به گزارش خبرنگار اقتصادی برنا به نقل از سبا، همزمان با شروع فعالیت دولت یازدهم، کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به منظور حرکت همگام توسعه اقتصادی و توسعه مالی و همچنین ایفای هر چه بهتر و بیشتر نقش بازار سرمایه در اصلاح متغیرهای اقتصادی نظیر نرخ تورم، نرخ بیکاری، رشد اقتصادی، تخصیص بهینه منابع و بالا بردن بهره وری در قالب نامه ای سرگشاده به رئیس جمهور، موانع و مشکلات پیش روی بازار سرمایه و راهکارهای توسعه و ارتقاء آن بازار را پیشنهاد داده است.
متن کامل نامه مذکور به شرح زیر است :
جناب آقای دکتر حسن روحانی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
باسلام و احترام؛
همانطور که مستحضرید، توسعۀ اقتصادی پایدار بدون داشتن یک بازار مالی پیشرفته و پویا تقریباً غیرممکن به نظر میرسد. این اصل آنقدر بدیهی است که اقتصاد بزرگ چین را از پیچ و خم ادارات دولتی پکن به بزرگراه های منتهی به بورس شانگهای رسانده است. دلیل این امر روشن است. چون بازارهای مالی به صورتی مؤثر سرمایه های سرگردان را به سوی دارایی های مولد هدایت میکنند. وجوهی که زمانی در بخش املاک، طلا و ارز جذب و مسدود میشد اکنون میتواند صرف توسعۀ شرکتهای تولیدی و خدماتی شده و یا در ایجاد کسب و کارهای جدید به کار گرفته شود. به این ترتیب، اقتصاد رشد میکند و نرخ بیکاری پایین میآید. سطح رفاه مردم نیز، به جای اینکه به قیمت نفت و بودجه های دولت وابسته باشد، به اندیشۀ خلاق و بازوی توانمند جامعه گره میخورد.
اقتصاد ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و با درک اهمیت بازارهای مالی، گام هایی را در مسیر توسعه برداشته است. با این وجود، شکل و اندازۀ بازارهای مالی ایران با اندازۀ اقتصاد و ظرفیت های رشد آن تناسبی ندارد. نسبت ارزش بازار بورس تهران به تولید ناخالص داخلی فاصله زیادی با هنجارهای بینالمللی و حتی منطقهای دارد. تعداد سهامداران همچنان اندک است و ابزارهای مالی در شکل ابتدایی خود قرار دارند. برخی شرکتهای بزرگ دولتی ظاهراً واگذار شده اند اما میزان سهام واگذار شده به مردم بسیار ناچیز بوده و مدیریت این شرکتها کماکان در دست دولت و یا شرکتهای شبه دولتی باقی مانده است. حتی اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی نیز تأثیری بر خصوصی شدن شرکتها نداشته است. اینگونه موارد میتواند باعث پایین آمدن اعتماد مردم به شرکتهای بورسی شود. سهامداران به درستی گمان میکنند که تصمیمات مدیران دولتی لزوماً با منافع آنها در یک جهت قرار نمیگیرد.
به منظور ایفای هرچه بهتر و بیشتر نقش بازار سرمایه در اصلاح متغیرهای اقتصادی نظیر نرخ تورم، نرخ بیکاری، رشد اقتصادی، تخصیص بهینۀ منابع و بالا بردن بهره وری، نیازمند توسعۀ همه جانبه و بیش از پیش بازار سرمایه هستیم. بدیهی است که حجم پول 4.670 هزار میلیارد ریالی، چنانچه بتواند از طریق بازارهای مالی و بالاخص بازار سرمایه از حرکت به سمت کالاهای مصرفی به سمت تأمین مالی بنگاههای اقتصادی هدایت شود، میتواند علاوه بر کنترل تورم به رشد اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری منجر گردد.
در راستای توسعۀ موزون، مؤثر و همه جانبۀ بازار سرمایه و نقشآفرینی بیشتر آن در حوزۀ اقتصادی کشور، موارد زیر به دولت محترم پیشنهاد میگردد:
1. اصلاح قوانین و مقررات
مطالعات نشان میدهد که پیریزی سیستمهای حقوقی متشکل و نظام یافته در حمایت از حقوق سرمایه گذاران، سرمایه پذیران و نهادهای مالی و اجرای درست و کارآمد قوانین، کلید اصلی بهبود و ارتقای سطح کمّی و کیفی ارائۀ خدمات مالی و توسعۀ بازار سرمایه میباشد.
به عبارت دیگر، توسعۀ مالی مبتنی بر توسعۀ سیستم های حقوقی و وضع و اجرای قوانین و مقررات کارآمد است که ثبات در رشد اقتصادی کشور را بوجود میآورد. در این راستا، اصلاح و بازنگری قانون بازار اوراق بهادار با رویکرد غیر دولتی شدن این بازار پیشنهاد میگردد تا از این طریق سازمان بورس در قالب یک نهاد عمومی و غیردولتی به فعالیت بپردازد.
حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، سه نفر خبرۀ مالی به پیشنهاد وزیر اقتصاد و دارایی در عالیترین نهاد بازار سرمایه (شورای عالی بورس)، خصوصاً باتوجه به اینکه نمایندگان فعالان واقعی بازار سرمایه کمترین حضور و تأثیر را در این شورا دارند، این بازار را در حال حاضر دولتی کرده و نقش نهادهای صنفی و تشکل های خودانتظام را به شدت کاهش داده است.
گرچه توسعه، نیاز به وضع مقررات هدفمند و مناسب دارد و فعالین بازار سرمایه از چنین مقرراتی استقبال میکنند ولی برخی از مقررات این بازار، دست و پاگیر و مانع توسعه شده است و یا لااقل به شیوهای سختگیرانه تفسیر و اجرا میشود، به طوری که باعث طولانی شدن فرآیندهای کاری شده است.حذف مقررات اضافی و مانع رشد می تواند اجرای بسیاری از امور را برای فعالین بازار سرمایه تسهیل نماید و موجبات توسعه این بازار را فراهم آورد.
2. تقویت جایگاه نهادهای صنفی در بازار سرمایه
نقش نهادهای مدنی و صنفی در جوامع مختلف برای پیگیری مطالبات مردم با گذر زمان پررنگتر میشود. هم راستا با کوچک شدن دولتها، نهادهای صنفی و مدنی تقویت می شوند تا هم بار هزینههای دولت کمتر و هم مشارکت عمومی گستردهتر شود. بازار سرمایه نیز از این رویه مستثنی نیست و به منظور کاهش تصدی گری دولت در این بازار و نیل به تخصصی شدن امور، لازم است نقش و جایگاه نهادهای صنفی و تشکلهای خودانتظام در این بازار ارتقاء یابد. بدین منظور، اجرای موارد زیر در خصوص نهادهای صنفی و تشکلهای خود انتظام پیشنهاد میگردد:
•ایفای نقش نهادهای صنفی در مسائل مهم بازار سرمایه؛
•داشتن نقش مؤثر و تعیینکننده در مسائل صنفی؛
•حضور مؤثر در ارکان، نهادها و کمیتههای تصمیمساز مربوطه؛
•تصویب مقررات مرتبط با موضوع خودانتظامی تشکلهای صنفی؛
واگذاری بخشی از نظارتها به تشکلهای صنفی؛
•واگذاری بخشی از عملیات و فرآیندهای کاری که امکان انجام و اجرای آن توسط تشکلهای خودانتظام وجود داشته باشد؛
توسعۀ بازار
توسعۀ پایدار نظام مالی کشور باعث ایجاد ثبات در اقتصاد کلان میگردد و مهمترین نتیجۀ ثبات اقتصادی امکان تصمیمگیری بلندمدت میباشد که زمینهساز سرمایهگذاری در بخش واقعی اقتصاد است و بطور قطع رشد پایدار اقتصادی را بههمراه خواهد داشت. فرآیند توسعه، فرآیندی پویا است و نیازمند امنیت سرمایه گذاری، کاهش تصدی گری دولت و عدم تمرکز در تصمیمگیری است.
به منظور رشد و توسعۀ بازار سرمایۀ کشور مواردی چند پیشنهاد میگردد :
•اجرای صحیح و کامل سیاستهای کلی اصل44 قانون اساسی؛
•حذف مقررات اضافی و دستوپاگیر که مانع رشد و توسعۀ بازار سرمایه میشوند؛
•ثبات در قوانین، مقررات و تصمیم گیریها و اجتناب از تصمیمات خلقالساعه به منظور افزایش امنیت سرمایه گذاری؛
•جلوگیری از مواردی که حریم مالکیت سرمایهگذاران را محدود و یا به خطر میاندازد؛
•انجام نظارتهای حاکمیتی و عدم تصدیگری توسط سازمان بورس؛
•تعریف صحیح و شفاف روابط و حقوق فعالان بازار؛
•عدم تمرکز تصمیمات بازار سرمایه در شورا و سازمان بورس و گسترش تصمیم گیریها توسط ذینفعان بازار؛
•تشویق شرکتهای بزرگ دولتی، شبه دولتی و سرمایه گذاریهای استانی عدالت برای پذیرش در بورس و فرابورس؛
•توسعۀ تامین مالی بنگاهها از طریق تسهیل در امر پذیرش آنها در بورس و فرابورس، موافقت راحت تر با افزایش سرمایۀ آنها و راه اندازی مؤسسات رتبه بندی؛
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به عنوان یک نهاد صنفی و غیردولتی، که با واقعیتهای این صنعت آشناست، اعتقاد دارد استفادۀ مؤثر از دیدگاه های نهادهای صنفی و بخش خصوصی در ساز و کار بازار سرمایه میتواند رشد و توسعۀ این بازار را بیش از پیش به همراه داشته باشد.در همین راستا این نهاد قانونی آمادگی خود را جهت ارائه نظرات مبسوط تر، تشکیل جلسات تخصصی و هرگونه همکاری با دولت محترم اعلام میدارد.