افزایش قیمتها همراه با رکود کامل در معاملات
در هفتههای اخیر بازار خودرو ایران همزمان دو علامت اقتصادی را نمایش میدهد: از یک طرف نرخها به صورت پیوسته و در برخی روزها با شدت بالا رفتهاند، و از طرف دیگر معاملات خرد و کلان به حداقل رسیدهاند. این ترکیب؛ رشد قیمتها و افت تقاضا؛ دقیقاً همان تعریفی است که اقتصاددانان از «رکود تورمی» یا stagflation ارائه میدهند.
اکثر کارشناسان بر این باور هستند که افزایش اخیر قیمتها ناشی از چند عامل است: تصمیمات قیمتی خودروسازان در چند هفتهٔ گذشته، اثرگذاری نوسانات نرخ ارز، و تکانههای عرضه در بازار واردات و مونتاژ. همزمان اما، انتظارات تورمی و کاهش قدرت خرید باعث شده خریداران واقعی از بازار خارج شوند یا خرید را به زمان نامعلومی موکول کنند.
از منظر عرضه نیز نابسامانیهایی وجود دارد؛ محدودیت واردات، تغییر سیاستهای تعرفهای و اختلاف میان قیمت کارخانه و بازار آزاد، باعث شده عرضهٔ واقعی کاهش یابد. در نتیجه بنگاهها قیمتها را افزایش میدهند در حالیکه خریداری وجود ندارد و در نهایت این چرخه سبب تشدید رکود تورمی میشود
رکود، نفس بازار را گرفته
گزارش میدانی برنا از نمایشگاههای تهران و کرج نشان میدهد خرید و فروش به حداقل رسیده است.
سعید نادری عضو اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو در گفتوگو با برنا در خصوص وضعیت بازار اظهار داشت: «بازار تقریباً خوابیده. هفتهای که گذشت شاید سه مشتری واقعی داشتیم که فقط آمدند قیمت بپرسند و رفتند. مردم احساس میکنند قیمتها پایینتر میآید. این ذهنیت خودش باعث رکود شده.»
وی افزود: «خودروهای داخلی افت بیشتری داشتند، چون نقدینگی در بازار به حداقل رسیده، الان کسی ریال نگهداری نمیکند. مشتری که قصد خرید واقعی داشته باشه خیلی کمه. از اون طرف فروشندهها هم حاضر نیستند خیلی زیر قیمت بفروشند، برای همین بازار قفل شده.»
نادری درباره آینده بازار میگوید: «به نظر من اگر دولت قیمتگذاری کارخانهای رو اصلاح نکند و عرضه زیاد نشود، همین رکود ادامه پیدا میکند ما قبلاً در پاییز همیشه رونق نسبی داشتیم، رکود امسال بیسابقه است.»
یکی دیگر از نمایشگاهداران در منطقهٔ آزادی میگوید: «قیمتها بالا میروند، ولی مشتری واقعی نیست؛ بیشتر مراجعهها صرفاً برای گرفتن اطلاعات یا پرسوجو است. بازار قفل شده.»
وی ادامه داد: «افزایش چند هفتهای قیمتها برگشتپذیر به نظر نمیرسد، اما تقاضایی وجود ندارد که این رشد را توجیه کند، نتیجه رکود تورمی است.»
پیامدها و چشمانداز
رکود تورمی در بازار خودرو پیامدهای چندوجهی دارد:اول، کاهش گردش نقدینگی در بازار خودرو و فشار بر کسبوکارهای مرتبط (نمایشگاه، قطعهفروشی، کارواش و خدمات پس از فروش).
دوم، افزایش هزینههای نگهداری و مالکیت خودرو که بار روانی بیشتری بر تصمیمگیری خریداران وارد میکند.
سوم، تشدید ریسک برای تولیدکنندگان کوچک قطعات خودرو و بنگاههای معاملاتی که تراز مالیشان به سرعت آسیبپذیر میشود.
پیشبینیها نشان میدهد تا زمانی که شکاف میان سیاستگذاری (از جمله قیمتگذاری کارخانهای و سازوکار واردات) و انتظارات اقتصادی حل نشود، بازار در شرایط رکود تورمی باقی خواهد ماند و احتمال نوسانهای مقطعی قیمتی همراه با حجم پایین معاملات بالا است.
لزوم اصلاح سیاستها
بازار خودرو اکنون در «رکود تورمی» به سر میبرد؛ قیمتها در روند افزایشیاند ولی معاملهکنندهٔ واقعی نیست. ترکیبی که وضعیت کسبوکارهای خودرویی را شکننده کرده و چشمانداز کوتاهمدت را مبهم نگه داشته است. برای خروج از این دور، راهحلهایی مانند بازنگری در سیاست قیمتگذاری، تسهیل منطقی واردات و برنامههای حمایتی مانند تسهیلات خرید خودرو میتواند بازار را از روند فعلی خارج کند.
انتهای پیام/
