسئولیت برای وزارت ارشاد میتوان به این شفافیتها و پیدا کردن منبع پولها امیدوار بود. چنین کاری بسیار ساده است و نمیدانم چرا مسئولان سینمایی ما به دنبال دسترسی به این شفافیتها نیستند. به نظر من اگر پولی پاک نباشد حتی اگر نیت خیر پشت آن وجود داشته باشد نتیجه خوبی برای سینما نخواهد داشت و بهتر است به سالم بودن پول توجه داشته باشیم و راهکارهای ممکن برای جلوگیری از ورود پولهای مشکوک را در نظر بگیریم.
تهیهکننده فیلم سینمایی «قاتل اهلی» در ادامه گفت: در حال حاضر VODها کار میکنند و اگر کسی طرح و ایدهای داشته باشد سعی دارد در قالبی این طرح و ایدهاش را طراحی کند که قابل پخش در پلتفرمهای اینترنتی باشد. قطعاً نمیتوان تولید را متوقف کرد و باید کار باشد تا بیکاری به حداقل برسد ولی قرار نیست به هر قیمتی کار ایجاد کرد. امروز تهیهکنندهها یا مجبور هستند با صداوسیما کار کنند یا آثارشان را در شبکه نمایش خانگی و پلتفرمها تولید کنند و قطعاً در این بین افرادی هستند که به خاطر علاقه به سینما طرح و ایدهای دارند که به فیلم تبدیل میکنند و نمیتوان انتظار داشت که تولید در سینما کاملاً متوقف شود اما این حجم از درخواست برای صدور پروانه ساخت مشکوک است و منطقی به نظر نمیرسد.
لشکری قوچانی تصریح کرد: صاحبان بسیاری از فیلمهایی که این روزها ساخته میشوند هیچ دغدغهای برای اکران فیلمشان ندارند. به اعتقاد من پس از فراهم شدن شرایط عادی باید به فکر تولید فیلمهای جدید برای اکران باشیم چرا که با وجود فیلمهای بسیاری که ساخته میشوند اکثر صاحبان این آثار میلی به اکران ندارند و حتی این آثار ارائه نمیشوند و فقط شاهد تهیه و تولید این آثار هستیم. این وضعیت من را یاد چاپ برخی کتابها میاندازد که تنها به چاپ میرسند تا صاحبانشان ویترین داشته باشند.
این تهیهکننده درباره فراهم شدن شرایط عادی در سینما گفت: قطعاً برای برگشتن به وضعیت عادی لازم است حداقل 60 تا 70 درصد مردم واکسینه شوند و نحوه واکسیناسیون نشان میدهد که همچنان با شیوع ویروس کرونا درگیر هستیم مگر اینکه حجم زیادی از واکسن ایرانی تولید شود که به صورت رایگان یا بسیار ارزان در اختیار مردم قرار بگیرد تا بتوانند به راحتی به آن دسترسی داشته و این واکسن را تزریق کنند.
این تهیهکننده اظهار داشت: اگر در این شرایط فیلمی آماده اکران داشتم قطعاً تا زمانی که واکسیناسیون انجام نشده است برای اکران آن اقدام نمیکردم. با این حال کشور به لحاظ اقتصادی در وضعیت ناگواری است که نمیتوان از مردم انتظار داشت با بازگشایی سینماها در شرایط عادی به دیدن فیلمها بیایند. در شرایطی که شاهد هستیم برخی مواد غذایی از سبد خرید مردم حذف شده است و در این وضعیت نمیتوان انتظار داشت که فیلمها با استقبال خوبی روبرو شوند و ما فروش بالایی در سینماها شاهد باشیم. شرایط اقتصادی و ویروس کرونا هر دو باعث نابودی سینما شدهاند و تا زمانی که مشکل معیشت و کرونا حل نشود فیلم تهیه و تولید نخواهم کرد. امروز توقع اینکه مردم به سینما بروند یک توقع بیجا و غیرمنطقی است.