چند راوی اهل سنت حدیث غدیر را نقل کرده اند؟+ اسناد دقیق

به گزارش برنا؛ پیامبر اکرم فرمود تا پیش رفتگان را فراخوانده از راه رفته  و باز گردانند و منتظر بمانند تا واپس ماندگان نیز از راه برسند آن گاه فرمان داد تا آن جمعیت بسیار که بنا به قولی بر یک صد و بیست هزار نفر بالغ می‌شدند متفرق نشوند.

سپس مقرر داشت تا مردم را به ادا نماز جماعت فرا خوانند یاران رسول خدا با انداختن پارچه‌ هایی بر سرشاخ و برگ درختان سایبانی برای آن حضرت فراهم کردند تا او را از گزند تابش آفتاب محفوظ دارند. رسول خدا نماز ظهر را با انبوه جمعیت حاجیان در آن گرمای طاقت‌ فرسا به جای آورد و سپس برخاست و به سخنرانی پرداخت. در آغاز حمد و ثنای خدا به جای آورد و در پند و نصیحت و ذکر و موعظه نهایت سعی مبذول داشت و سخن بسیار طولانی بفرمود که در واقع می‌توان گفت طولانی‌ترین سخنرانی پیامبر است.

در آن روز آن حضرت بیش از یک ساعت از فضایل علی(ع) سخن گفت و زمانی نیز دست علی(ع) را گرفت و بلند کرد تا آن جا که همه مردم سپیدی زیر بغل آن حضرت را دیدند سپس فرمود «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»، هر کس که من مولی و سرپرست او هستم پس این علی هم مولی و سرپرست او است. و بعد از آن در حق حضرت علی(ع) چنین دعا فرمودند: «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله»، خدیا دوست بدار کسی را که علی را دوست می‌دارد و دشمن باش با دشمنان علی(ع) و یاری کن کسی را که یار و یاور حضرت لی است و واگذار - کمک کن - کسی را که علی(ع) را واگذارد و همه حاضران آمین گفتند.

این خلاصه‌ ای از وقوع حادثه تاریخی بسیار عظیم غدیرخم بود که همه اهل اسلام تحقق و وقوع آن را قبول دارند. و آن را به طریقه ای مختلف روایت کردند.

طبری مورخ مشهور اهل سنت حدیث غدیر را از هفتاد و پنج طریق روایت کرده و برای آن کتابی مستقل به اسم الولایه نوشته است. ابن عقده یکی از علمای معروف اهل سنت حدیث غدیر را از صد و پنج طریق روایت کرده و برای آن کتابی مستقل قرار داده که آن الموالات نام نهاده است.

اما اهل اسلام در معنای حدیث غدیر «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» اختلاف کردند. بعضی از اهل سنت می‌گویند پیامبر اکرم(ص) در روز غدیرخم حضرت علی(ع) را به عنوان دوست خویش معرفی کردند. اگر چنان‌چه بپذیریم حدیث غدیر دلالت بر امامت حضرت علی(ع) می‌کند نمی‌ پذیریم که حدیث غدیر دلالت بر امامت بلافصل حضرت علی می‌کند تا موجب شود خلافت سه خلیفه منتفی شود. به اعتقاد شیعه با توجه به مجموع گفتار رسول خدا(ص) در غدیر، معنای مولا در جمله «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» دارنده قدرت ولایت در دین و امور مسلمانان است، نه معانی دیگر - پسر، عمو، دوست، یاری کننده، همسایه و...

معنا ندارد که پیامبر اسلام در آن هوای گرم و سوزان طاقت‌فرسا در میان آن همه مسلمان و در آن هوای گرم و نامناسب حضرت علی(ع) را به عنوان دوست خویش معرفی کرده باشند آن چه که فهمیده می‌شود این است که پیامبر در آن هوای نامساعد یک مسأله دینی بسیار با اهمیتی را به مسلمانان معرفی کردند که آن هم مسأله با اهمیت جانشینی و امامت است چون پیامبر تا آن وقت اصول و فروع دین و احکام آن‌ها را بیان کرده بودند به جز این که مسأله بسیار مهم جانشینی و امامت بعد از خودشان به نحو مراسم نصب و تبریک برگزار نکرده بودند لذا در روز غدیرخم مراسم نصب و تبریک حضرت علی(ع) بود که در غدیرخم برگزار شد.

از طرفی دعایی را که پیامبر اسلام(ص) در غدیرخم در حق حضرت علی(ع) داشتند که فرمودند: «اللهم و ال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره اخذل من خذله» این دعا مناسب و شایسته شخصیتی است که زعامت و رهبری ملت اسلام را بر عهده داشته باشد و قرینه است پیامبر اسلام(ص) در آن روز حضرت علی(ع) را به عنوان خلیفه و زعیم مسلمانان تعیین کردند.

آن چه جای تأمل است این که، پس از رحلت رسول خدا(ص) چون عده‌ای از تصاحب کنندگان حکومت ادعا کردند که رسول خدا(ص) آن چه درباره علی(ع) فرموده در آستانه وفات نسخ کرد، در واقع یاد کردن از واقعه غدیر کم ارزش شد.

پیامبر اسلام(ص) در سال آخر عمرش، با بیش از صد هزار تن، حجّْ الوداع را به جای آورد و در برگشت در سرزمین «خم» فرمان توقّف داد. پیش افتاده ‌ها توقّف کردند و عقب ماندگان رسیدند و از سنگ و جهاز شترها منبری ساختند و پیامبر(ص) بر روی منبر در برابر جمعیت صد هزار نفری و در گرمای سوزان غدیر، کمربند حضرت علی(ع) را گرفت و فرمود: «من کنت مولاه فعلی - فهذا علی - مولاه اللهم و ال من والاه...»؛ سپس مردم از جمله عمر با حضرت علی(ع) بیعت کردند و صدای «بخ بخ» بلند شد.

از نظر شیعه، این قضیّه مورد تأیید است و حتّی همه مفسّران شیعه معتقدند که آیه (تبلیغ» (یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس); ای پیامبر(ص) آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده، به مردم ابلاغ کن و اگر نکنی، رسالت خود را به طور کامل انجام نداده‌ای و خداوند تو را از مردم بدخواه حفظ می‌کند.

این آیه، در غدیر خم و درباره نصب حضرت علی(ع) نازل شده است و حدود ۳۶۰ تن از دانشمندان اهل سنّت نیز این مطلب را پذیرفته‌اند. دراین جا به دیدگاه برخی از مفسّران اهل سنّت اشاره می‌کنیم:

۱. واحدی در کتاب اسباب النّزول، صفحه ۱۵۰ می‌گوید: «یا ایها الرسول...»، روز عید غدیر درباره علی بن ابی‌طالب نازل شده است.

۲. سیوطی در کتاب الدر المنثور، جلد ۲، صفحه ۲۹۸ می‌نویسد: «یا ایها الرسول...»، روز عید غدیر درباره علی بن ابی‌طالب نازل شده است.

۳. فخر رازی در کتاب تفسیر خود می‌گوید: «مفسّران ده وجه و سبب برای نزول این آیه بیان کرده‌اند»؛ سپس در ادامه می‌گوید: «دهم این که این آیه در مقام فضیلت علی بن ابی‌طالب نازل شده است و هنگامی که این آیه نازل شد، پیامبر اسلام دست حضرت علی را گرفت و فرمود: هر که من مولا و سرپرست و حاکم او هستم، علی هم مولای او است».