بحران کم آبی یقه محصولات آب بر را هم گرفت

به گزارش خبرگزاری برنا؛ تقاضای مصرف آب جمعیت کنونی کره زمین دو برابر تقاضای سالیان گذشته است و پیش بینی می شود این افزایش تقاضا در سال های پیش روروند رو به رشدی خواهد داشت.

 کاهش بارندگی، کمبود آب های سطحی، تغذیه نشدن سفره های زیر زمینی، افزایش دما و برداشت بی رویه از منابع آبی، آبیاری سنتی و زمین خشک ونیمه خشک هر یک به نوعی می تواند منجر به کاهش منابع آب گردد.

 کم آبی در سال های اخیر به واسطه خشکسالی یکی از مهم ترین چالش های کشور بوده و مصرف نامناسب منابع آبی زیرزمینی در طول بیش از نیم قرن موجب تشدید آن شده است.

هم اکنون که برخی از چشمه های شهرستان ها خشک شده و سطح آب برخی از چاه ها نیز کاهش پیدا کرده است و با توجه به این‌که کشور ما در ناحیه‌ای کویری واقع شده است و میزان ذخایر آب هم روز به‌ر وز در حال کاهش است، کاشت درختانی که به آب کم نیاز دارند، ما را در مدیریت این شرایط یاری می‌رسانند.

بحران آب بر سر سفره‌های زیرزمینی کشور سایه انداخته و آمار و ارقامی که درباره این منابع آبی اعلام می‌شود، خوشایند نیست. افزایش دما در کشور موجب شده است تا میزان تغذیه آب‌های زیرزمینی کم شده و در مقابل تخلیه از این منابع روند افزایشی به خود بگیرد. 

با توجه به شرایط اقلیمی کشور استمرار بهره‌برداری و برقراری کشاورزی در کشور نیازمند اصلاح و تعدیل پروانه‌ بهره‌برداری چاه‌هاست.

یکی از اولویت های کشور در بخش کشاورزی باید اصلاح الگوی مصرف آب در این بخش باشد که در کنار فاکتورهایی نظیر  توسعه آبیاری های نوین و حذف آبیاری های سنتی و عدم اجازه برداشت آب از چاه های غیرمجاز، اصلاح الگوی کشت و کاهش کشت محصولات پرآب بر و توسعه کشت محصولات کم آبر از الزامات آن است.

در راستای الگوی کشت وتوسعه و ترویج محصولات کم آب بر کشاورزان باید حمایت شوند و آموزش های لازم برای آنان در زمینه کشت محصولات کم آب بر توسط کارشناسان کشاورزی انجام شود 

 محصولات کم آب بر علاوه بر مصرف کم آب می توانند ارزش افزوده بالایی ایجاد کنند. حضور کارشناسان کشاورزی در مزرعه در کنار کشاورز به ارتقا کیفی کار وتولید محصولات کم آب بر کمک می کند.

برای مدیریت منابع آبی باید ضمن برنامه ریزی جدی برای مسدود کردن چاه های غیرمجاز، برای کشت محصولات با نیاز آبی بالا در شهرستان محدودیت ایجاد شود علاوه براین باید کشاورزان را به صرفه جویی در مصرف آب ترغیب کنیم و با ارائه مشوق هایی آنها را به سمت تجهیز مزارع خود به روش های آبیاری نوین ببریم.

انواع سبزی، صیفی‌جات، نیشکر جزو گیاهان و محصولات کشاورزی پرمصرف اند و محصولاتی مانند دانه های روغنی کلزا، جو و گندم جزو محصولات کم مصرف از نظر آبی هستند که به همه آنها نیاز داریم

در حال حاضر آب تقریبا به شکل رایگان یا بسیار ارزان در اختیار کشاورزان قرار می گیرد در حالی که برای تامین آن بیش از ده ها برابر هزینه می شود البته اگر ارزش واقعی آب را محاسبه کنیم با  اعداد بسیار بزرگی مواجه خواهیم شد.

اگر زیربار اصلاح الگوی کشت و تغییر رویکردها و عادت نادرست قبلی در این بخش نرویم در آینده نه چندان دور با یک دشت خشک و غیرقابل کشاورزی روبرو خواهیم شد که دودش نخست به چشم کشاورزان می رود چرا که دولت مکلف است در هر شرایطی آب شرب را تامین کند اما برای تامین آب کشاورزی مکلف نیست و اگر در شرایط خاصی قرار بگیریم آب بخش کشاورزی تنها محدود به محصولات خاصی مانند گندم، جو و کلزا و امثال آن می شود.

کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی تنها برعهده یک دستگاه نیست بلکه نیازمند یک اقدام فرادستگاهی است و به یک تقسیم کار نیاز دارد که در بخش نوع کشت این وظیفه با جهاد کشاورزی است.

تغییرات اقلیمی و خشکسالی های صورت گرفته در سالهای اخیر کشاورزان را برآن داشته که با کشت محصولات جایگزین علاوه بر حفظ تنوع محصولات, صرفه جویی قابل توجهی در آب داشته باشند.

 یکی از اولویت های کشور در بخش کشاورزی باید اصلاح الگوی مصرف آب در این بخش باشد که در کنار فاکتورهایی نظیر  توسعه آبیاری های نوین و حذف آبیاری های سنتی و عدم اجازه برداشت آب از چاه های غیرمجاز، اصلاح الگوی کشت و کاهش کشت محصولات پرآب بر و توسعه کشت محصولات کم آبر از الزامات آن است.

می توان با اصلاح الگوی کشت و کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآب بر در کنار سایر اقدامات نظیر هوشمندسازی کنتورها و تجهیز اراضی به آبیاری نوین نیازهای آبی این بخش را کاهش داد و در آن صرفه جویی کرد.

جلوگیری از کشت محصولات آب بر می تواند به صورت محسوسی از هدر رفت آب جلوگیری کند و با توجه به اینکه منابع آبی در کشور محدود است، باید فرهنگ کشت محصولات کشاورزی تغییر یافته و کشت محصولات پرآب بر تا حد امکان کاهش دهیم.

انتهای پیام/