حمزه‌زاده: در حوزه کتاب نوجوان با کمبود اثر مواجه هستیم

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ نشست خبری نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان یکشنبه (۱۴ مرداد ۱۴۰۳) در سرای اهل قلم با حضور دبیر علمی و دیگر مسئولان جشنواره برگزار شد.

در ابتدای این نشست، علی رمضانی؛ مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: در ابتدا یاد و خاطره شهدای گرانقدر به خصوص شهدای غزه را گرامی میداریم. به سالن بازسازی شده سرای اهل قلم خوش آمدید. لازم بود بعد از مدتی بازسازی‌ای اینجا صورت بگیرد و امروز برای اولین بار با قدوم شما اصحاب رسانه افتتاح شد. در مورد تابلوهایی که در سالن بیرونی نصب شده باید بگویم که آن ها را از گنجینه خانه کتاب و ادبیات به اینجا آوردیم تا در معرض دید بازدیدکنندگان قرار بگیرند. همه این آثار، خطاطی هایی از خوشنویسان برجسته این کشور هستند.

وی ادامه داد: بیش از این سابقه این را داشتیم که رشته هابی از کتاب سال ایران منفک شدند به ضرورت پرداختن بیشتر به آنها! پیش از این جایزه ادبی جلال آل احمد را داشتیم که به حوزه داستان پرداخت و الان هم جایزه ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان را داریم که به صورت تخصصی به این مقوله می پردازد. این جشنواره ذیل معاونت شعر و ادبیات داستانی شکل گرفته است.

وی بیان کرد: ما ٣١ سال کتاب کودک را از جهات مختلف بررسی کردیم. اختتامیه در روز چهارشنبه هفدهم در تالار وحدت برگزار می شود و در اختتامیه بخشی داریم که موضوعات مختلف و ضعف ها را تحلیل می کنیم.

رمضانی توضیح داد: ما در مجموع آثارمان در حوزه کودک و نوجوان روان تر هستیم اما حتما نقص در عرصه و ارائه و معرفی داریم. در بخش بین الملل که دو سال یکبار برگزار می شود باید شاخه های دیگری را اضافه کردیم و خرید رایت را باید جدی‌تر کنیم. مجموع این مسایل با پیگیری مستمر می تواند به این بخش شکل بهتری بدهد.

علی رمضانی با اشاره به اینکه به غیر از آثار انتخاب شده داوری آثاری را به انتخاب نوجوانان ارائه می دهند، گفت: از چهار نهاد کتاب درخواست کردیم، نوجوانان مستعد خود را به ما معرفی کنند و آموزش دیدند و آثار را خواندند و در روز اختتامیه سه جایزه توسط این عزیزان اهدا میشود.

وی در خصوص میزان جوایز جشنواره توضیح داد: برگزیدگان این جشنواره ٣٠٠ میلیون تومان است و شایستگان تقدیر نیز ١٠٠ میلیون تومان است. جایزه‌ای که نوجوانان می دهند نیز معادل ریالی خواهد داشت که در دست تعیین است.

حامد محقق؛ معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب در ادامه بیان کرد: آثار رسیده به تفکیک رشته های داوری در بخش شعر ٢٢۵ کتاب، بخش داستان کوتاه ٢١٢۵ کتاب، بخش داستان بلند و رمان ١۶٠ کتاب، بخش کلیات ۵۵۶ کتاب و بخش پژوهش ۴٠ کتاب هستند. همه این کتاب ها ٣١٠۶ کتاب در بخش تصویرگری مورد داوری قرار گرفته است. در کل ٧۴۶ ناشر در این دوره کتاب داشتند.

وی ادامه داد: نسبت حضور بانوان به آقایان در بین نامزدهای ما بیشتر است. دو نفر از اعضای هیات علمی و ۵ نفر از داوران ما غیر تهرانی هستند. جشنواره کتاب کودک و نوجوان یک گوشواره آموزشی به نام دوره های قاصد دارد که سومین دوره آن از روز چهارشنبه همزمان با اختتامیه شروع به کار می کند. ١٠٠ نفر از علاقه مندان در این آموزش حضور دارند. نشست های بین المللی هم در حوزه نشر کتاب بعد از اختتامیه جشنواره شروع می شود.

محمد حمزه‌زاده؛ دبیر جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان گفت: جدا کردن حوزه کودک و نوجوان از باقی حوزه ادبیات کشور جای تقدیر و تشکر دارد و این یک آرزویی برای شخص من بود که یک منظومه ای از جوایز کتاب سال برگزار می شد و در آن بین چند جایزه هم به کتاب کودک داده می شد و عملا سر این حوزه بی کلاه می ماند. تا سالیانی بخش کتاب کودک جایزه ای نداشت و در بیانیه ها این مطرح می‌شد که کتابی شایسته تقدیر نبوده است! این اشکالی بود که رفع شده و شخصیت مستقلی به آن داده شده است که منجر به تشکیل گروه کودک و نوجوان در معاونت شعر و ادبیات شد. 

وی ادامه داد: تا اسم جایزه و جشنواره می آید این نقد ایجاد می شود که چقدر جایزه؟ من کاری ندارم به جایزه ها و جشنواره های دیگر که در حوزه های دیگر برگزار می شود اما مفهوم جایزه در دنیا مترادف با راهنمایی و نشان دادن مسیر است. گاهی فکر میکنیم جایزه مقصد است اما در دنیا جوایز مقصد نیستند و نهایتا تابلوهای راهنمایی در مسیر به مقصد هستند. توجه کنید در حوزه ادبیات چقدر از این تابلوهای راهنما (جوایز) کم داریم! از این منظر جایزه ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان اهمیت پیدا می کند. اولا باید مستقل میشد و دوما تنوع پیدا میکرد.

حمزه زاده افزود: در حوزه ادبیات کودک وضعیت ویژه ای دارم و بعد از انقلاب به دلیل رشد انفجاری جمعیت با یک جامعه چند میلیونی از کودکان و نوجوانان مواجه بودیم که نیازمند گفتگو بودند. نیازمند ادبیات کودک برای صحبت با بچه ها هستیم. به دلیل وجود کارگاه ها و نشریات و باشگاه ها جامعه، نویسندگان و پدیدآورندگان رشد کردند. این می طلبند در چنین جامعه ای که تا این حد نویسندگان مهم داریم جشنواره هابی باشند که آثار خود را ارائه کنند. این مسایل است که در زمره دلایل این جشنواره قرار می گیرد.

وی ادامه داد: این جشنواره یک بخش بین الملل دارد که در سال های آینده برگزار می شود و به این موضوع قائل هستیم که زبان کودک با زبان های مختلفی شکل می گیرد. ما می خواهیم محتوای خودمان را به فرامرزها بفرستیم و بازاری برای محصولات کودک و نوجوان شکل بگیرد که بحث تجاری این حوزه را هم پوشش دهد. قدم اول این است که از طریق جشنواره ها داشته هایشان را پرورش دهیم و بعد راهی باز کنیم تا این گفته ها از مرزها خارج شوند و به گوش همه دنیا برسد. نویسندگان ما سر و گردنش از نویسندگان دنیا بالاترند. سه ناشر پرفروش نمایشگاه کتاب ناشران کودک و نوجوان هستند و این خبر مهمی است که باید پیگیری شود.

دبیر جشنواره در مورد جداسازی شاخه ها توضیح داد: اتفاق نظر در دبیرخانه وجود داشت که بعد از دیدن آثار شاخه ها از نظر سنی جدا شوند. ما خیلی دوست داشتیم این اتفاق بیوفتد اما متاسفانه تعداد آثار و کمبود آن ما به این نمی‌رسیم که تفکیک شده عمل کنیم و این چالش از جهت انتخاب و تصمیم جدا کردن گروه های سنی وجود ندارد اما در محتوا وجود دارد! متاسفانه تعداد کتاب ها در حوزه نوجوان زیاد نیستند.

حمزه‌زاده بیان کرد: وقتی صحبت از جایزه می کنیم باید اهمیت آن را در داخل و خارج از کشور بررسی کرد. اصولاً جوایز ارزش و توانایی خود را در ابتدا از هیات برگزار کننده خود می گیرند. این معمولا به آثار کمک کرده است. در همه دنیا هیات داوران اشخاص برند و معروف هستند. تلاش ما این بود که اشخاص به نام بهره ببریم. عمدتا یک جامعه تشخیص و یک جامعه تولید وجود دارد که درون آن ها بافتی شکل می‌گیرد. جشنواره هابی که پشتیبان عمومی دارند برای پرهیز از اینکه سیاسی نشوند، از درجه یک های آن حوزه برای داوری استفاده می‌کنند. در ادامه باید این نقص در داوری جشنواره ها برطرف شود که داوران از شرکت کنندگان جدا شوند. جوایز معتبر در دنیا قدرت درونی دارند و با رسانه ای کردن کارشان قدرت نمی گیرند. استمرار و توجه به اینکه بهترین ها در حوزه داوری جشنواره کارشان را انجام دهند، رفته رفته به جشنواره وزنی می دهد که اثر خود را در دنیا می گذارد.

وی افزود: نقش ناشر بسیار مهم است و نقش نویسنده بعد از نگارش تمام می شود. مشکل خیلی از کتاب ها مشکل مراحل بعد از نگارش اثر بود. این مشکل اثر را گاهی از دایره انتخاب خارج کرده است و انشاالله مجموع این‌ها به ارتقای این حوزه کمک کند.

انتهای پیام/