به گزارش برنا، سیدبنطاووس در کتاب اقبالالاعمال خود درباره اعمال روز نیمه شعبان چنین میگوید:
ما در این بخش، برخی از اعمال و عبادات ستوده این شب فرخنده را که از میان روایات برگزیدیم، در اینجا ذکر میکنیم؛ بنابراین برخی از این اعمال را که خداوند جلجلاله بهواسطه آن نیکبختی را بر تو عرضه کرده است، برگزین و بدان عمل کن؛ زیرا زمانی خواهد آمد که بساط زندگانی به دست مرگ برچیده و نامههای اعمال بسته خواهد شد و تو توان اقبال و توجه بیشتر به خدا را نخواهی داشت.
فضیلت دعا در روز و شب نیمه شعبان
از جملهی شبهای پر برکت و با فیض ماه شعبان، شب پر فضیلت نیمه شعبان است که دارای ارزشهای معنوی زیادی است و از لحاظ برتری و با فضیلت بودن همانند شبهای قدر دارای ارزش و منزلت فراوان میباشد همانطور که در مقام معنوی شبهای قدر فرموده اند: «فإنّها لیلة آلی الله علی نفسه الا یردّ سائلاً له فیها ما لم یسأل معصیة». (طوسی، الامالی، ص ۲۹۷.)
در سپیده دم پانزده شعبان سال ٢۵۵ هجری قمری نوزادی چشم به جهان گشود که با آمدنش دنیا را سراسر نور فرا گرفت و، چون آن کودک جحت الخلف بر روی زمین است و مایهی خیر و برکت جهانیان، چرا که با ظهورش زمین را سراسر شادی و عدل پر خواهد کرد و ظلم و ستم برچیده خواهد شد برای همین نیمه شعبان، این شب مبارک ممکن است با شب قدر همسانی داشته باشد چرا که به بعضی اعمال شب قدر نیز در این شب توصیه شده است که انجام نیز آنها مستحب میباشد.
دعاهای شب و روز نیمه شعبان
رسول اکرم (ص) در برتری این شب پر خیر و برکت میفرمایند:
خداوند در شب نیمه شعبان به اندازهی ریگهای زمین و موی گوسفندان بندگانش را میآمرزد. (مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۸۶.) این کلام پر گهر نشانگر عظمت و شکوه شبی است که حتی ریزترین گناهان نیز به واسطهی این شب مورد مغفرت قرار میگیرد.
روایت امام صادق درباره شب و روز نیمه شعبان
از حضرت صادق (ع) روایت است که میفرماید از حضرت باقرع از فضیلت و برتری شب نیمه شعبان سؤال شد فرمود:آن شب برترین شبها بعد از لیلة القدر است و در آن شب است که خداوند فضل خود را به بندگان عطا میفرماید و آنها را به کرم خود میآمرزد. پس در تقرّب جستن به سوی خدا در این شب تلاش کنید. همانا شبی است که خدا قسم یاد کرده به ذات مقدّس خود که سائلی را از درگاه خود دست خالی برنگرداند و نیمه شعبان شبی است که حقتعالی آنرا برای ما و امامان در مقابل شب قدر که برای پیامبرص است، قرار داده است. (مفاتیح الجنان، ص ۲۷۲.)
سخن ارزشمند امام صادق (ع) نیز بیانـگر این مطلب است که نیمهی شعبان به اندازه خودش، یک شب قدر تلقی میگردد و یکی از مهمترین شبهایی است که سرنوشت امور را به دست میگیرد چرا که از لحاظ مقام و منزلت معنوی با شب قدر همسانی و حالت مساوات دارد: «انّها اللیلة التی جعلها الله لنا أهل البیت بإزاء ما جعل لیلة القدر لنبیناصلی الله علیه و آله و سلم» خداوند کریم همانطور که شب قدر، این شب عزیز و پرفیض را به رسول اکرم لطف و مرحمت نمود نیمهی شعبان را نیز از لطف و کرم خود به اهل بیت و مومنین بخشش نمود.
آیت الله جوادی آملی در باره سرّ نهانی که در مورد همتایی شب تولد امام عصر با شب قدر وجود دارد فرموده اند:
امام باقر (ع) در یک جلسهی پرسش و پاسخ در باره مقام و منزلت شامخ نیمه شعبان فرموده اند که باشکوهترین شب بعد از شب قدر شب نیمهی شعبان است که خداوند در این شب عزیز بخشش خود را بر امتش روا داشته است و با بزرگواری و سخاوت خود بندگانش را مورد رحمت و آمرزش قرار میدهد پس اگر میخواهید دراین شب پر خیر و برکت به تقرب خداوند دست یابید پس در این شب بسیار تلاش کنید و اعمالش را به جای بیاورید چرا که خدواند مهربان خودش گفته است هیچ نیازمندی را تا زمانی که به گناه آلوده نگردد از رحمت بی کران خود محروم نمیکند. (الامالی، طوسی، ص ۲۹۷ و مفاتیح الجنان – ص ۲۷۲)
نماز ۴ رکعتی مخصوص نیمه شعبان
این روایت از دعوتکننده به اطاعت خداوند جلجلاله، محمد صلیاللهعلیهوآله روایت شده است:
در شب پانزدهم شعبان، بین نماز مغرب و عشا چهار رکعت نماز بخواند به این صورت که در هر رکعت، حمد یک مرتبه، سوره «قل هو الله احد» ١٠ مرتبه (در روایت دیگر ١١ مرتبه وارد شده).
پس از پایان نماز بخواند:
«یا ربِّ اغْفِرْ لَنا» ١٠ مرتبه؛
«یا ربِّ ارْحَمْنا» ١٠ مرتبه؛
«یا ربِّ تُبْ عَلَینا» ١٠ مرتبه؛
«قل هو الله احد» ٢١ مرتبه؛
«سُبْحانَ الَّذِی یُحْیِی الْمَوْتى وَ یُمِیتُ الْأَحْیاءَ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیر» ١٠ مرتبه.
هر کس این نماز را بخواند، خداوند متعال او را اجابت فرماید و حاجات دنیا و آخرتش را برآورده سازد و خداوند نامه عملش را به دست راستش دهد و تا سال آینده در حفظ خدا بود.