روزهای سخت پس از تصادف چگونه می گذرد؟ / از نگاهی به زندگی موفق زهرا نعمتی و اثرات روحی تصادف تا وضعیت تدوین سند ملی راه ها

به گزارش برنا؛ همیشه سیل، زلزله خانمان سوز نیستند گاهی اوقاتی حوادثی چون تصادف می تواند از چندین سیل و زلزله برای یک خانواده خانمان سوز تر باشد. گاهی چنین اتفاقی باعث می شود، یک خانواده نان آور خود را از دست بدهد و در ادامه دچار مشکلات و آسیب های اجتماعی شود که نه با هزینه شخصی و نه با هزینه دولتی قابل جبران نیست. طبق آخرین گفته ی سردار سید کمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا در هر ساعت دو نفر در ایران جان خود را به دلیل حادثه تصادف از دست می دهند. با این حساب اگر هر ساعتی از شبانه روز دو نفر در یک حادثه ترافیکی و رانندگی از بین برود در طول روز ما شاهد مرگ 96 نفر از هموطنان خود خواهیم بود که همین آمار باعث شده است علت تصادف دومین عامل مرگ و میر در کشور به حساب آید. مرگ، قطع نخاع، فلجی، آسیب ها و مصدومیت های طولانی مدت مواردی هستند که یک تصادف می تواند داشته باشد اما باید در نظر گرفت که شاید بسیاری از آسیب ها و مصدومیت ها قابل جبران نباشد در این بین افرادی هستند که با مرگ مغزی، جان یک نفر دیگر را نجات می دهند و موجب حیات به خانواده می شوند البته در این بین برخی از افرادی که دچار مشکلات جدی جسمی می شوند، این تهدید را به یک فرصت تبدیل می کنند و در صدد جبران و یا تشکیل و بازسازی زندگی جدیدی برای خود هستند.

یاد گرفتم که چطور امیدوار حرکت کنم

زهرا نعمتی عضو تیم‌ملی تیراندازی با کمان بانوان معلول ایران است. وی نخستین زن در تاریخ ورزش ایران است که موفق به کسب مدال طلا در سه پارالمپیک پیاپی لندن 2012، ریو 2016 و توکیو 2020 شده است. او  پیش از این، عضو تیم‌ملی تکواندوی بانوان ایران بود اما پس از این که در سال  1383 در اثر سانحهٔ رانندگی دچار عارضهٔ نخاعی و ویلچر نشین شد و به ورزش تیراندازی با کمان روی آورد.

زهرا نعمتی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی برنا گفت: تصادف سال 83 و در ادامه قطع نخاع شدن من و روی ولیچر نشستم، پایان راه من نبود.

او با بیان اینکه از طرف دیگر بعد از تصادف شرایط می توانست برای من سخت تر باشد، افزود: در یک لحظه خدا را شکر کردم که یکبار دیگر شانس زندگی دارم و باز هم می توانم برای لحظه لحظه های زندگیم، تلاش کنم.

نعمتی ادامه داد: زمانی که اتفاقی می افتد ممکن است ما خیلی از افراد را مقصر بدانیم، مخصوصا در حوادث جاده ای، ایمنی جاده ها و ایمنی خودرو ها بسیار اثر گذار است، اما فکر می کنم مقصر اصلی می توانستم خودم باشم چرا که شاید خیلی از ما به استفاده از کمربند ایمنی سرنشین عقب خیلی توجه نمی کنیم و بستن کمربند ایمنی می توانست جلوی یک اتفاق را بگیرد.

این قهرمان تیراندازی ادامه داد: من هر اتفاقی در زندگیم می افتد را به فال نیک می گیرد اما این شرایط می توانست به گونه ی دیگری باشد. چقدر قشنگ است که ما بارها و بارها این احتیاط را به خودمان و کسانی که دوستشان داریم، یادآوری کنیم.

او با اشاره به اینکه من در زندگی تجربیات متفاوتی را کسب کردم، ادامه داد: افرادی را دیدم که به دلیل اتفاقات مختلف و یا بی احتیاطی هایی مانند نبستن کمربند، چک نکردن باد لاستیک و صندلی ، شاید شرایط جسمیشان  سخت تر از من باشد اما لحظه ای ناامیدی به دلشان راه ندادند و من هم از بسیاری از آن ها یاد گرفتم که چطور امیدوار حرکت کنم.

نعمتی افزود: من بعد از تصادف دست هایم را داشتم و سعی کردم در مسیر رویاها و اهدافم همچنان تلاش کنم و هر روز به همه ی عزیزانم یادآوری کنم که با احتیاط بیشتر، چک کردن قوانین و رعایت قوانین مراقب جان خودمان باشیم.

از سند ایمنی راه چه خبر؟

ایمنی خودرو ها می تواند یکی از عواملی باشد که در کاهش میزان تصادفات جاده و ترافیکی تأثیرداشته باشد اما نباید فراموش کرد که ایمنی راه ها نیز از اصلی ترین عوامل است و لازم است که به این عامل نیز توجه جدی تری صورت گیرد. توجه به راه های کشور نباید تنها مختص راه های اصلی و بزرگراهی کشور باشد چرا که بنا به گفته ی جعفر میعادفر رئیس اورژانس کشور بالغ بر ۴٢ درصد حوادث ترافیکی در جاده های فرعی و روستایی رخ می دهد و نمونه بارز این امر را نیز می توان تصادفات اتوبوس خبرنگاران محیط زیست و چند روز بعد از آن تصادف اتوبوس سربازان کشور مثال زد.

سردار تیمور حسینی جانشین رئیس پلیس راهور ناجا در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی برنا گفت: قرار شد سند ایمنی توسط وزارت راه در دولت قبل تدوین شود.

او با بیان اینکه سندی آماده شد و به هیئت دولت رفت، افزود: به لحاظ سنگین بودن بودجه ی این سند ایراداتی به آن وارد شد و برای اصلاح برگشت خورد، اما بررسی آن به عمر دولت قبل نرسید.

جانشین رئیس پلیس راهور ناجا ادامه داد: در دولت جدید ان شالله با حساسیتی که خود رئیس محترم جمهور نشان خواهند داد و خودشان مستقیم دخالت می کنند، شاهد یک اتفاق خوب در بحث ایمنی راه ها و وسایل نقلیه باشیم.

او بیان کرد: در حوزه اقدامات آموزشی و فرهنگی ترافیکی باید شاهد اتفاقات خوب در دولت سیزدهم باشیم که این اقدامات کمک کند که ما به کاهش 31 درصدی تصادفات سالانه بر اساس برنامه توسعه برسد.

سردار حسینی درباره هدف گذاری این سند تصریح کرد:  این سند به عنوان یک بسته ی کامل شامل راه، وسیله ی نقلیه و عوامل و نقش انسانی است.

چگونه با اثرات روحی تصادفات کنار بیاییم؟

به نظر می رسد حوادث جاده و  تصادفات آنقدر می تواند اثرات معنوی زیادی  داشته باشد که اثرات جسمی آن به چشم نیاید چرا که در یک حادثه ممکن است یک نفر فوت کند اما افرادی زیادی در صحنه ی تصادف حضور داشته باشند که نظاره گر چنین صحنه ای باشند و اختلالات روانی ناشی از آن ها سال های زیادی آن ها را رها نکند.

بهزاد علوی روان شناس اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی برنا با اشاره به تاثیر روحی تصادفات بر افراد گفت: روزانه شاهد مرگ انسان‌های زیادی در حوادث رانندگی هستیم.

او با بیان اینکه این تصادفات مرگبار را اکثر شهروندان می بینند و حتی در بسیاری از مواقع  خانواده‌ها شاهد مرگ و آسیب های جدی عزیزانشان در اثر تصادفات هستند، افزود: شاید به ظاهر صحنه تصادف پاکسازی و متوفیان و مجروحان از صحنه منتقل می‌شوند اما حقیقت امر این است که صحنه‌های وحشتناک تا سال‌های سال بر ذهن شاهدان و ناظران صحنه مخصوصا اعضای خانواده و دوستان نزدیک همچون خوره‌ای آزاردهنده است.

این روان شناس ادامه داد: حادثه تروماتیک به تجربه ای تکان دهنده، ترسناک یا خطرناک اطلاق می شود که شخص را به لحاظ احساسی تحت تاثیر قرار می دهد.این حوادث ممکن است طبیعی باشند، مثل گردباد یا زمین لرزه؛ یا ممکن است منبعی انسانی داشته باشند، مانند تصادف با ماشین، جرم یا حمله تروریستی.

او با اشاره به اینکه نحوه پاسخگویی افراد به حوادث تروماتیک (تجربه ای تکان دهنده، ترسناک یا خطرناک که شخص را به لحاظ احساسی تحت تاثیر قرار می دهد) حوزه مهمی از پژوهش در سلامت روان را شکل می دهد، ادامه داد: محققان به دنبال یافتن فاکتورهای موثر در مقابله با حوادث تروماتیک هستند. در عین حال، یافتن فاکتورهای عامل افزایش احتمال بروز مشکل در پی حوادث تروماتیک از دیگر محورهای پژوهشی است.

این روان شناس گفت: یکی از ناتوان کننده‌ترین اثرات استرس تروماتیک در دراز مدت PTSD ( اختلال استرسی پس از حادثه) است. عوامل بسیاری در افزایش و کاهش خطر ابتلا به PTSD نقش دارد. احتمال بروز و شدت و مزمن شدن علائم به بسیاری از متغیر‌ها بستگی دارد. مهم‌ترین آنها میزان و چگونگی قرار گرفتن در حادثه آسیب‌زاست.

علوی با بیان اینکه حدود 89 درصد از افراد در طول زندگی‌شان حداقل یک واقعه تروماتیک را تجربه کرده‌اند و میزان خطر و آسیب یک حادثه تروماتیک بین مشاغل جامعه در بین برخی گروه‌های شغلی بیشتر است، ادامه داد: شاغلین سازمان‌های نظامی و امدادی مخصوصا پلیس، آتش‌نشانی و کارکنان اورژانس آسیب‌پذیرترین افراد هستند که ناچارا در اکثر بحران‌ها مداخله می‌کنند.

او با بیان اینکه  احتمال ابتلا به PTSD در پی یک بحران تروماتیک در بین جمعیت عادی حدود 9درصد و در بین کارکنان گروه‌های شغلی مذکور حدود 10 الی 30 درصد است، تصریح کرد: یکی دیگر از علائم درگیرشدن ذهنی و اصرار و پافشاری غیرارادی بر تجربه مجدد حادثه تروماتیک، خاطرات فرد از حادثه و آسیب به گونه‌ای یادآوری می‌شود که پاسخ عاطفی فرد را همچون یک حادثه واقعی فرا می‌خواند. واکنش‌های فرد به چنین بازگشتی، همچون خود حادثه، افراطی است؛ برای مثال یادآوری صحنه‌های تلخ یک حادثه رانندگی که اعضای خانواده در آن صحنه کشته شدند.

علوی افزود: شما در چنین شرایطی نمی‌توانید آنچه را اتفاق افتاده است تغییر دهید و یا فراموش کنید اما شما می‌توانید یاد بگیرید طور دیگری درباره آن، درباره جهان و درباره زندگی تان فکر کنید .

او با بیان اینکه شما باید قادر باشید آنچه را که اتفاق افتاده است تا آنجایی که ممکن است بدون اینکه دچار وحشت و اضطراب شوید به خاطر آورید، گفت: این درمان ها به شما کمک می کند تا حوادث ناگواری که داشته اید را به زبان آورید، همچنین  به‌وسیله به یاد آوردن حادثه ، غلبه کردن به آن و برخورد معقول با آن ذهنتان می تواند کار طبیعی اش را که شامل زدودن خاطرات گذشته و پرداختن به کارهای دیگر است را انجام دهد .

این روان شناس ادامه داد: اگر شما بتوانید دوباره احساس امنیت داشته باشید و احساساتتان را کنترل کنید ، شما احتیاج زیادی به دوری گزیدن از آن خاطرات ناگوار را ندارید. در واقع ، شما می توانید دوباره خاطرات گذشته تان را به کنترل در آورید و بنابراین می توانید در رابطه با آنها تنها وقتی فکر کنید که شما می خواهید ، نه آنکه آنها به صورت خود به خود به ذهنتان هجوم آورند.

و اما آینده...

تصادف ضربه های روحی و جسمی زیادی را به افراد وارد می کند و حتی این ضربه ها ممکن است سال های زیادی حادثه دیدگان و اطرافیانشان را درگیر کند اما باید توجه داشت که بسیاری از افراد بازوهای خود را قوی کردند و از آسیب های چنین حوادثی با کمترین صدمات بیرون آمد. امثال زهرا نعمتی ها کم نیستند، البته قرار هم نیست از همه حادثه دیدگان قهرمان المپیک بیرون بیاید اما هر کسی می تواند به نوبه ی خود قهرمان زندگی خودش باشد از سوی دیگر لازم است هر چه زودتر سند ملی راه ها به نتیجه برسد تا از آسیب های وحشتناک این حوادث در امان بمانیم.

انتهای پیام/۴