رونمایی از کتاب‌های بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ مراسم معرفی کتاب‌های بیستمین جشنواره و سایر پژوهش‌های منتشر شده درحوزه نمایش‌های آیینی و سنتی، صبح امروز شنبه20 آذر ماه با حضور داود فتحعلی‌بیگی دبیر، محمدحسین ناصربخت، قائم مقام دبیر بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی و نویسندگان و پژوهشگران آثار منتشر شده در سالن کنفرانس مرکز موسیقی برگزار شد. 

در ابتدای این مراسم داود فتحعلی‌بیگی گفت: هدف از برگزاری این جلسه این بود تا بصورت جامع شرح مفصلی از کتاب‌های بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی و همینطور کتاب‌هایی که در حوزه نمایش آیینی و سنتی منتشر شده است، ارائه شود. حدود 5- 6 سال است که دفترهای تعزیه در این جشنواره منتشر می‌شود که این دفاتر مروری بر اسناد متون تعزیه دارد. 

او در ادامه افزود: یکی دیگر از کتاب‌ها «شبیه‌نامه» است و این عنوان به این دلیل است که در نظر داشتیم تا از مباحث عزاداری فاصله گرفته و از عنوان عام‌تری استفاده کنیم چراکه به مفهومِ نمایش نزدیک‌‌تر است و شامل مراسم عزا و مضحک است. این کتاب را مهدی دریایی گردآوری کرده است و من نیز برای آن شرحی نوشته‌ام. این مجموعه نشان می‌دهد که هنر تعزیه و شبیه‌خوانی در سیر تحول مضامین نویی را ارائه کرده است. 537 عنوان مجلس تعزیه وجود دارد که همگی عاشورایی و عزاداری نیست و بسیاری از آن‌ها رویکردی نسبت به 6فسانه‌ها و ادبیات کهن ایران دارند. 

دبیر بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی ضمن اشاره به اینکه شبیه‌خوانی ظرفیت آن را دارد که بتواند به مباحث مختلف بپردازد، عنوان کرد: زمانیکه متون شبیه‌خوانی همچون سیاوش، لیلی و مجنون، رستم و سهراب و... را مطالعه کنید، حتی یک بیت از شاهنامه و نظامی در آن‌ها دیده نمی‌شود چراکه پیشینیان و شبیه‌نامه‌نویسان به خوبی می‌دانستند که آن آثار برای خوانش هستند اما برای اجرا باید متن دیگری نوشته شود و این موضوع بسیار حائزاهمیت است.

در ادامه محمدحسین ناصربخت قائم مقام دبیر جشنواره اذعان داشت: یکی از کارهایی که از ابتدای شکل‌گیری جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی به آن پرداخته می‌شود، انتشار پژوهش‌ها است و این موضوع فرصتی است تا هنرمندان به شکل سخنرانی، حضور در سمینار و همینطور انتشار کتب، جشنواره را همراهی کنند. علاوه بر اینکه سعی کرده‌ایم تولید در این حوزه ادامه داشته باشد، پژوهشگران را مورد حمایت قرار دادیم تا فرصتی برای طرح پژوهش‌های خود در جشنواره داشته باشند. 

او همچنین افزود: دفتر تعزیه به شماره هفدهم رسیده است و زمانیکه به مجالس آن نگاه بیاندازیم بعضی از مجالس قبلاً نمونه‌هایی از آن‌ها چاپ شده است اما برخی دیگر پیش از این به چاپ نرسیده و یا در قالب‌های دیگر منتشر شده است. مهدی دریایی این نسخ را بازنویسی کرده و امسال «دفتر تعزیه 17» منتشر شده است. 

ناصربخت اضافه کرد: امسال نخستین «دفتر شبیه‌نامه» به کوشش داود فتحعلی‌بیگی و مهدی دریایی به چاپ رسیده است همچنین «دفتر تقلید 5» به همت مهدی صفاری‌نژاد و داریوش نصیری منتشر شده که این متون در گذشته ضبط رادیویی شده‌اند و این دو عزیز، آن‌ها را مکتوب کرده و این کتاب می‌تواند اتفاق مهمی برای پژوهشگران باشد تا براساس آن مباحث را ادامه دهند. 

او یادآور شد: «دفتر پژوهش 5» شامل مجموع مقالات افراد فعال، اساتید دانشگاهی و پژوهشگران جوان در حوزه نمایش‌های آیینی و سنتی است که اینجاب آن را گردآوری کرده‌ام. در جشنواره امسال به کوشش حمیدرضا اردلان «مجموعه مقالات هفتمین سمینار بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی» که مربوط به سمینارهای دوره گذشته جشنواره است، منتشر شد. سمینارهای برگزارشده امسال نیز در قالب کتابی در دوره بعدی جشنواره به چاپ می‌رسد. 

ناصربخت در ادامه صحبت‌هایش تصریح کرد: بسیار خوشحالم که طی این سال‌ها برخی از نشرهای خصوصی به نمایش‌های آیینی و سنتی و پژوهشگران این حوزه توجه کردند و کتاب‌هایی در این زمینه منتشر کردند. امسال 4 عنوان کتاب نیز توسط نشر خصوصی به چاپ رسیده است. کانون نمایش‌های آیینی و سنتی وظیفه کمک به پژوهشگران را دارد اما این موضوع که انتشارات خصوصی به این مبحث وارد شوند نویددهنده روزهای امیدوارکننده‌ای است چراکه بدون کمک و سرمایه نشرهای خصوصی این اقدام تبدیل به یک جریان نمی‌شود. 

او در پایان صحبت‌هایش گفت: امیدوارم مسئولان و نهادها با خرید کتاب‌ها از این اقدام حمایت کرده تا انگیزه‌ای برای ناشران خصوصی در این زمینه ایجاد شود. 

در ادامه مراسم کتاب «سیری در پیش‌پرده‌خوانی» نوشته شاهد پیوند، «تخطی طرب» نوشته علی حاج‌ملاعلی، «شیرین شکنان شهرفروشان شیرازی» نوشته نادر شهسواری‌فرد و «خیمه‌شب‌بازی به روایت استاد حسین محمدزاده» نوشته صفرعلی محمدزاده فرزند او معرفی شد و نویسندگان حاضر به معرفی کتاب خود پرداختند. آقای ربانی و عباس افشاریان به نمایندگی از نادر شهسواری‌فرد در این مراسم حضور داشتند و درخصوص این کتاب توضیحاتی را ارائه کردند.

انتهای پیام//