به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ در راستای تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر آشنایی نخبگان و دانشجویان با دستاوردهای علمی و فناورانه کشور، معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری در دوره روحالله دهقانی فیروزآبادی اقدام به برگزاری سلسله تورهای فناورانه برای خبرنگاران و راویان رسانهای کشور کرده است.
هدف از برگزاری این تورها، آشنایی خبرنگاران با آخرین دستاوردهای علمی و فناورانه کشور و توانمندیهای شرکتهای دانشبنیان در عرصههای مختلف علمی و فناوری است تا بتوانند این دستاوردها را به طور دقیق و صحیح به جامعه انعکاس دهند. خبرنگاران در قالب این تورها طی بیش از یک سال گذشته، از مراکز و اماکن برجسته علمی و فناورانه کشور و شرکتهای بزرگ دانشبنیان در استانهای مختلف بازدید کردهاند.
از مهمترین مقاصد این تورها تاکنون میتوان به رصدخانه ملی ایران در کاشان، پروژه عظیم چشمه نور ایران به عنوان بزرگترین پروژه علمی کشور، شرکتهای فناور و دانشبنیان منطقه ویژه اقتصادی پیام، شرکتهای بزرگ و دانشبنیان استان مازندران، اکوسیستم علم و فناوری استان اصفهان، رویداد جایزه ملی فناوری نکست، شرکتهای برتر و دستاوردهای علمی استان فارس و شیراز اشاره کرد.
حضور در این تورهای علمی، فرصتی ارزشمند برای خبرنگاران فراهم کرد تا از نزدیک با محققان، فناوران، کارآفرینان و ایدهپردازان زیستبوم علمی و فناوری کشور آشنا شده و ضمن بیان چالشها و دستاوردهای آنها، گزارشی جامع از وضعیت علم و فناوری تهیه کنند.
خبرنگاران به عنوان حلقه وصل بین جامعه علمی و فناوری و مردم، نقش مهمی در ترویج علم و دانش و تشویق نسل جوان به ورود به عرصههای علمی و فناورانه دارند. برگزاری این تورها توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری میتواند به ارتقای سطح آگاهی و دانش خبرنگاران در حوزه علم و فناوری کمک کند تا بتوانند بازتاب دقیقتر و کاملتری ارائه داده، تا بیشترین تاثیرگذاری نمایان شود.
خبرنگاران حاضر در تور رسانهای چهار روزه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری این بار در سفر به استان فارس از واحدهای صنعتی و شرکتهای دانشبنیان منتخب از دستاوردهای دانشبنیان و کلان پروژههای حوزه فناوری و نوآوری بازدید کردند؛ که یکی از آنها شرکت دانشبنیان لعابیران بود.
شرکت لعابیران از شرکتهای تابعه هلدینگ صدرتامین در سال ۱۳۶۰ در ۲۵ کیلومتری شهر تاریخی شیراز در مسیر یادگار تمدن باستان ایران «تخت جمشید» تاسیس گردید. کل مساحت زمین کارخانه ۹ هکتار است که تمامی آن به امکانات تولیدی اختصاص یافته است، ظرفیت عملی تولید سالیانه حدود ۲۵/۰۰۰ تن میباشد. در حال حاضر با اجرای طرحهای توسعه همراه با بروز رسانی تکنولوژی کورههای ثابت و دوار توانایی تولید انواع فریت، لعاب، انگوب، پودر چاپ، رنگ متالیک، لوستر، وتروزا، شوگر، لعابهای پولیشی و گرانیلیای پولیشی را دارد.
نادر رضاییمنش؛ مدیرعامل شرکت دانشبنیان لعابیران در گفتگو صمیمانه با خبرنگران گفت: شرکت لعابیران از سال ۱۳۶۰ (۱۹۸۱) در زمینه تولید انواع لعاب برای کاشی و سرامیک فعالیت میکند. تخصص ما تولید انواع لعاب برای کارخانجات کاشی و سرامیک است. "لعاب" بهعنوان گرانترین ماده اولیه کاشی و سرامیک، نقش اساسی در زیبایی و کیفیت نهایی محصول ایفا میکند. ما طیف وسیعی از لعابها را در گریدها و با کاربردهای مختلف، از جمله لعابهای ترانس و مات تولید و به مشتریان خود عرضه میکنیم.
وی گفت: برخلاف صنایعی و محصولاتی مانند کولر و یخچال که مصرفکننده به راحتی محصول را میبیند و میخرد، در لعابسازی ابتدا باید تستهای آزمایشگاهی و صنعتی انجام شود و سپس در مقیاس انبوه تست شود و بعد از آن مشتریان تصمیم به خرید میگیرند. این امر، کار را به لحاظ تخصصی پیچیدهتر میکند.
رضاییمنش با اشاره به دوره سخت این شرکت گفت: شرکت لعابیران با سابقه ۳۵ ساله، تا سال ۱۳۹۰ جزو شرکتهای لوکس شستا و سازمان تامین اجتماعی بود. اما از اوایل ۱۳۹۰ به دلیل افزایش واردات و مشکلات تولید، با رکود مواجه شد و حتی قادر به پرداخت حقوق کارکنان خود نیز نبود! اما خوشبختانه از نیمه دوم سال ۱۳۹۹ با حضور تیم جدید مدیریتی، تحولی در شرکت رخ داد. به دلیل شفافیت بورسی و درج اطلاعات در کدال، صحت این موضوع قابل راستیآزمایی است.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان گفت: شرکت لعابیران از نظر نیروی انسانی در سطح بالایی در کشور قرار دارد. با تلاش و همدلی کارکنان، بدون نیاز به تجهیزات جدید، شرکت در سال ۱۴۰۰ از زیاندهی خارج شده و به سود ۴.۵ میلیارد تومانی دست یافته است. این رقم سپس به ۱۰ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۲ به حدود ۴۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.
رضاییمنش گفت: در سه سال گذشته، سه محصول جدید به بازار عرضه شده است که جایگزین مواد اولیه خارجی در صنعت کاشی و سرامیک هستند. این محصولات شامل شوگر (لعاب دانه شکری)، متروزا (لعاب پخت سوم) و گرانیلیا (لعاب جدیدتر شبیه دانه شکری) هستند.
وی ادامه داد: شرکت لعابیران در اردیبهشت سال گذشته موفق به اخذ مجوز دانشبنیان از معاونت علمی ریاست جمهوری شد. این شرکت در حالی این مجوز را دریافت کرد که برخلاف بسیاری از شرکتهای دانشبنیان که در مرحله آزمایشگاهی یا با مقیاس کوچک فعالیت میکنند، از سابقه فروش خوب و صرفهجویی ارزی ۱.۵ میلیون یورویی برای کشور برخوردار بود.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان تأکید کرد: لعابیران در حال حاضر دو محصول دیگر در دست تولید دارد و امیدوار است با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری، بتواند برای اولین بار در خاورمیانه، پیگمنت جوهر دیجیتال را تولید کند. این محصول در حال حاضر ۳۰ تا ۴۰ درصد پیشرفت داشته است.
رضاییمنش در مورد فرآیند تولید این محصولات گفت: با مشاهده فروش محصولات مشابه توسط شرکتهای پیشرو در این حوزه (اسپانیایی و ایتالیایی) به قیمتهای مناسب (کیلوگرمی ۲ تا ۳ یورو)، تیم تحقیق و توسعه (R&D) شرکت لعابیران با بررسی دقیق این محصولات، موفق به تولید نمونهای مشابه با قیمتی به مراتب پایینتر (یک یورو به ازای هر کیلوگرم) شد.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان با اشاره فرایند بومی سازی پیگمنت جوهر دیجیتال گفت: این شرکت از روش مهندسی معکوس برای تولید این محصول استفاده کرده است. تحقیقات لازم در زمینه خواص شیمیایی محصول انجام شده است. دما و فشار پخت محصول به طور دقیق بررسی شده است. مواد اولیه در کوره ذوب شده و سپس در مخازن آب سرد میشوند. این ذوب سریع به شیشه خرد شده تبدیل میشود. مراحل لازم برای دانهبندی شیشه خرد شده در حال انجام است.
وی گفت: عدم وجود رقیب در این زمینه و تسلط بر دانش تولید، حاشیه سود این محصولات را برای شرکت لعابیران به بالاترین سطح در میان سایر محصولاتشان رسانده است. برخلاف تصور اولیه، دستگاههای مورد استفاده برای تولید این محصولات، ساده و ارزانقیمت هستند.
رضاییمنش در مورد کاربردهای محصولات شرکت لعابیران، به غیر از کاشی و سرامیک، گفت: در حال حاضر، محصولات این شرکت (لعاب) صرفاً در صنعت کاشی و سرامیک کاربرد دارند. شرکت لعابیران طرح جدیدی برای تولید سیلیکات سدیم با استفاده از همین تجهیزات در نظر دارد. سیلیکات سدیم کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف از جمله شویندهها، چسبها و فولادسازی دارد. هدف اولیه این طرح، تولید سیلیکات سدیم جامد و سپس مایع و در نهایت سیلیکا ژل است.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان با اشاره به قیمت بالای محصولات خارجی، اذعان کرد: بخش قابل توجهی از این قیمت به دلیل ارزش افزوده کاذب و هزینههای جانبی است. به عنوان مثال، یک وسیله خارجی که با قیمت کیلویی ۱۰ هزار تومان مواد اولیه تولید میشود، به دلیل وجود رطوبتگیر و سایر عوامل، با قیمتی به مراتب بالاتر (حدود یک میلیون تومان به ازای هر گرم) به فروش میرسد.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان با بیان اینکه این شرکت به عنوان یک شرکت شبه دولتی و نیمه خصوصی، رسالتهای دیگری نیز به غیر از سودآوری دارد، بر عزم این شرکت برای تحقق اهدافی در سطح صنعتی (و نه فقط در فاز آزمایشگاهی) تأکید کرد.
رضاییمنش گفت: این شرکت علاوه بر لعابهای سرامیکی، لعاب فلز نیز تولید میکند که برای پوششدهی قطعات فلزی کاربرد دارد. این نوع لعاب در مواردی که بخشی از یک قطعه فلزی نیاز به پوششدهی داشته باشد، استفاده میشود.
رضاییمنش در پاسخ به این سوال که سه محصولی که دانشبنیان شده به واسطه واحد تحقیق و توسعه شرکت یا حاصل پایاننامهها بوده است، گفت: متروزا محصول اول است که این محصول در سال ۱۳۹۹ توسط واحد تحقیق و توسعه (R&D) شرکت و با تکیه بر دانش و تخصص فارغالتحصیلان دانشگاهی (و با مدیریت یک خانم) به بازار عرضه شد. "شوگر" محصول دوم که در سال ۱۴۰۱ به سبد محصولات شرکت اضافه شد. "گرانیلیا" جدیدترین محصول دانشبنیان شرکت لعابیران، در سال ۱۴۰۲ به بازار عرضه شد.
وی به نقش واحد تحقیق و توسعه (R&D) شرکت لعابیران در تولید محصولات دانشبنیان اشاره کرد و ادامه داد: تیم R&D این شرکت متشکل از فارغالتحصیلان دانشگاهی (با مدیریت یک خانم) است که در زمینه تولید محصولات جدید و دانشبنیان فعالیت میکنند.
رضاییمنش در خصوص نیاز کشور به لعاب گفت: قبل از سال ۱۳۹۹، بخش عمدهای از لعاب مورد نیاز کشور از اسپانیا، ایتالیا و چین وارد میشد. طی ۱۰ سال گذشته، با تلاش شرکتهای داخلی مانند لعابیران، وابستگی به واردات لعاب به طور قابل توجهی کاهش یافته است. به طوری که در حال حاضر، به جز برخی محصولات لوکس، تمام لعاب مورد نیاز کشور در داخل تولید میشود.
وی ادامه داد: محصولات داخلی از نظر کیفیت و قیمت با نمونههای خارجی قابل رقابت هستند. حتی در برخی موارد، قیمت محصولات ایرانی به مراتب پایینتر از نمونههای خارجی است. به عنوان مثال، قیمت لعابهای خارجی بیش از دو یورو به ازای هر کیلوگرم است، در حالی که قیمت لعابهای شرکت لعابیران کمتر از یک یورو است. به طور متوسط، سود محصولات دانشبنیان شرکت لعابیران ۱۰ درصد بیشتر از سایر محصولات این شرکت است.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان درباره نیاز سالانه کشور به لعاب و چشمانداز آینده این بازار توضیح داد: شرکت لعابیران دو تا سه سال است که وارد بازار لعاب شده و در حال حاضر حجم قابل توجهی از نیاز بازار را تامین میکند. بخشی از محصولات این شرکت توسط برخی بازرگانان به عنوان محصول اسپانیایی در بازار عرضه شده است. برخی از مصرفکنندگان نیز از ذخایر انبار سالهای گذشته خود استفاده میکنند.
وی تأکید کرد: پیشبینی میشود که نیاز به لعاب در ایران در آینده افزایش یابد. با توجه به تغییر سلیقه مصرفکنندگان و تمایل به استفاده از کاشیهای مات و تیره به جای کاشیهای براق سنتی، بازار لعابهای دانه شکری و گرانیلیا رونق خواهد گرفت. این تغییر سلیقه در بازارهای جهانی نیز به وضوح قابل مشاهده است.
وی به نقش شرکت لعابیران در حمایت از تولید داخلی اشاره کرد و گفت: این شرکت به دلیل نام ایرانی خود، در بسیاری از موارد به کمک بخشهای دیگر کشور میشتابد.
رضاییمنش در خصوص منابع تامین مواد اولیه شرکت لعابیران توضیح داد: این شرکت در حال حاضر اکثر مواد اولیه خود را (به جز سه یا چهار قلم) از داخل کشور تامین میکند. در طی سه تا چهار سال گذشته، با تلاش این شرکت، بخش قابل توجهی از مواد اولیهای که قبلاً از خارج وارد میشد، بومیسازی شده است. ماده اولیه "نتولین" که قبلاً از اسپانیا، بلژیک و چین وارد میشد، در حال حاضر از معادن کدیور در آذربایجان شرقی تامین میشود.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان گفت: این شرکت در سال ۱۳۹۹ حدود ۵۹۰۰ تن، در سال ۱۴۰۰ حدود ۸۷۰۰ تن، در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰۵۰۰ تن و در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۲۵۰۰ تن محصول تولید کرده است.
رضاییمنش به تحولات تکنولوژی چاپ در صنعت کاشی و سرامیک اشاره کرد و گفت: تا پیش از سال ۱۳۹۰، از رنگدانههای دانهدرشت برای چاپ طرح و رنگ روی کاشی و سرامیک استفاده میشد. این روش به صورت رولری انجام میگرفت. شرکتهای پیشرو در این صنعت مانند تروسی، اسمارت گلس (دو شرکت در اسپانیا و یکی در ایتالیا) با تغییر فرآیند چاپ، از جت پرینتر برای این کار استفاده کردند. این شرکتها رنگدانهها را از حالت دانهدرشت و سنتی به جوهر دیجیتال تبدیل کرده و به بازار عرضه کردند. این نوآوری منجر به منسوخ شدن ۲۵۰ نوع رنگدانهای شد که قبلاً برای تولید کاشی و سرامیک استفاده میشد.
وی با بیان اقدامات شرکت لعابیران در این زمینه تصریح کرد: این شرکت در طی یکی دو سال گذشته اقدام به انجام تحقیقات در زمینه چاپ دیجیتال با جوهر دیجیتال کرده است. در سال ۱۳۹۹، طرح تولید جوهر دیجیتال در شرکت لعابیران نهایی شد. این شرکت برای اجرای این طرح ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری کرده است. شرکت لعابیران با وارد کردن رنگدانههای دانهریز از خارج، آنها را به جوهر دیجیتال تبدیل میکند. با توجه به وجود ۵ تا ۶ شرکت تولیدکننده جوهر در کشور که رنگدانه را از خارج وارد و به جوهر تبدیل میکنند، راهاندازی این خط تولید در شرکت لعابیران، مانع از خروج ارز از کشور و ایجاد ارزش افزوده در داخل میشود.
رضاییمنش با اشاره به برنامههای شرکت لعابیران برای تولید پیگمنتهای جوهر دیجیتال تصریح کرد: در حال حاضر، حدود ۴۰۰ تن پیگمنت دانهریز برای تولید جوهر دیجیتال از خارج وارد میشود. شرکت لعابیران در حال تلاش برای بومیسازی تولید این نوع پیگمنت است. این امر به دلیل عدم وجود این تکنولوژی در اکثر کشورهای خاورمیانه (به جز چند کشور) از اهمیت بالایی برخوردار است. این شرکت در حال حاضر در مرحله تحقیقات و تبدیل این ایده به پروژههای عملیاتی است. تحقیقات در این زمینه زمانبر و پرهزینه است و ممکن است با وجود صرف زمان و هزینه، به نتیجه مطلوب نرسد. با وجود این چالشها، شرکت لعابیران ۶ تا ۷ پروژه و یا شاید ۱۰ تا ۱۵ پروژه در این زمینه تعریف کرده است و تاکنون در ۳ مورد از آنها به موفقیت دست یافته است. این شرکت در حال حاضر بر روی چند پروژه دیگر در این زمینه کار میکند و امیدوار به موفقیت در آنها است.
وی هدف این شرکت را ضرورت تولید داخلی و ایجاد ارزش افزوده برای کشور تشریح کرد و گفت: این شرکت دانشبنیان سابقه درخشانی در صادرات این محصولات دارد. این شرکت در سالهای ۹۶ تا ۹۸ به عنوان نخستین صادرکننده لعاب در کشور، حجم قابل توجهی از این محصولات را به ترکیه صادر کرده بود. با تشدید مشکلات ارزی و تحریمها از سال ۹۷ به بعد، و الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات، برخی از صادرکنندگان، از جمله شرکت لعابیران، با چالشهایی در این زمینه مواجه شدند.
وی ادامه داد: علیرغم بازگشت ارز حاصل از صادرات توسط این شرکت، به دلیل عدم طی کامل فرآیندهای قانونی، کارت بازرگانی شرکت لعابیران با مشکلاتی مواجه شده است. امیدواریم با تدبیر دولت، این مشکل نیز مانند سایر چالشهای پیش روی صادرکنندگان حل و فصل شود.
رضاییمنش تصریح کرد: یکی از چالشهای این شرکت، تامین مالی است. با این حال، این مشکل در حال حاضر حاد نیست. شرکت لعابیران در حال حاضر با مشکلاتی در زمینه کارت بازرگانی خود مواجه است.
وی در ادامه به راهحل پیشنهادی آن نیزاشاره کرد و گفت: شرکت لعابیران به دلیل عدم انجام فرآیندهای مربوطه در زمان مقرر، با مشکل کارت بازرگانی مواجه شده است. این شرکت برای رفع این مشکل، آمادگی خود را برای پرداخت جریمه یا دلار اعلام کرده است. با وجود این اقدامات، بانک مرکزی هنوز به دلیل عدم اقدام به موقع شرکت، برای حل این مشکل اقدامی نکرده است. این مشکل مختص به شرکت لعابیران نیست و بسیاری از شرکتهای دیگر نیز با آن مواجه هستند. گفته میشود که قرار است برای رفع این مشکل، جریمهای برای تولیدکنندگان (۵۵۰ تومان به ازای هر دلار) و بازرگانان (۷۵۰ تومان به ازای هر دلار) در نظر گرفته شود. البته این موضوع هنوز به طور رسمی اعلام نشده است.
وی گفت: با توجه به افزایش روزافزون قیمت مواد اولیه و تورم، ظرفیت تولید و سرمایه در گردش شرکت نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته است. به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۹، سرمایه در گردش شرکت ۵۰ میلیارد تومان بود، در حالی که این رقم در سال گذشته به ۴۵۰ میلیارد تومان و در سال جاری به ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است. با وجود سودآوری شرکت، این سود جوابگوی افزایش تولید و تورم نیست و شرکت نیازمند حمایت مالی است.
وی تنوع زیاد در سفارشات و حجم پایین هر سفارش، عدم تناسب ظرفیت کورهها با حجم سفارشات و غیراقتصادی بودن روشن کردن کوره برای سفارشات کمحجم را از جمله مشکلات بیان کرد.
رضاییمنش با اشاره مصرف لعاب در صنعت کاشی و سرامیک ایران گفت: به طور تقریبی، به ازای تولید هر متر مربع کاشی، بین ۹۰۰ گرم تا ۱۱۰۰ گرم لعاب مصرف میشود. با توجه به تولید سالانه ۴۰۰ میلیون متر مربع کاشی و سرامیک در کشور، حدود ۴۰۰ هزار تن لعاب برای این صنعت نیاز است. میزان مصرف لعاب در کاشیهای مختلف میتواند متفاوت باشد.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان گفت: این شرکت با تمرکز بر تولید لعاب برای بخش خاصی از بازار کاشی و سرامیک (حدود ۱۰۰ هزار تن) فعالیت میکند. ظرفیت اسمی این شرکت ۲۹ هزار تن در سال است. در سالهای اخیر، تولید این شرکت به طور میانگین بین ۲۴ تا ۲۵ هزار تن در سال بوده است.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان با اشاره به تغییرات در خط تولید شرکت لعابیران گفت: به دلیل تغییر سلیقه بازار و تنوع در سفارشات، تعداد کورههای دوار روشن در این شرکت از ۶ به ۵ و تعداد کورههای تونلی از ۹ به ۳ کاهش یافته است. این شرکت طی سه تا چهار سال گذشته، سه محصول جدید را به بازار عرضه کرده است.
رضاییمنش به ظرفیت تولید و برنامههای آینده شرکت اشاره کرد و گفت: ظرفیت اسمی این شرکت ۲۹ هزار تن در سال است. این شرکت برای سال جاری، تولید ۱۳۲۵۰ تن را هدفگذاری کرده است.
وی تأکید کرد: این شرکت در تلاش است تا مواد اولیه خارجی را با نمونههای داخلی جایگزین کند. این شرکت با هدف ایجاد سودآوری و انجام وظیفهای ملی، اقدام به بازیافت پسماندهای جامد و معدنی کشور میکند. بازیافت پسماند، ثروت ملی را افزایش میدهد و از هدر رفتن مواد اولیه جلوگیری میکند. همچنین شرکت ۴۰۰ تن ضایعات تیتان و کاتالیستهای تیتانی را از کرمانشاه و ۲۰۰ تن از لرستان جمعآوری و بازیافت کرده است.
رضاییمنش گفت: قیمت تیتان در بازار ۱۵۰ هزار تومان است. این شرکت با بازیافت ۲۰۰ تن ضایعات تیتان، ۵۰ تن تیتان با خلوص ۸۰ تا ۹۰ درصد به دست آورده است. این شرکت در حال حاضر تمام فعالیتهای خود را به صورت داخلی انجام میدهد، اما از همکاری با مراکز دانشبنیان و دانشگاهها استقبال میکند.
گزارش از: زهرا وجدانی
انتهای پیام/