آداب و رسوم مردم همدان در ماه محرم

به گزارش خبرگزاری برنا از همدان، ماه محرم شروع جنبش و جوش جدید در میان جوانان و مردمی است که لحظه به لحظه در انتظار ماه عزای اباعبدالله بودند، ماه محرم که فرا می‌رسد مردم پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین همچون دیگر شهر‌های ایران اسلامی با آئین‌های فرهنگی و تاریخی خود برای سرور و سالار شهیدان عزاداری می کنند.

سابقه سوگواری و برپایی عزاداری برای امام حسین (ع) به نخستین روز‌های بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می‌رسد. نخستین مراسم سوگواری را حضرت زینب (س) خواهر وی در مسجد کوفه برایش برگزار کرد. قبل از آن نیز در کنار اجساد کشته شدگان در کربلا برگزار شد.

سوگواری ماه محرم مختص شیعیان نیست بلکه در ایران ارامنه نیز دستجات عزاداری دارند. همچنین زرتشتیان در این ماه به عزاداری برای امام سوم شیعیان می‌پردازند.

برگزاری مراسم و آئین‏‌ها در هر جامعه به ویژگی‏‌های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، جغرافیایی و اعتقادی جامعه بستگی دارد. کمتر مراسمی را می‏‌توان یافت که در دو جامعه یکسان برگزار شود هر چند که می‏‌توانند ریشه‏‌های مشترکی داشته باشند.

باید گفت، همانند سایر نقاط کشور استان همدان نیز از دیر باز آئین‌های ویژه و خاصی در ماه محرم داشته که برخی از این آئین‌ها در کشور زبانزد خاص و عام است.

مردم استان همدان در ایام محرم، در روز‌های تاسوعا و عاشورا، سومین روز شهادت حضرت امام حسین (ع) و روز اربعین با تشکیل دسته‌های عزاداری مرثیه‌های مداحان را تکرار می کنند .

در هیات‌های عزاداری نیز به طور عام، از وسایلی، چون علم، کجاوه، پالکی، چهل چراغ، پرچم، خیمه گاه، بیرق و گهواره علی اصغر (ع) به عنوان نماد عزا و سوگواری استفاده می‌شود. مراسم شبیه خوانی و تعزیه نیز در روز‌های عاشورا و سوم در هر محله و هیات به نوعی اجرا می‌شود.

مردم شهر‌های مختلف استان همدان از چند روز قبل از فرا رسیدن ماه محرم شهر را سیاه پوش کرده و با برپایی موکب‌های عزای حسینی؛ خود را برای ادای احترام به شهدای دشت کربلا آماده می‌کنند و هر منطقه با آداب و رسوم خاصی به استقبال محرم رفته و با عزاداری برای شهدای دشت نینوا ارادت خود را به سالار شهیدان اعلام می‌کنند.

یکی از مراسم عزاداری سالار شهیدان در همدان برگزاری مراسم سقاخوانی در ایام محرم است که بسیاری از ارادتمندان به امام حسین علیه السلام در حالیکه با یک دست مشک آب و با دست دیگر کاسه ای در دست دارند به یاد تشنه لبان کربلا، عزاداران را سیراب می کنند.

این سنت دیرینه به همت و عشق همدانی ها به امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل العباس(ع) در استان همدان پا بر جا بوده و نشانه ارادت همدانی ها به سقای دشت کربلاست.

در همدان و برخی از شهرستان های همجوار آن علاوه بر استفاده از ادوات عزاداری همچون علم و کتل هرساله در سومین روز شهادت یاران امام حسین(ع)، کاروان های شترسوار با بنا کردن خیمه هایی به یاد خیمه گاه حسینی به راه می افتند و در سوگ آن حضرت به عزاداری می پردازند.

آداب و رسوم مردم همدان در این روز با آداب و رسوم دیگر نقاط ایران متفاوت است و هیات های حسینی از نخستین روزهای ماه محرم به بیابان های کویری اطراف ایران می روند و با آوردن 20 شتر به همدان در سومین روز شهادت امام حسین(ع)با تزیین آنها، صحنه اسرای دشت نینوا را به تصویر می کشند.

حرکت طایفه بنی اسد، صحنه سازی خرابه شام و خیمه های سوخته و صحنه دیر راهب و حرکت منظم آنها از دو خیابان اصلی شهر که تا ساعت دو بعد از ظهر ادامه پیدا می کند از آداب و رسوم خاص مردم همدان است.