حرکت کیبوردی چیست؟ چطور تلاش‌های تجزیه طلبان را با علوم شناختی خنثی کنیم؟

به گزارش خبرنگار گروه علمی و فناوری خبرگزاری برنا؛ صد و سی و سومین برنامه زنده «امواج شبهه» شبکه رادیویی گفت و گو با عنوان «از چهار راه بی بی سی تا دوربرگردان اینترنشنال» با حضور کارشناسان، دکتر علیرضا کی‌قبادی، (استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه)، دکتر علیرضا داوودی (کارشناس ارشد رسانه و علوم شناخته) و ارتباط تلفنی با مهدی فضائلی کارشناس مسائل رسانه و سیاسی با تمرکز بر موج سواری رسانه های بیگانه، سوژه سازی و بهره گیری از ارزش های افزوده و تکنیک های این رسانه ها در آشوب‌های اخیر پرداخت.

رسانه های بیگانه و چرخش 360 درجه ای تحولات در ایران

 علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ضمن تبیین چرخش 360 درجه از نحوه عملکرد این چرخش گفت و افزود: زمانی که صحبت از گردش 360 درجه می کنیم، داریم از یک چرخه صحبت می کنیم که نسبت به هر موضوعی از نقطه ای آغاز و در نقطه ای به پایان می رسد. به لحاظ محتوا زمانی که از محیطی  به مساحت 360 درجه صحبت می شود، یعنی قاعدتا باید حوزه های90، 180، 270 و نهایتا 360درجه داشته باشیم. این جا منظور از 360درجه منطق ریاضی برگشتن به نقطه ابتدا نیست بلکه تحولاتی است که در این مدار صورت می گیرد و نهایتا توسط رسانه ها  دچار چرخش می شود. در 90 درجه اول موضوعات به صورت کامل پردازش و محیط سنجی می شوند، در 90 درجه دوم بعد از محیط سنجی، در محیط عملیاتی پیاده سازی می شوند و در 90 درجه سوم این عملیات سازی، تجزیه،  تحلیل و به روز رسانی می شود و در 90 درجه چهارم بحث توسیع و استمرار را در دستورکار قرار می دهند.

وی در ادامه گفت و گو خاطرنشان کرد: به لحاظ مفهوم کارکرد، حوزه 360 درجه فضای رسانه - میدان، میدان - رسانه است، یعنی جریان رفت و برگشتی 90 درجه اول رسانه، 90 درجه دوم میدان، 90 درجه سوم میدان و 90 درجه چهارم رسانه است. بنابراین در حوزه 360 از نقطه ای با این محور ها شروع می کنیم و مجددا آن را به نقطه تکامل می رسانیم. لزوما این مدل 360 درجه توسط یک رسانه صورت نمی گیرد اگر نقطه ابتدایی را بی بی سی شروع کرده باشد، قطعا در 90 درجه دوم به گزارش گر من و تو، در 90 درجه سوم به اینترنشنال و در 90 درجه چهارم به رادیو فردا به عنوان یک مکانیزم می رسد که معمولا رادیو فردا را به لحاظ کارکردی می توان مقارن صدا آمریکا نیز در نظر گرفت و نهایتا در منطقه 90 درجه چهارم توسط رسانه های اقوال یعنی رسانه هایی که در فضای مجازی وجود دارند شکل می گیرد و کارکردش اثبات می شود. بنابراین ما نه تنها چهار 90 درجه محتوایی و کارکردی داریم بلکه به لحاظ عملکردی نیز بین رسانه ها این گونه اتفاق می افتند به همین خاطر است که همیشه موضوعات در جریانی رفت و برگشت اما برمبنای کشش میدان، بر اساس استراتژی رسانه و میزان قابلیتی که مخاطب از خودش در فرمت همراهی با رسانه بیگانه نشان می دهد قرار دارند.

تولید در ساخت برنامه های ترکیبی رسانه های بیگانه چه مراحلی را طی می کند؟

علیرضا کیقبادی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه با اشاره به شیوه طراحی برنامه های ترکیبی رسانه های بیگانه در خصوص پیاده سازی روش ها و عملیات های رسانه های بیگانه نیز صحبت کرد و افزود: زمانی که یک راهبرد یا اقدام صورت می گیرد ابتدا فضای حاکم، دغدغه ها، مشکلات، نیاز ها، سلایق فضای گفتمانی و پارادایم های حاکم بر آن شرایط شناسایی می شود. یعنی باید دید به لحاظ محور ها، گفتمان هایی که بین مردم، سلایق مختلف و جوانان صورت می گیرد، حول چه محور هایی است.

این استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه در ادامه گفت: زمانی که فضا موشکافی و شناسایی شد، باید به دنبال خوراک باشند یعنی راهبرد هایی که بتواند مخاطب را تحریک کند، مخاطبان ما جوانان و زنان هستند، جوانان به دنبال هیجان هستند و در خصوص زنان نیز می توان به پروژه مرحومه مهسا امینی و شعاری که صادر شد، اشاره کرد. در گام نخست مطالعه می کنند و پس از شناسایی و رصد فضا به دنبال راهبردی متناسب با نیاز مخاطب می روند، اگر در این پروژه مخاطب دانشجویان بودند قطعا راهبردی متفاوت و متناسب با نیاز آنان ارائه می شد و به همین ترتیب سایر اقشار جامعه نظیر دانشجویان، بازاریان و زنان را مخاطب قرار می 

دهند و کنش گری تعریف می کنند. در گام بعدی که تولید است، نیازمند الزاماتی جهت تحقق راهبرد خواهند بود که شامل فراهم بودن زیر ساخت ها، پشتیبانی و دارا بودن فضای تولید است.

بی بی سی، طراح ایجاد گسل های قومی، مذهبی در پروژه مهسا امینی

 علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی با عناون این که بین رسانه های بیگانه، تقسیم کاری نانوشته وجود دارد که بنا به اقتضائات میدان گاهی تغییر می کند و مطلق نیست، گفت: بی بی سی، طراح ایجاد گسل و متخصص در ایجاد گسل ها در هر فضایی است. در طول بیست سال گذشته هر جا بحث قومیت ها پیش آمده است، مصدر و مرکز صدور بی بی سی بوده است. بیش تر تمرکز این شبکه بر روی ایجاد گسل ها در ایران است، گسل های ترکیبی فرآیندی خاص را تا زمان اجرایی شدن طی می کنند، اگر فرآبند با محوریت ترک و زن بودن باشد با این که لر و دانشجو باشد فرآیند متفاوتی است و ترکیب های مخصوص به خود را خواهد داشت. قاعدتا شما مرحله افزایش و عمق بخشی به شکاف را هم توسط بی بی سی می بینید، به همین خاطر در برنامه های تعاملی بی بی سی از برنامه پرگار گرفته تا برنامه های قدیمی مانند نوبت شما بحث بر سر فکت های مستند شده از زبان مردم در ایران به عنوان تکمیل کننده و تعمیق دهنده این فضای گسلی است. این شیوه از فرآیند گسل توسط بی بی سی مرتبا تکرار می شود که در پروژه مرحومه مهسا امینی هم می توان آن را دید.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی با عنوان این که از جمله رسانه های اقماری بی بی سی به من و تو که یکی از مهم ترین رسانه های این شبکه است و از رسانه های امتدادی این شبکه به اینترنشنال می توان اشاره کرد، گفت: مکانیزم طراحی گسل در من و تو با فرایندی اغاز می شود، با این تفاوت که جنس ایجاد گسل این شبکه، گسل نرم است. در شبکه نیم، گزارشگر و برنامه بفرماید شام من و تو، گسل ایدئولوژیکی در یک سیستم و گسل جنسیتی ایدئولوژیکی کارکردی را در برنامه اکادمی موسیقی می توان دید. رسانه های امتدادی در من و تو روی حوزه گسل در میدان کار می کنند و اینترنشنال متولد می شود برای تعمیق گسل نظری وسط میدان، به همین خاطر اینترنشنال جزو رسانه های میدانی تر تلقی می شود و تند تر و روشن تر به موضوعات می پردازد. جنس پیام اینترنشنال در حوزه گسل به شدت شبیه رادیو اسرائیل، سیاه، تیز، تند، عریان و بی محابا است.

وی با اشاره به این که زمانی که وارد رسانه های جریانات موازی می شوید رادیو فردا به چشم می خورد،افزود: جنس پرداخت این رادیو امنیتی است و به موضوعات امنیتی اجتماعی شده سیاسی می پردازد چرا که جنس رادیو فردا جنس بازسازی شده رادیو آزادی دهه هفتاد است، بنابراین آمریکایی ها بسیار تمایل دارند که جنس ورودشان امنیتی - سیاسی باشد و معادل آنان اروپایی ها هستند که به دنبال ورودی امنیتی - اجتماعی هستند. شبکه VOA، نمونه ای از شبکه است که سرپل ایجاد می کند به دلیل فراگشتی هم که داشتند برنامه تبلت را در اختیار مسیح علینژاد قرار می دهد تا بعد از برنامه پارازیت به ان بپردازد و جریان ایجاد کند.

داودی با اشاره به نحوه همپوشانی این رسانه ها در ماجرا زندان اوین، گفت: زمانی که فرایند 360 درجه را در میدان و محتوا براساس جنس کارکرد ببینیم، اگر سوژه ای تحت عنوان زن این وسط قرار بگیرد، زن قومیت شده را بی بی سی، زن عملیات برون مرزی مرتبط با یکی از فرقه ها یا عملیات تروریستی خارج از ایران را اینترنشنال و بخش مرتبط با امنیت را رادیو فردا پوشش می دهد، این ها چهار راهی را ایجاد می کنند که اگر مخاطب ذهنش را معطوف کند، اطلاعات را چهار ورودی از چهار جنبه با چهار زاویه از چهار رسانه وارد مرکز پردازش می کند که در نهایت حول بی بی سی می چرخد. در موضوعی با عنوان زندان اوین به وضوح این مسئله را دیدیم که ابتدا به جنس رسانه توجه می کنند، اینترنشال اعداد، بی بی سی فارسی کیفیت و من و تو فیلم ها را در نظر می گیرد.

کیقبادی با اشاره به شیوه های پوشش خبری رسانه های بیگانه گفت: یکسری تکنیک ها وجود دارد که همه این رسانه ها به کمک این تکنیک ها نوعی هم افزایی ایجاد می کنند که اتاق فکر آن رسانه ها در نظر دارند. گفتمان سازی القایی، جریان سازی رسانه ای به عنوان مثال زمانی که می خواهد بحران مشروعیت را تلقی کند به کمک یک جریان رسانه ای منجر به ترویج این گفتمان می شود، استفاده از واژه های همسنخ که ظاهری هم شکل دارند ولی در معنا متفاوت هستند، برجسته سازی، زیاده گویی و تکرار، استفاده از اخباری که احساسات مخاطب را درگیر می کند، به تعویق انداختن یک خبر و یا سکوت خبری، استفاده از کلماتی که بار منفی دارند شیوه های پرداختن این رسانه ها به اخبار است. هر اندازه که مخاطب سواد رسانه ای اش بیش تر باشد دیر تر و هر چه ضعیف تر و منفعل تر باشد سریع تر این اخبار را می پذیرد. شیوه های تیترزنی این رسانه ها نیز به نوبه خود قابل توجه است، به عنوان مثال با تیتر زدن، پاسخ علی دایی به رسانه های حکومتی، سعی می کند تا علی دایی را مقابل حکومت قرار دهند.

استفاده ابزاری از افراد صاحب نفوذ در جامعه، شگرد رسانه های بیگانه

داودی با اشاره به این که رسانه های بیگانه با قرار دادن ذهن در یک چهارراه و ایجاد شعاع در چهارسو ذهن به دنبال رسیدن به دو هدف هستند، افزود: هدف نخست این است که نسبت به آن چه که در داخل گفته می شود یک گارد ایجاد بکنند و دوم این که نسبت به هر آن چه که در خارج درباره داخل گفته می شود یک جذابیت خلق کنند. زمانی که ذهن را در یک چهار راه قرار می دهند به دنبال دو مسئله هستند، ذهن مخاطب امکان بازگشت به دوره قبل از این فرایند را نداشته باشد و ذهن مخاطب آماده پذیرش موضوعات مشابه درآینده شوند.

وی با بیان این که سه راه کار بسیار جدی برای رسیدن به این اهداف وجود دارد، گفت: این رسانه ها سعی می کنند از افرادی که دارای نفوذ اجتماعی هستند استفاده کنند و شروع به گسترش و تعمیق می کنند یعنی برای گسترش افراد بیش تری را متصل کنند و تعمیق یعنی به موضوعات دیگری کشانده شود و اخرین مورد استفاه از گزاره سازی به معنا ساخت گزاره هایی که در ذهن مردم از قبل وجود دارد اما رمزگشایی نشده است، به همین دلیل است که از گزاره های نزدیک به ذهن استفاده می کنند. وسط چهار راه بعد از این که غبار ها می خوابد، همیشه یک دوربرگردان دارید، بی بی سی یک دیکتاتور جدی است شما تا زمانی اعتبار دارید که در چهار راه بی بی سی باشید اگر بخواهید برگردید اینترنشنال را رو به رو شما قرار می دهد مانند ماجرایی که برای مهران مدیری رخ داد.

کیقبادی در ادامه گفت و گو با اشاره به این که دو تا از مولفه های قدرت، جمعیت و زمین است، گفت: این رسانه ها در تلاش هستند تا مولفه های قدرت از کشور بگیرند و عمق رسانه جمهوری اسلامی را از طریق گسل های قومی و مذهبی مورد هدف قرار داده اند، این ها مجموعه ای از اهدافی است که در دکترین رسانه ای دنیا همیشه پیگیری می شود، این که چگونه در اجرا و عمل، اقدام می کنند متناسب با ذائقه مخاطب و اقتضا جامعه است.

فریب مخاطب به کمک تکنیک حرکت کیبوردی

داودی با بیان این که حدفاصل بین اثبات فیک بودن بی بی سی با واقعیت میدان را شاید بتوان با بستن یا باز کردن یک پنجره به نمایش گذاشت، خاطر نشان کرد: این رسانه ها صرفا در تلاش برای شلوغ نشان دادن میدان هستند. عمق استراتژیک رسانه های بیگانه جهل منبعث از سواد اینترنتی افرادی است که موثر هستند. سواد اینترنتی به معنای کانالیزه شدن ذهن نسبت به اطلاعاتی که توسط کانال های مختلف به دست می آورد و زمانی این اطلاعات می توانند به ما ضربه بزنند که تحت تاثر این اخبار قراربگیریم.

وی در ادامه به تبیین تکنیک حرکت کیبوردی پرداخت و گفت: تکنیک حرکت کیبوردی می گوید هر دکمه یک اثر دارد و در کنار سایر دکمه ها اثری کامل ایفا می کند. حرکت کیبوردی یعنی همه‌ی اجزاء یک اتفاق را شما باید بتوانید بواسطه احساسات، دانش، تجربه، منش، روش و بینش خود، به یک نظمی برسانید، از هر کلید در یک جا استفاده کنید و در مجموع یک مسیر طراحی شده را به واسطه آن تامین کنید. رسانه های بیگانه کل سیلابلشان بر روی سینوس جهل در مخاطب نسبت به موضوعات است، چون پایه جهل است رسانه های بیگانه شایعات مستند شده را تبدیل به گزاره های عینی جهلی می کند و بدین صورت مخاطب آرام، آرام گیر می کند. اگر بخواهیم جمع بندی کنیم به این خواهیم رسید که زن برای ترور، زندگی به نام ترور و آزادی عامل ترور، مفهومی که این رسانه ها بر روی این شعار پیاده می کنند به قاعده ترور بر می گردد، بنابراین ما در چهارراهی که میدانش برای ترور است ایستاده ایم، دوربرگردان ترور فرآیندی می شود که این روز ها این رسانه ها به دنبال آن هستند، حالا هر چه تروریست ها از داخل بیش تر باشند آن ها به اهداف خود نزدیک تر می شوند.

عملکرد صحیح رسانه های داخلی، راه تقابل با رسانه های بیگانه

کیقبادی با اشاره به هدف گرفتن افکار عمومی توسط رسانه های بیگانه گفت: سلسله اقداماتی در دستور کار این رسانه ها است که در حال پیگیری هستند، روال تدریجی عبور از جنگ های سخت، نیمه سخت و نرم این را اثبات می کند که باید در فضای ذهنی مخاطب یعنی افکار عمومی این اقدامات را انجام بدهند. همه دستگاه ها در این جنگ رسانه ای سهیم هستند، در مطالعات استراتژیک و آینده پژوهی هدف ماهوی و ذاتی جلوگیری از غافل گیری است، مدیران در راس و مردم در لایه بعدی می بایست آماده مواجهه با انواع و اقسام پدیده هایی باشند که به طور ذاتی و بالقوه تهدید هستند اما اگر روی این ها کار شود تبدیل به فرصت می شوند. نمونه ای از حوزه هایی که باید برای آن ها تدبیر شود عبارتند از در حوزه اقتصادی، در عرصه دیجیتال ما باید به سمتی برویم که برای تجارت مجازی زیر ساخت ها و راه کار های حرفه ای داشته باشیم، اقتصاد دیجتال یعنی مراکز داده کاوی داشته باشیم، اقتصاد پلتفرمی، در حوزه سیاسی حکمرانی دیجیتال که ظهور و بروز آن در فضای مجازی است، دولت های پلتفرمی، قدرت سایبری گروه های نوظهور و افراطی که در حال شکل گیری هستند و اگر شناسایی و مهار نشوند در جای خود می توانند تاثیر خود را بگذارند. به لحاظ فرهنگی، جنگ های شناختی و سبک های نوین زندگی که موجب فروپاشی بنیان خانواده و کاهش جمعیت می شود که موجب تضعیف یکی از مولفه های قدرت یعنی جمعیت می شود، در عرصه های اجتماعی بحث هویت دیجیتال، مهاجرت های سازمان یافته و هدفمند این ها در نوع خطرناک و کاهش اقتدار ملی را نوید می دهد. برای مواجهه با همه این عرصه های نوپدید و پدیده ها باید آمادگی مواجهه داشته باشیم.

این استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه ضمن اشاره به تاکید مقام معظم رهبری نسبت به اهمیت پرداختن به حوزه های دانش بنیان افزود: خلق گفتمان نخستین گام موثری است که می توان در این زمینه برداشت، ما باید به سمت حمایت از این شرکت های دانش بنیان برویم، می توانیم برخی از جسات دفاع دانشجویان را پوشش رسانه ای بدهیم کاری که بسیاری از رسانه های خارجی هم انجام می دهند. کار علمی شانیت دارد و علی بر این که می تواند خوراکی برای رسانه باشد موجب احساس هویت دانشجو می شود که احیای اصالت دانشجو و جلوگیری از فرار نخبگان را در پی دارد.

تجزیه جغرافیایی در گرو از هم پاشیدن رابطه مردم با حاکمیت

مهدی فضائلی، کارشناس مسائل سیاسی در گفت و گو تلفنی با برنامه امواج شبهه خاطرنشان کرد: در ماجرا و چالش اخیر با ترکیبی از انواع حملات و هجمه ها بودیم که در بعد رسانه ای از آن با عنوان جنگ شناختی یاد می شود و قدرت اثر گذاری بر ذهن را بسیار بالا برده است. این رسانه ها به میزان قابل توجهی از تکنیک ها و روش های این نوع جنگ استفاده می کنند، نتیجه و ماحصل این نوع از جنگ مانند عملیات شیمیایی است که کل فضا را مسموم می کند البته این تفاوت جدی را هم دارد که در جنگ شیمیایی آثار این نوع از جنگ را متوجه می شوید اما در جنگ شناختی اگرچه مسموم می شوند اما بسیار سخت می توانند باور کنند که در معرض آسیب های جنگ شناختی بوده اند. طبیعتا نحوه مقابله با این روش ها و تکنیک ها پیچیده و زمان بر است، در حال حاضر علی رغم این که دشمن به صورت بسیار پیچیده جامعه را مورد هدف قرار است اما توقع آن ها با چنین عملیاتی تحقق پیدا نکرد.

داودی با اشاره به چهار بعد تجزیه گفت: آخرین بعد تجزیه، بعد جغرافیایی است، بعد اول، ایجاد شکاف و از هم پاشیدن رابطه مردم با حاکمیت است که اگر این مورد دچار اختلال شود تجزیه جغرافیایی راحت تر شکل می گیرد. رابطه بین مردم و حاکمیت را چه چیزی می تواند بهم بریزد این جا لازم است گریزی به مفهوم خرد حکمرانی موثر داشته باشیم، اگر افراد یا گروه هایی پیدا شوند که در حکمرانی موثر بتوانند اختلال ایجاد کنند، خرد اتصال بین مردم و حاکمیت را می توانند برهم بزنند. بعد دوم، از دست دادن شجاعت در مواجهه با دشمن است، اگر رسیدیم به آن نقطه که دشمن را تهدید و تهدید را عملی کنیم، بحث تجزیه صورت نمی گیرد، رکن دوم تجزیه این است که زبان اقتدار و تهدید هوشمند را از ما بگیرد. بعد سوم، بحث ایدئولوژیکی است، پیوند بین نگاه مردم با جریاناتی که در ایران و بیرون از ایران علیه ایران خیانت می کنند. تجزیه زمانی صورت می گیرد که چفت و بست های آینده مطلوب در ذهن مردم دچار مشکل شده باشد. برنامه  «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای درخصوص ماهیت و عملکرد رسانه‌های معاند ماهواره ای فارسی زبان علیه جمهوری اسلامی ایران است که پیرامون ماهیت‌ شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های معاند ماهواره ای فارسی‌ زبان، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می شود. علاقمندان می‌توانند نظرات خود در خصوص این بخش از برنامه را از طریق شماره تماس ۲۷۸۶۱۰۳۵ و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکترعلیرضا داودی، نویسندگی و تهیه کنندگی سیده فاطمه شعار بر روی آنتن رفت؛ همچنین ایمان مهدوی کارشناس مجری، شیما قلی هماهنگی برنامه، فاطمه عبدالوند و احمد یوسفی به عنوان آیتم ساز در این برنامه حضور داشتند.

انتهای پیام/