تشخیص زودهنگام آفات با هوش‌مصنوعی

به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا؛ سید مجتبی خیام نکویی، رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، در رویداد هوش‌مصنوعی که در محل پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی برگزار شد، اظهار کرد: ۱۱ ماه پیش در زمان تودیع رییس جدید این پژوهشکده، درخواست کردم که دو اقدام باید عملی شود. نخست، تغییر نام این پژوهشکده از "پژوهشکده بیوتکنولوژی" به "پژوهشکده فناوری‌های نوین" که با تصویب هیأت امنای سازمان تحقق یافت.

وی اقدام دیگر را ایجاد پژوهشکده هوش‌مصنوعی در کشاورزی دانست و گفت: مقدمات راه‌اندازی این پژوهشکده و کلان‌داده فراهم شده است.

خیام نکویی با اشاره به کاربرد‌های هوش‌مصنوعی در کشاورزی بیان کرد: حضور شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات در این رویداد نشان‌دهنده این است که هوش مصنوعی به یک حوزه خاص محدود نیست و در تمامی مؤسسات و سازمان‌ها کاربرد دارد. ما در این حوزه به تحول نیاز داریم.

رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با طرح این پرسش که "چقدر به کاربرد هوش‌مصنوعی در کشاورزی نیازمندیم؟ "، خاطرنشان کرد: امروزه همه ما با محدودیت‌های بخش کشاورزی آشنا هستیم و هرچه پیش می‌رویم، این محدودیت‌ها بیشتر می‌شود.

وی افزایش دو درجه سانتی‌گراد دمای هوا در جهان و ایران را یکی از این محدودیت‌ها عنوان کرد و یادآور شد: تبعات تغییر اقلیم در تولیدات بخش کشاورزی مشهود است و با توجه به روند افزایشی دما، در آینده محدودیت‌های بیشتری پیش‌رو داریم.

خیام نکویی ادامه داد: جمعیت کشور رو به افزایش است، به‌طوری‌که تا سال ۱۴۳۰ جمعیت ایران به ۱۳۰ میلیون نفر خواهد رسید و نیاز است که ۱۸۰ میلیون تن مواد غذایی تولید شود. ما باید به ۸۰ درصد خودکفایی دست یابیم که این امر بدون استفاده از فناوری‌های نوین امکان‌پذیر نیست.

وی با تاکید بر اینکه امنیت غذایی محور تصمیم‌گیری بسیاری از کشورهاست، افزود: علی‌رغم اینکه در دو تا سه سال اخیر بخش کشاورزی توانسته نیاز‌های امنیت غذایی را تأمین کند، این بخش همچنان آسیب‌پذیر است و باید به سمت تولید راهبردی حرکت کنیم.

خیام نکویی همچنین گفت: در برنامه هفتم توسعه، بر خودکفایی ۹۰ درصدی محصولات راهبردی تأکید شده است. برای تحقق این هدف، آیا راهی جز افزایش بهره‌وری وجود دارد؟ آیا کاهش ضایعات کشاورزی، افزایش بهره‌وری آب و توسعه ارقام مقاوم به خشکی، شوری و آفات راه‌حل نیست؟ اگر این مسیر درست است، باید از همه فناوری‌های نوین در این زمینه استفاده کنیم.

رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در زمینه تقویت لایه‌های هوش‌مصنوعی در کشور، به ظرفیت‌های موجود در این حوزه اشاره کرد و گفت: یکی از این ظرفیت‌ها، نخبگان و نیروی انسانی متخصص هستند. در نشستی با دانشجویان ایرانی در مالزی، متوجه شدم که ۷۰ درصد آنها در حوزه‌های مرتبط با هوش مصنوعی مشغول به تحصیل‌اند.

وی توانمندی دیگر کشور در این زمینه را تولید پهپاد دانست و گفت: کشور امروز به ساخت پهپاد‌ها با تمام پیچیدگی‌های آن‌ها دست یافته و می‌توان از این قابلیت در حوزه‌های صلح‌آمیز، از مرحله کاشت تا تأمین زنجیره ارزش، بهره برد.

خیام نکویی همچنین به فناوری ماهواره اشاره کرد و گفت: رییس سازمان فضایی در دیداری از ما خواست تا نیاز‌های بخش کشاورزی را اعلام کنیم تا بر اساس آن، کاربرد‌های دیگری برای ماهواره‌ها طراحی شود.

وی دو مأموریت مهم سازمان را دانش‌بنیان کردن بخش کشاورزی و هدایت دانش و فناوری‌های نوین به این حوزه دانست و افزود: بزرگ‌ترین چالش ما در حوزه کشاورزی مسئله آب است. در حال حاضر ۹۶ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و این میزان به ۷۹ میلیون مترمکعب کاهش یافته است. اگر بتوانیم فناوری‌های نوین را به کار گیریم، می‌توانیم ۲۰ درصد از مصرف آب را کاهش دهیم.

رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به اینکه این سازمان متولی تدوین الگوی کشت است، اظهار کرد: یکی از چالش‌های اصلی این حوزه، نبود آمار و داده دقیق است. این پرسش مطرح می‌شود که چقدر به محصولات مختلف نیاز داریم؟ در این زمینه، فناوری‌های ماهواره، هوش‌مصنوعی و پهپاد می‌توانند به ما کمک کنند.

خیام نکویی همچنین تشخیص آفات و بیماری‌ها را از دیگر چالش‌های حوزه کشاورزی دانست و افزود: برای مثال، بیماری جادوی جادوگر از سال ۱۳۸۶ وارد منطقه نیکشهر در استان سیستان و بلوچستان شده است. یکی از چالش‌های این بیماری آن است که بعد از ۶ ماه از بروز آن قابل تشخیص است. با استفاده از هوش‌مصنوعی می‌توان آن را زودتر شناسایی کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: با بهره‌گیری از فناوری، ما توانستیم ۱۰ هکتار برنج بدون استفاده از سموم شیمیایی کشت کنیم و امسال ۵ هکتار از این برنج وارد بازار شده است. با کاربرد فناوری‌های هوش‌مصنوعی می‌توان ۳۰ درصد از تولیدات را افزایش داد.

انتهای پیام/