منتقدان دو سریال «خسوف» و«جزیره» را بررسی کردند

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا ؛ قبل از اینکه دو سریال «جزیره» به کارگردانی سیروس مقدم و «خسوف» به کارگردانی مازیار میری را بررسی کنیم بد نیست وضعیت تولید سریال در دو مدیوم تلویزیون و شبکه نمایش خانگی را نیز مورد تحلیل قرار دهیم.

سریال های شبکه نمایش خانگی این روز ها بیش از تلویزیون و آثار نمایشی رسانه ملی سر و صدا به پا کرده اند و البته به علت دیده شدن بیشتر با نقد و بررسی های مفصل تری از سوی مخاطبان رو به رو هستند. طبیعی است که با توجه به شرایط مهیای سریال سازی در شبکه نمایش خانگی توقع مخاطب نیز امروز بیش از گذشته نسبت به این آثار شده است و سریال های تولید شده در پلتفرم های مختلف ضمن رقابت با هم به دنبال این هستند که بتوانند سلیقه مخاطب را نیز به دست بیاورند . در گفت و گو با کارشناسان رسانه و منتقدین مجموعه های نمایشی سریال جزیره را که در نظرسنجی خبرگزاری برنا به عنوان بهترین سریال انتخاب شد بررسی کرده ایم.

جبار آذین: شبکه نمایش خانگی سیما فیلم دیگر است/ تولیدات شبکه خانگی پاسخگوی نیاز مخاطبان نیست

شبکه نمایش خانگی با وجود اینکه خیلی زود روی کار آمد اما تبدیل به یکی از پر مخاطب‌ترین رسانه های تصویری در بین مخاطبان شد.

پلتفرم‌های اینترنتی چون «نماوا»، «فیلیمو»، «نت فیلم» و....که این روزها با تولید و ساخت فیلم و سریال‌های متنوع مخاطبان زیادی را به سمت خود جذب کرده اند باعث شده تا اغلب کارگردانان و تهیه کنندگان کم و بیش از فضای رسانه ملی و صدا و سیما فاصله بگیرند و کار خود را در شبکه نمایش خانگی پر قدرت تر ادامه دهند چراکه رسانه ملی با محدودیت و ممیزی هایی که در دامن خود جای داده است باعث شده تا فیلمسازان بیشتر پذیرای این پلتفرم های اینترنتی باشند و  شانس خود را این بار در شبکه نمایش خانگی امتحان کنند.

باید به این نکته اشاره کرد که اگر سانسور در فضای فیلمنامه و نگارش یک اثر حاکم باشد ضربه زیادی به آن کار وارد می شود و همین مسئله کاهش و ریزش مخاطب را در پی خواهد داشت و از طرفی نیز بودجه ای که از این شبکه ها به دست می آید بسیار بیشتر از تلویزیون است که این مسئله کشش فیلسمازان به سمت این رسانه های اینترنتی را بیشتر کرده است.

به همین بهانه و با توجه به اینکه آیا با وجود اینکه درحال حاضر سریال های جدیدی در ژانر های مختلف که تعدادشان کم هم نیست در شبکه نمایش خانگی به پخش می رسند می توانند مانند سریال های پر فروغی که قبل از ساخت این آثار جدید در شبکه نمایش خانگی به پخش رسیدند و مورد اقبال مخاطبان واقع شدند فرمون و کنترل ادامه راه را دست بگیرند و پا به پای آن ها یا حتی پیشتاز از سریال های قبل جلو بروند یا خیر  با چند منتقد سینما و تلویزیون گفت و گو کردیم که در ادامه می خوانیم.

جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون، سریال‌های جدید شبکه نمایش خانگی «خسوف»، «نیسان آبی»، «جزیره»، «حرفه ای» را با یکدیگر مقایسه کرد و آن‌ها را مورد بررسی قرار داد و به خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: شبکه نمایش خانگی به لحاظ امکانات در جایگاه خوبی قرار گرفته که می‌تواند در کنار سایر رسانه‌های اجتماعی در عرصه فرهنگ و هنر و به موازات آن فرهنگ جامعه تاثیرات مثبت یا منفی داشته باشد. اما از آن جایی که مدیریت و نظارت کاملا تخصصی و حرفه‌ای بر این تشکل حاکم نیست و درحال حاضر به نوعی زیر مجموعه صدا و سیما تلقی می شود.

او ادامه داد: افرادی که امروزه آن را اداره می‌کنند به نوعی سیما فیلم دیگری را ایجاد کرده‌اند که به جای قانون مداری و توجه به مسائل تخصصی و فرهنگی مسائل سوداگرانه را در آن به جریان انداخته‌اند. به همین دلیل اگرچه به لحاظ کمّی در ماه های اخیر شاهد تولیدات زیادی در شبکه نمایش خانگی هستیم اما تولیدات این شبکه به لحاظ کیفی به رغم حضور افراد سرشناس و حرفه ای که در جایگاه تهیه کننده، کارگردان و بازیگر در این سریال ها حضور پیدا کرده اند کمتر تاثیرگذار هستند.

این منتقد در ادامه اظهار کرد: به ویژه اینکه جایگاه و رد پای تقلید این نوع آثار از روی آثار مشابه خارجی کاملا مشهود است به همین دلایل نمی‌توان برای تولیدات شبکه نمایش خانگی حساب ویژه فرهنگی منظور کرد.

آذین تصریح کرد: با آنکه در یک اثر مضمون، محتوا و ساختار هنری شکل می گیرد اما تمام این بحث ها که یک بخش آن می تواند کارشناسی و تخصصی باشد تحت سیطره محتوا، مضمون تقلیدی و تکراری و ضعف محتوایی قرار می گیرد به همین دلیل است که کمتر مخاطبی از تماشای این آثار راضی شده و توانسته مخاطب را با خود همراه کند و به عنوان یک اثر تاثیر لازم را داشته باشد و بسیار شاهد هستیم افرادی که به هر شکل و هر صورت امکان فعالیت در تلویزیون را نیافتند یا ادامه فعالیت خود را به دلیل نوع مضمون و محتوای برخی از آثار که در گونه و ژانر های مختلف مانند وحشت، تاریخی، اجتماعی و درام است در تلویزیون ادامه ندادند و قطع کردند به سمت شبکه نمایش خانگی گام برداشته اند و در آنجا تولید محتوا کرده اند چراکه برخی از این آثار چندان مناسب فرهنگ جامعه نیست و به گونه ای که نمی توان آن را در تلویزیون کشور تولید کرد.

منتقد سینما و تلویزیون افزود: به همین دلیل است که بسیاری از این تولیدات چه به لحاظ ساختار و چه به لحاظ استفاده از صحنه ها، الفاظ و مناسباتی که همخوانی با فرهنگ جامعه ندارند مخاطبان را جذب نمی کنند به هرحال اگر قرار است شبکه نمایش خانگی با سیل گسترده ای به لحاظ کمی بخواهد به جامعه خدمت کند نیازمند تحول در مضمون محتوا، مدیریت و نظارت شبکه نمایش خانگی است. اگرچه به لحاظ کمی همچنان این شبکه می تواند به تولیدات خود ادامه دهد اما نه تنها تاثیر سالم و سازنده فرهنگی به جای نمیگذارد بلکه با تبلیغ و ترویج فرهنگ بیگانه باعث لطمه و صدمه به این سریال ها می شود.

جبار آذین خاطرنشان کرد: موضوعی که در شبکه نمایش خانگی و حتی تلویزیون باید مد نظر تولید کنندگان قرار گیرد نیاز، سلیقه و فرهنگ جامعه مردم است. درواقع در کمتر آثار تلویزیونی شاهد هستیم که نیاز مردم و جامعه ی ایرانی مورد توجه قرار گیرد و بیشتر مجموعه هایی تولید می شوند که بیش از آنکه مبنای درستی از عشق، محبت و مناسبات خانوادگی ایرانی- اسلامی در آن لحاظ شود سرچشمه ای از سریال های عاشقانه ترکی زبان است.

او بیان کرد: از این سو آثاری تولید می شود که به ظاهر در گونه های پلیسی و ژانر حادثه ای هستند اما کدام یک از این ها می تواند درخدمت مردم باشد و آیا غیر از این است صرفا جنبه های سرگرمی سوداگرانه در آن ها مورد توجه قرار گرفته است؟ این نوع ویژگی هایی که به آن اشاره شد در اغلب تولیدات شبکه نمایش خانگی مستتر و قابل مشاهد است و نمی توان یکی را بر دیگری ارجحیت داد و گفت این اثر بهتر از آثار دیگر است چراکه همگی به هم شبیه هستند و مسیر بیگانه را طی می کنند و نمی توان از این شبکه در شرایطی که مسئولان کشور با صدای بلند فریاد مبارزه با فساد و عدالت خواهی را سر داده اند اما در آثار شان قابل مشاهده نیست انتظار فرهنگ سازی در جامعه داشت.

آذین ادامه داد: به نظر من تولید باید ملی باشد و در جهت خواست ملت و پاسخگوی نیاز آن ها باشد اما شبکه خانگی و تولیدات پاسخگوی نیاز ملت ایران نیست.

جبار آذین در پایان و در  پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه سیروس مقدم سال ها در تلویزیون کار کرده و با سریال «پایتخت» در ژانر طنز به شهرت رسیده است چقدر در شبکه نمایش خانگی با سریال «جزیره» در ژانر اجتماعی و درام می تواند موفق عمل کند و مخاطبان از این اثر رضایت کافی داشته باشند اظهار کرد: سیروس مقدم به عنوان یک کارگردان کهنه کار تلویزیون کارنامه متنوع از سریال های موفق، متوسط و حتی زیر متوسط در تلویزیون دارد.

او گفت: مطرح ترین اثر او در سال های اخیر «پایتخت» بوده است که به غیر از چند فصل نخست بقیه قسمت های آن تکرار مکررات با حضور افراد، داستان ها و مناسباتی بوده که تبدیل به کلیشه شده اند .به هرحال سیروس مقدم با توجه به حضور افراد حرفه ای در سریال «پایتخت» حرف هایی مناسب در بستر فرهنگ بومی و ملی ایران مطرح می کرد اما این مورد به مرور با حضور اسپانسر ها رخت بر بست و «پایتخت» به یک سریال سرگرم ساز که هدفی جز کسب درآمد برای عوامل آن نداشت تبدیل شد.

آذین منتقد سینما و تلویزیون در ادامه تاکید کرد: سیروس مقدم با این پیشینه وارد شبکه نمایش خانگی شده است و این بدین معنا نیست که افرادی مانند سیروس مقدم که در تلویزیون موفق عمل کرده اند در شبکه های نمایش خانگی هم به موفقیت برسند. مخاطبان شبکه خانگی و تلویزیون به لحاظ تعداد و مقدار یکسان نیستند و شبکه نمایش خانگی هم از جمله رسانه هایی است که مخاطبان محدود و کمتری دارد و مانند رسانه ملی نیست که با زدن هر شبکه هر سریالی را که مد نظرش بود تماشا کند و مخاطب برای تماشای آثار این شبکه مجبور است تا دست به انتخاب بزند و از طرفی  انتظار دارد با توجه به هزینه و وقتی که برای شبکه نمایش خانگی میگذارد این سریال ها ارزش تماشا داشته باشند اما می بینیم به رغم حضور امثال مقدم و سهیلی زاده ها و دیگرانی که بیش از این افراد کار فیلم وسریال سازی نشان می دادند به دلیل هرج و مرجی که در شبکه خانگی وجود دارد و عدم پاسخگویی نیاز مخاطب اغلب این آثار به توفیق نمی رسند.

او در ختم کلام بیان کرد: نکته ای که باید به آن اشاره کنم این است که فیلمسازانی که در تلویزیون مورد اقبال واقع نشدند و یا آثارشان از جانب رسانه ملی ضربه خورده است به ناچار مجبور شدند با سریال سازی در شبکه نمایش خانگی جواب دندان شکن به مدیر یا مسئول تلویزیون بدهند و صرفا برای پاسخگویی به نیاز مخاطب نیست.

حسین سلطان محمدی: استمرار مخاطبان شبکه نمایش خانگی نقطه امید سرمایه گذاران و تولید کنندگان است/ می‌توان فاکتورهای جذب مخاطب در سریال «جزیره» را پررنگ دید!

شبکه نمایش خانگی با وجود اینکه خیلی زود روی کار آمد اما تبدیل به یکی از پر مخاطب‌ترین رسانه های تصویری در بین مخاطبان شد.

پلتفرم‌های اینترنتی چون «نماوا»، «فیلیمو»، «نت فیلم» و... که این روزها با تولید و ساخت فیلم و سریال‌های متنوع مخاطبان زیادی را به سمت خود جذب کرده‌اند باعث شده اغلب کارگردانان و تهیه کنندگان کم و بیش از فضای رسانه ملی و صدا و سیما فاصله بگیرند و کار خود را در شبکه نمایش خانگی پر قدرت‌تر ادامه دهند چراکه رسانه ملی با محدودیت و ممیزی‌هایی که در دامن خود جای داده باعث شده فیلمسازان بیشتر پذیرای این پلتفرم‌های اینترنتی باشند و شانس خود را این بار در شبکه نمایش خانگی امتحان کنند.

باید به این نکته اشاره کرد که اگر سانسور در فضای فیلمنامه و نگارش یک اثر حاکم باشد ضربه زیادی به آن کار وارد می‌شود و همین مسئله کاهش و ریزش مخاطب را در پی خواهد داشت و از طرفی نیز بودجهای که از این شبکه‌ها به دست می‌آید بسیار بیشتر از تلویزیون است که این مسئله کشش فیلم‌سازان به سمت این رسانههای اینترنتی را بیشتر کرده است.

به همین بهانه و با توجه به اینکه آیا با وجود اینکه درحال حاضر سریال‌های جدیدی در ژانرهای مختلف که تعدادشان کم هم نیست در شبکه نمایش خانگی به پخش می‌رسند می‌توانند مانند سریال‌های پر فروغی که قبل از ساخت این آثار جدید در شبکه نمایش خانگی به پخش رسیدند و مورد اقبال مخاطبان واقع شدند فرمون و کنترل ادامه راه را دست بگیرند و پا به پای آن‌ها یا حتی پیشتاز از سریال‌های قبل جلو بروند یا خیر  با چند منتقد سینما و تلویزیون گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانیم.

حسین سلطان‌محمدی، منتقد سینما و تلویزیون، سریال‌های جدید شبکه نمایش خانگی «خسوف»، «نیسان آبی»، «جزیره» و «حرفه‌ای» را با یکدیگر مقایسه و مورد بررسی قرار داد و به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: موضوعات سریال‌های جدید شبکه نمایش خانگی به نسبت موضوعات قبل التهاب کمتری دارند که می‌توان گفت چنین موضوعی یا کنترل شده یا احیانا مواردی که باعث التهاب کار می‌شد را از میان برداشته‌اند که این مسئله یک نکته قابل تأمل است.

او ادامه داد: در نکته بعد باید به این موضوع اشاره کرد که کارگردانان این سریال‌ها اعم از منوچهر هادی، مازیار میری و سیروس مقدم اغلب محبوب و مورد تائید مردم هستند و به نوعی از راه تلویزیون وارد میدان شبکه نمایش خانگی شده‌اند. تنوع کارگردان یا ورود افراد جدید نشان دهنده فعال و پر مخاطب بودن است که استمرار تماشا توسط مخاطب در شبکه نمایش خانگی همچنان برقرار و نقطه امیدی برای سرمایه‌گذاران و تولید کنندگان محسوب می‌شود.

این منتقد در ادامه بیان کرد: در خصوص کیفیت آثار رسانه‌ها به زعم کارشناسان باید گفت بعضی از آثار نوسان دارد و تا به اینجا عده‌ای «نیسان آبی» را مورد وثوق قرار ندادند و برخی نیز با طعنه از «جزیره» یاد می‌کنند اما همه چیز به تأمل و صبر بیننده بستگی دارد تا اثر در انتها خود را نشان دهد و باید منتظر بود و دید این بسته و پکیجی که این روزها به‌صورت همزمان در شبکه نمایش خانگی توزیع می‌شود و به پخش می‌رسد چگونه رو به جلو حرکت می‌کند و پرسش مهمی که باید مطرح کرد این است که آیا با توجه به ارائه نمایش بعد از چند دوره پخش سریال‌های پر التهاب، پرهیاهو و پر خبر و همزمانی پخش با بازگشایی سالن‌های سینما شوق و اشتیاق مردم به شبکه نمایش خانگی همچون گذشته خواهد بود یا خیر؟!

سلطان‌محمدی در  پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه سیروس مقدم سال‌ها در تلویزیون کار کرده و با سریال «پایتخت» در ژانر طنز به شهرت رسیده چقدر در شبکه نمایش خانگی با سریال «جزیره» در ژانر اجتماعی و درام می‌تواند موفق عمل کند و مخاطبان از این اثر رضایت کافی داشته باشند؟ اظهار کرد: سیروس مقدم تجربه سنگینی در سریال سازی دارد و ذائقه مخاطب را به خوبی می‌شناسد. سریال «پایتخت» هم یکی از همان آثار بسیار شاخص است و در کنار آن می‌توان به سریال «میکائیل» که به نوبه خود مورد اقبال عموم قرار گرفت نیز اشاره کرد.

این منتقد خاطرنشان کرد: سیروس مقدم تجربه ساخت سریال در خارج از پایتخت را دارد و با فضای بومی و منطقه‌ای برای درگیر کردن مخاطب شهری و منطقه‌ای آشنایی دارد و آن را تجربه کرده است. به نظر من این کارگردان قابل اعتماد، اطمینان و امتحان و محک زدن است اما با توجه به سابقه به نظر می‌رسد کار ساده‌ای نسبت به بقیه سازندگان نداشته باشد. اما می‌توان فاکتورهای جذب مخاطب در سریال جدید سیروس مقدم به نام «جزیره» را پر رنگ دید.

انتهای پیام//