پایان کابوس سرطان مسری نزدیک است؟

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ موجودات شبیه عروس دریایی به نام هیدرا‌ها می‌توانند در اثر تغذیه بیش از حد دچار تومور شوند که این تومور‌ها به نوبه خود می‌توانند به نسل‌های کلون‌شده آنها منتقل شوند.

یک مطالعه جدید روی این پدیده عجیب نه تنها جزئیاتی در مورد فرآیند ایجاد تومور در هیدرا‌ها را آشکار می‌کند، بلکه درک ما را از انواع سرطانی که قابلیت انتقال دارند نیز بهبود می‌بخشد.

در حالی که تومور‌ها یک خطر اجتناب‌ناپذیر برای موجودات چندسلولی هستند، خوشبختانه نمونه‌های کمی از سرطان وجود دارند که می‌توانند بین افراد مختلف انتقال یابند. شناخته‌شده‌ ترین این موارد شامل دو نوع سرطان است که شیطان تاسمانی را مبتلا می‌کند، یک مورد دیگر سگ‌ها را درگیر می‌کند و ۱۱ مورد دیگر در نرم‌تنان مشاهده شده است.

طبیعتاً ما علاقه‌مندیم بدانیم که سرطان‌های مسری چگونه به وجود می‌آیند؛ هم به منظور جلوگیری از ایجاد آنها در گونه خودمان و هم با هدف محافظت از سایر موجودات در برابر رنج وحشتناکی که شیطان‌های تاسمانی به دلیل بیماری تومور صورتشان متحمل می‌شوند. اما تمام این نمونه‌های شناخته‌شده از سرطان‌های مسری، هنگامی که از آنها مطلع شدیم، به‌خوبی تثبیت شده بودند؛ بنابراین اکولوژیست تکاملی، سوفی تیسوت، از مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه (CNRS) و تیمش مجبور شدند رویکردی متفاوت برای ردیابی منشأ سرطان‌های مسری در پیش بگیرند.

خوشبختانه، یکی از موجودات آب شیرین که با عروس دریایی و شقایق‌های دریایی ارتباط دارد، به‌طور خودبه‌خودی در یک آزمایشگاه حدود ۱۵ سال پیش در واکنش به تغذیه بیش از حد، دچار تومور شد.

هیدرا اولیگاکتیس، موجودی آب شیرین که با عروس دریایی و شقایق‌های دریایی مرتبط است و به‌طور کلی "جاودانه" محسوب می‌شود، به‌صورت غیرجنسی تولید مثل می‌کند و با ایجاد جوانه‌هایی که جدا می‌شوند و به موجودی مستقل، اما از نظر ژنتیکی یکسان تبدیل می‌شوند، کلون می‌سازد.

این ویژگی به همراه تمایل آن برای ایجاد تومور تحت شرایط آزمایشگاهی، نشان‌دهنده پتانسیل تحقیقاتی آن برای مطالعه ژنتیک توسعه سرطان است. تیسوت و همکارانش تصمیم گرفتند نشان دهند که این مدل چقدر می‌تواند برای درک تکامل سرطان‌های مسری ارزشمند باشد.

نویسندگان می‌نویسند: «با استفاده از هیدرا اولیگاکتیس که تومور‌های خودبه‌خودی را ایجاد می‌کند و در برخی سویه‌ها به‌صورت عمودی منتقل می‌شود، این مطالعه نخستین مشاهده تجربی از تکامل تومور مسری را ارائه می‌دهد.»

آنها ۵۰ هیدرا از دریاچه مونتو در فرانسه جمع‌آوری کرده و برای یک زندگی آزمایشگاهی آماده کردند.

برای تضمین نرخ بالای توسعه تومور، جوانه‌زنی و در نتیجه افزایش احتمال انتقال تومور، محققان برخی از این پلیپ‌ها را پنج بار در هفته با مقدار زیادی لارو میگوی آب شور تغذیه کردند، شرایطی که توسعه تومور را در یک مطالعه قبلی تحریک کرده بود.

نوزده هیدرای بیش‌تغذیه‌شده که پس از دو ماه پر از تومور شده بودند، انتخاب شدند و جوانه‌های آنها جمع‌آوری و تحت شرایط مشابه رشد یافتند. محققان این روند را در پنج "نسل" از جوانه‌های کلونال تشکیل‌دهنده تومور دنبال کردند و این جوانه‌ها را از همتایان بدون تومور خود برای تولید نسل بعد انتخاب کردند.

برای اطمینان از اینکه تومور‌ها از والدین منتقل می‌شوند و نه اینکه در هر نسل خودبه‌خودی ایجاد شوند، محققان به نسل‌های هیدرا‌های بدون سرطان نیز توجه کردند. هیدرا‌هایی که والدینشان تومور داشتند، چهار برابر بیشتر از آنهایی که والدینشان تومور نداشتند، دچار تومور شدند، حتی با وجود اینکه تمام هیدرا‌ها از نظر ژنتیکی یکسان بودند.

از طریق این مشاهدات، محققان تأیید کردند که تومور‌ها می‌توانند در هیدرا اولیگاکتیس ایجاد شوند و نرخ انتقال می‌تواند با گذشت زمان افزایش یابد.

آنها همچنین متوجه شدند که نسل پنجم هیدرا‌هایی که حامل تومور‌های مسری بودند، نسبت به همتایان بدون تومور خود شروع به نشان دادن تغییراتی در ویژگی‌های تاریخچه زندگی کردند. آنها سرمایه‌گذاری بیشتری در تلاش‌های تولید مثل غیرجنسی قبل از ایجاد تومور انجام دادند و با ایجاد تومور، جوانه‌زنی کند شد.

این موضوع به همراه تغییر دیگری به نظر می‌رسد که در آن مرگ‌ومیر جوانه‌ها پس از ظهور تومور‌ها بیشتر بود.

تیسوت و همکارانش می‌نویسند: «این تغییرات نشان‌دهنده تنظیم ویژگی‌های تاریخچه زندگی میزبان برای جبران هزینه‌های تومور با تولید جوانه‌های بیشتر در زمانی است که احتمال زنده ماندن و بدون تومور ماندن آنها بیشتر است.»

آنها اشاره می‌کنند که کمیاب بودن سرطان‌های مسری ممکن است بیشتر به دلیل عدم وجود شرایط محیطی مناسب برای گسترش آنها باشد، زیرا حداقل در این مطالعه، کسب قابلیت انتقال برای سلول‌های تومور مشکلی نداشت.

اگر این موضوع درست باشد، آنها نتیجه می‌گیرند که «در مطالعه اکوسیستم‌هایی که تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی قرار گرفته‌اند، توجه به این جنبه‌ها ضروری است، زیرا این فعالیت‌ها می‌توانند شرایطی را که به گسترش سرطان‌های مسری کمک می‌کنند، تغییر دهند.»

این تحقیق در مجله Proceedings of the Royal Society B منتشر شده است.

انتهای پیام/