توصیههای علمی برای حفاظت از خود هنگام حملات هوایی
زهرا وجدانی: در پی حملات اخیر رژیم صهیونیستی به مناطق غیرنظامی کشورمان، ضرورت آمادگی عمومی در برابر مخاطرات ناشی از بمباران و حملات هوایی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. با توجه به تجارب کشورهای درگیر بحران و یافتههای علمی در حوزه ایمنی بحران، آگاهی از دستورالعملهای عملی و مبتنی بر شواهد، نقش مهمی در کاهش تلفات انسانی و حفظ سلامت جسمی و روانی شهروندان دارد.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سایر نهادهای معتبر بینالمللی، بر اساس شواهد تجربی حاصل از جنگهای اخیر در اوکراین، سوریه، یمن و فلسطین، مجموعهای از اقدامات نجاتبخش را برای شرایط اضطراری تدوین و منتشر کردهاند. این توصیهها نهتنها بر کاهش خطرات مستقیم ناشی از موج انفجار، ترکش و آوار تمرکز دارند، بلکه ابعاد روانی و سلامت ثانویه را نیز در بر میگیرند.
در شرایطی که زیرساختهای شهری ممکن است هدف قرار گیرند و امکانات امدادی محدود شود، داشتن آگاهی پیشدستانه از اصول علمی پناهگیری، تجهیزات اضطراری، مدیریت استرس و اشتباهات رایج میتواند ضامن بقای بسیاری از شهروندان باشد. در این گزارش نگاهی داریم به مهمترین نکاتی که شهروندان باید در زمان وقوع حملات هوایی بدانند و رعایت کنند.
نکات کلیدی برای نجات جان در زمان حملات هوایی
۱. یافتن سریعترین و امنترین پناهگاه
اولین و حیاتیترین اقدام در زمان هشدار حمله هوایی، پناهگیری سریع در مکانهای محافظتشده است.
سازمان بهداشت جهانی توصیه میکند افراد به یکی از گزینههای زیر پناه ببرند:
زیرزمینها، پارکینگهای طبقاتی و ایستگاههای مترو، بهعنوان ایمنترین نقاط برای در امان ماندن از موج انفجار و سقوط آوار.
در صورت نبود دسترسی، مرکز ساختمانها، اتاقهای فاقد پنجره و حمام بهترین گزینه برای پناهگیری هستند.
در ساختمانهایی با دیوارهای نازک یا ساختار ضعیف، دوری از نمای بیرونی و دیوارهای بیرونی بهطور جدی توصیه میشود.
۲. نحوه پناهگیری صحیح
تحقیقات علمی نشان دادهاند که نحوه نشستن یا خوابیدن در محل پناهگیری، بر میزان آسیبپذیری افراد تأثیر چشمگیری دارد:
دراز کشیدن روی شکم با سر محافظتشده میان بازوها و زانوها جمعشده.
قرار دادن یک جسم ضخیم مانند بالش، کولهپشتی یا کتابهای قطور روی سر برای کاهش اثر ترکش یا آوار.
بستن چشمها و باز نگه داشتن دهان برای پیشگیری از آسیب پرده گوش و ششها در اثر موج انفجار.
مطالعات مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده (NIH) نیز تأیید میکند که موقعیت بدنی افراد در لحظه انفجار، تعیینکننده میزان آسیب جسمی است.
۳. پیشگیری از حوادث ثانویه
در بسیاری از موارد، حوادث پس از انفجار مانند آتشسوزی، نشت گاز یا قطع برق، به اندازه خود انفجار خطرناک هستند؛ بنابراین توصیه میشود:
خاموش کردن گاز، برق و وسایل گرمایشی.
بستن درها و پنجرهها بهویژه در برابر آلودگی هوای ناشی از گردوغبار یا مواد شیمیایی احتمالی.
آمادهسازی یک کیف اضطراری شامل چراغ قوه، داروهای ضروری، آب آشامیدنی، غذاهای کنسرو شده، و وسایل کمکهای اولیه.
۴. اشتباهات رایج در زمان بحران
سازمانهای امدادی هشدار میدهند که برخی رفتارها، علیرغم تصور عموم، خطرناک و حتی مرگبارند:
نزدیک شدن به پنجرهها برای تماشا یا عکاسی.
خروج از ساختمان هنگام هشدار.
ایستادن در نزدیکی دیوارهای خارجی یا زیر تیرهای برق.
همچنین نگاه کردن مستقیم به نور انفجار در فاصله نزدیک، ممکن است منجر به آسیب چشمی یا کوری موقت شود.
پشتوانه علمی این توصیهها
این دستورالعملها برگرفته از راهنماهای رسمی سازمان بهداشت جهانی، کمیته بینالمللی صلیب سرخ (ICRC)، آژانسهای امداد غیرنظامی اروپایی و نیز مطالعات منتشرشده در ژورنالهایی، چون Disaster Medicine and Public Health Preparedness و Journal of Emergency Management است.
همچنین تجربیات نظامی ثبتشده از پناهگیری غیرنظامیان در درگیریهای سوریه، اوکراین، عراق و فلسطین، بخش مهمی از شواهد عملی این استانداردهای ایمنی را تشکیل میدهند.
ابعاد روانی بحران و توصیه های آرام سازی خود در این شرایط
سازمان جهانی بهداشت تأکید میکند که مراقبت روانی در این شرایط به اندازه مراقبت جسمی اهمیت دارد. اضطراب، حملات پانیک و افسردگی پس از واقعه، بخشی از آثار ثانویه حملات هستند و میبایست با حضور فعال روانشناسان، خطهای تلفنی مشاوره بحران و آموزشهای همدلانه به شهروندان، از شدت آنها کاسته شود.
در شرایط بحرانی ناشی از حملات هوایی، آگاهی عمومی از دستورالعملهای علمی و رعایت دقیق آنها میتواند میان نجات یا آسیب جدی تفاوت ایجاد کند. دستورالعملهای ارائهشده توسط سازمان جهانی بهداشت و نهادهای امدادی بینالمللی، بر اساس دادههای میدانی و پژوهشهای تجربی، نقشهای کاربردی برای حفظ جان در موقعیتهای پرخطر ترسیم میکنند.
از پناهگیری در مکانهای امن و اتخاذ موقعیت صحیح بدنی گرفته تا مدیریت خطرات ثانویه مانند آتشسوزی و اضطراب، هر یک از این اقدامات میتواند نقش نجاتبخش داشته باشد.
رعایت اصول ساده اما علمی میتواند بهطور چشمگیری از میزان آسیبهای جسمی و روانی در این شرایط بکاهد.
انتهای پیام/
