تصویب طرح ملی اتصال ریلی ایران -ترکیه از مسیر منطقه آزاد ماکو

جهت اتصال شبکه راه آهن ایران به شبکه راه آهن ترکیه، این امر چه از مسیر تبریز - مرند - چشمه ثریا - ایغدیر - قارص - ارزروم - سیواس - آنکارا این اتصال صورت بگیرد و چه از مسیر تبریز - شبستر - خوی - رازی - ساحل شمالی دریاچه وان - موش - بینگول - الازیغ - ملطیه - سیواس - آنکارا متصل بشود، طول مسیر تقریبا" یکسان است ولی مزیت مهم اتصال راه آهن ایران از سمت مرز رازی و ساحل شمالی دریاچه وان به شبکه راه آهن ترکیه نسبت به مسیر پیشنهادی مرز چشمه ثریا در این است که جهت دسترسی به بندر مرسین در سواحل دریای مدیترانه، مسیر تبریز - شبستر - خوی - رازی - ساحل شمالی دریاچه وان - موش - بینگول - الازیغ - ملطیه - غازی عینتاب - آدانا - بندر مرسین حدود 1500 کیلومتر است ولی مسیر تبریز - مرند - چشمه ثریا - ایغدیر - قارص - ارزروم - سیواس - قیصریه - بندر مرسین حدود 2000 کیلومتر می باشد. بنابراین اگر ترکیه بجای احداث مسیر 220 کیلومتری ایغدیر - قارص مسیر 240 کیلومتری ساحل شمالی دریاچه وان را تکمیل نماید دسترسی ایران به بندر مرسین در سواحل دریای مدیترانه از مسیر مرز رازی - ساحل شمالی دریاچه وان حدود 500 کیلومتر نزدیکتر می شود ضمن اینکه این مسیر در سمت ایران تکمیل می باشد و نیازی به احداث هیچگونه خط آهنی نمی باشد.
اما ترکیه تا به حال به دلیل نداشتن انگیزه اقتصادی، هنوز راه آهن ساحل شمالی دریاچه وان را تکمیل ننموده است. بنابراین برای انگیزه دادن به ترکیه ایران باید یک معامله برد - برد با آن انجام دهد و آن معامله بدین صورت است که ترکیه بجای احداث راه آهن 220 کیلومتری مرز نخجوان - ایغدیر - قارص، راه آهن ساحل شمالی دریاچه وان را جهت اتصال راه آهن دو طرف دریاچه و ایجاد پیوستگی ریلی بین شبکه های راه آهن ایران و ترکیه احداث نماید و در قبال احداث راه آهن 240 کیلومتری ساحل شمالی دریاچه وان ازسوی ترکیه، ایران هم راه آهن 100 کیلومتری مسیر جلفا - خوی را در جهت ادامه یافتن کریدور میانی ورودی از مرز آغبند - کلاله در ساحل جنوبی رود ارس از سمت ایران به داخل ترکیه، چه برای دسترسی به راه آهن آنکارا و مرز اروپا و چه برای دسترسی به بندر مرسین در سواحل دریای مدیترانه شروع به ساخت نماید. چون مسیر ایرانی جلفا - خوی - رازی - ساحل شمالی دریاچه وان - ... علاوه براینکه همانند مسیر پیشنهادی ترکیه از نخجوان - ایغدیر - قارص با مسافت مساوی و حتی کوتاهتر به آنکارا و مرز اروپا می رسد، بلکه یک مزیت مهمی که برای کشورهای چین، آسیای میانه، قفقاز و ترکیه واقع در مسیر کریدور میانی جهت ترانزیت بار فراهم می کند، این است که دسترسی نزدیکتر و مسافت کوتاهتر و با هزینه کمتر به بندر مرسین در سواحل دریای مدیترانه برای این کشورهای واقع در مسیر کریدور میانی را نیز تامین می نماید و این یک معامله برد - برد هم برای ایران در زمینه سهم بیشتر از کریدور میانی و هم برای ترکیه، چین، آسیای میانه جهت دسترسی کوتاهتر و کم هزینه تر به بندر مرسین می باشد.
ضمن اینکه ایران حتی می تواند شرط رفع انسداد مسیر ریلی در مرز جنوبی ارمنستان به سمت نخجوان را تکمیل راه آهن ساحل شمالی دریاچه وان از طرف ترکیه در مذاکرات 3+3 قفقاز مطرح نماید.