پرچم؛ مشترک‌ترین نماد هویتی مردم/ چرا پرچم این‌روزها باید بیش‌تر از همیشه برایمان ارزشمند باشد؟

وقتی جمعیتی زیر سایه یک پرچم قرار می‌گیرند، حرف‌های زیادی برای باهم گفتن پیدا می‌شود، آن‌ها برای هم از خاطراتی می‌گویند که شاید هیچ‌وقت هیچ‌کدام تجربه نکرده‌اند؛ اما همین خاطرات آنان را به خنده یا گریه وا می‌دارد. جای پرچم در جای جای یک کشور همیشه در فراز است اما در این سال‌ها بسیار دیده شده که به پر مفهوم‌ترین و مشترک‌ترین نماد یک ملت اهانت می‌شود.

شاید بسیاری از افراد قصد ندارند به پرچمی که آن‌را مقدس می‌نامیم بی‌احترامی کنند، فقط نمی‌دانند وقتی می‌گوئیم یک پرچم مقدس است، دقیقاً به چه‌چیزی اشاره می‌کنیم. نمی‌دانند یک پرچم چقدر از یک پارچه ساده فاصله دارد و بسیاری از جنگ‌های بزرگ در تاریخ فقط به‌خاطر بی‌احترامی به پرچم آغاز شده است.

به عنوان مثال، اخیرا علی برات زاده سنگنورد کشورمان در مسابقات فرانسه نسبت به پرچم مقدس ایران حرکتی ناشایست انجام داد. علی رغم اینکه در این مسابقات ورزشکاران کشورهای مختلف پرچم کشورشان را به اهتزاز درآوردند، برات زاده با بی توجهی به پرچم مقدس ایران آنرا بر روی زمین نگهداشت!

این اقدام برات زاده اما از سوی فدراسیون کوهنوردی بی جواب نماند و وی تا اطلاع ثانوی از تمام رویدادهای داخلی و بین المللی محروم و قرار است در اسرع وقت با تشکیل کمیته انضباطی به این عمل شنیع او رسیدگی شود.

صدالبته که کم نیستند افرادی که اهمیت و محترم بودن پرچم مقدس ایران را به معنی واقعی کلمه درک کرده و هرجا که باشند آنرا محترم می‌شمارند. در یک نمونه، در جریان بازی والیبال ایران و هلند در لیگ ملت های والیبال، براندازان پرچم ایران را زیر پا انداخته بودند و به آن توهین می کردند که یک مرد باغیرت ایرانی جلوی این کار را گرفت و پرچم را از زیر پای آن ها خارج کرد.

ورزشکاران بسیاری ماه‌ها و سال‌ها تمرین‌های طاقت‌فرسایی را تحمل می‌کنند، تنها به شوق اینکه پرچم کشورشان در یک مسابقه جهانی تنها چند ثانیه به اهتزاز دربیاید و سرود ملی کشورشان پخش شود. سربازان زیادی در دوران هشت سال دفاع مقدس بی‌وقفه در جبهه‌های جنگ جان خود را سپر کردند که مبادا از سوی دشمن، پرچم کشورمان زیر پا گذاشته شود.

پرچم بالاترین و مشهودترین نشانه هویت ملی است که شامل الگوهای هویت‌بخش و یکپارچه‌کننده در سطح کشور است و اعضای جامعه نسبت به آن احساس افتخار و احترام می‌کنند. در سازمان‌های بین‌المللی، در مسابقات و جشنواره‌های مختلف پرچم هر کشور نماد اصلی آن کشور است و اهتزاز یک پرچم، موجب خوشحالی و شادی ملت آن سرزمین می‌شود.

قوانینی نه‌چندان محکم برای احترام به پرچم

موضوع احترام به پرچم در ایران از سال ۱۳۱۶ جدی‌تر شده است. در سال ۱۳۱۶ مقرره خاصی تصویب شد که تمام مردم را موظف به ادای احترام به پرچم رسمی کشور می‌کرد. مثلا تصریح می‌کرد که اگر فردی به هشت قدمی پرچم برسد، باید با احترام حرکت کند و سپس به‌صورت صاف بایستد و با برداشتن کلاه، به پرچم ادای احترام کند؛ یا افرادی که لباس رسمی به تن دارند، سلام نظامی دهند یا اگر پرچم از مقابل فرد نشسته‌ای حرکت داده می‌شود، آن فرد باید به احترام پرچم بایستد. این مقرره هنوز هم وجود دارد و معتبر است.

امروزه نیز قوانینی در مورد احترام به پرچم در کشور به قوانین سابق افزوده شده است. به عنوان مثال، در همه مصاحبه‌های تصویری مقامات در داخل یا خارج از کشور باید پرچم رسمی ایران وجود داشته و در معرض دید باشد. پرچم با بهترین کیفیت و در مناسب‌ترین مکان تمام ادارات و مؤسسات نصب شود. در مراسم صبح‌گاهی مدارس، پرچم به اهتزاز درآید. در همه مراسم مشهور، مثل ۲۲ بهمن پرچم در مکان‌های مناسب نصب شود. شکل پرچم و سرود ملی به دانش‌آموزان آموزش داده شود.

اما چقدر به این قوانین عمل می‌شود؟ اخیرا که ورزشکاران زیادی اقداماتی توهین آمیز نسبت به پرچم مقدس ایران انجام داده‌اند، وزارت ورزش چه تمهیداتی برای جلوگیری از این اتفاقات اندیشده است؟ این روزها برخی از افراد بی آنکه بدانند و بخواهند یا حتی از روی قصد و غرض، مانند ورزشکارانی که با حمایت همه جانبه و به نمایندگی از ایران به مسابقات خارجی اعزام اما با نیاتی مانند اخذ پناهندگی، به مشهودترین هویت ملی ایران اهانت می‌کنند. این شاید حاصل سال‌ها تلاش جنگ رسانه‌ای دشمنان‌مان باشد یا شاید حاصل بی‌دقتی خودمان! اکنون در برهه‌ای از تاریخ هستیم که دشمنان این آب و خاک در آرزوی تکه تکه شدن ایران و برهم زدن یکپارچگی این مرز و بوم هستند. این روزها مهمترین نشانه همبستگی و یکپارچگی کشورمان یعنی پرچم، باید بیش از پیش برایمان محترم و ارزشمند باشد.