نمایش" عروس گوله " آیین سنتی نوروز در شمال کشور

به گزارش خبرگزاری برنا از گیلان ؛ در سالهای نه چندان دور، در ایام قبل از فرارسیدن سال نو،(دهه دوم اسفند ماه به بعد) در منطقه شرق گیلان، مراسمی کاملا سنتی در بیشتر روستاها و آبادی های این منطقه توسط بیعضی از هنرمندان اصیل به اجرا گذاشته می شد که به “عروس گوله ی” معروف است.

مراسم عروس گوله ی که از دیدنی های شفت است،  تاریخچه آن ریشه در سنتهای نمایشی اسطوره‌های کهن مر بوط به آغاز سال نو دارد که در آها نمادهای سال کهنه و نو با هم به ستیز بر می‌خیزند.جشن‌های شاد نوروزی که از دیرباز در سرزمین گیل ودیلم برگزار میشده حالا روز به روز کمرنگ‌تر میشود.

عروسه گولی نیز نمایشی است که از شاخص‌ترین نقش‌های آن میتوان به ناز خانم و غول اشاره کرد.ناز خانم مانند بهار ی است که با با ناز وکرشمه در حال آمدن است وغول همان زمستان است که صورتش از کهنگی سیاه شده است.غول پس از مبارزه شکست میخورد وبهار به خانه‌ها می‌آید.

آداب و رسوم کهن مردم گیلان در ایام نوروز

موضوع این نمایش میدانی شادی بخش، دعوای غول و پیربابو بر سرو نازخانم است که به کشتی بین این دو می‌انجامد. غول مظهر سیاهی و زمستان و پیربابو، نماد باغبانی و ارزانی گر عروس گل به طبیعت و مردم است.

در این کشتی، غول پیروز می‌‌شود و همراه نازخانم رقص‌کنان بازی را به پایان می‌برد. سایر اعضای این نمایش فانوس‌دار، بارکش، نوازنده و کاس خانم می‌باشند.

برای اجرای نقش غول، چهره جوان تنومندی را با پودر زغال یا دوده سیاه کرده،کلاه مقوایی، کلش یا کاغذ عجیب و غریبی سرش می‌گذارند. در برخی از آبادی‌ها و روستاها نیز دو شاخ گاو بر سرش و ریش انبوه سیاهی بر چهره‌اش می‌بندند.

چند جارو به عنوان دم بر پشت شلوارش و دسته‌ای بزرگ ساقه خشک شده شالی(کولوش) بر پشت و شکم و سینه او و چند زنگ بزرگ آفتابه‌ای و زنگوله بر کمر، پا و لباسش می‌آویزند و او را به شکل و هیات وحشتناکی درمی‌آورند.

زمان برگزاری نمایش در روستاهای محتلف متفاوت از هم و به طور تقریبی بین یک هفته تا یک ماه است و از حدود نیمه دوم اسفند ماه شروع می‌شود. گروه نمایش پس از غروب آفتاب از خانه‌ای به خانه دیگر می‌روند و در حیاط و فضای باز جلوی هر خانه، برنامه خود را اجرا می‌کنند و در هر خانه‌ای هم که این نمایش شادی بخش را انجام دهند، کولبارچی از صاحب‌خانه (خانه خواه) هدایایی مثل برنج، تخم مرغ، شیرینی و گاهی هم پول طلب می‌کنند.

عروس گوله در واقع گروه نمایشی سیار و اجرای آن میدانی است. نمایش عروس‌گوله، ریشه در آیین های نمایشی اسطوره‌های کهن مربوط به آغاز بهار دارد که در آن‌ها نمادهای سال کهنه و نو با هم به ستیز برمی‌خیزند. شاید در اینجا کنایه از طبیعت زیبای بهاری باشد.امروزه، این آیین باشکوه تنها در محدودی از نقاط روستایی؛ به ویژه نواحی کوهستانی گیلان برپا می‌شود.

انتهای پیام