حرکت شهرداریها بهسوی درآمد پایدار؛ گذار از فروش تراکم به اقتصاد سبز
به گزارش خبرگزاری برنا از مازندران، رامین قاسمی، کنشگر اجتماعی و فعال رسانهای، در تازهترین تحلیل خود با تأکید بر لزوم تغییر ساختار درآمدی شهرداریها، گفت: «شهرداریها باید از اتکای صرف به درآمدهای ناپایدار ناشی از فروش تراکم عبور کرده و بهسوی الگوهای پایدار و مبتنی بر توسعه محلی، گام بردارند.» وی افزود: بحرانهای زیستمحیطی، بیکاری گسترده در مناطق کمتر توسعهیافته و فشار اقتصادی بر دولت مرکزی، فرصت بیسابقهای برای بازتعریف نقش شهرداریها فراهم کرده است.
براساس گزارش مرکز پژوهشهای توسعه، ایران ظرفیت تولید ۱۴۰ هزار مگاوات برق از منابع تجدیدپذیر را دارد، اما تنها کمتر از یک درصد آن تاکنون فعال شده است. قاسمی با اشاره به این ظرفیت عظیم گفت: «شهرداریها میتوانند با نصب پنلهای خورشیدی بر ساختمانهای عمومی، فروش برق به شبکه سراسری و احداث نیروگاههای بادی محلی، به منابع درآمدی جدید و پایدار دست یابند. استانهایی مانند سیستان و بلوچستان یا کرمانشاه، با تابش خورشید بالا و ظرفیت بادی قابلتوجه، میتوانند پیشگام این مسیر باشند.» به گفته او، اجرای این طرحها علاوه بر درآمدزایی، زمینه ایجاد بیش از ۴۴ هزار شغل را در سطح ملی فراهم میکند؛ ۳۰ هزار شغل در حوزه خورشیدی و ۱۴ هزار شغل در بخش انرژی بادی.
قاسمی در ادامه با اشاره به اقدامات موفق برخی شهرداریها در حوزه گردشگری پایدار، گفت: شهرداری کرمانشاه با راهاندازی سیاهچادر فرهنگی در جشنوارههای ملی و بینالمللی، نمونهای موفق از گردشگری سازگار با محیطزیست ارائه کرده است. او این اقدام را «ترکیبی هوشمند از میراث فرهنگی و اقتصاد سبز» دانست که قابلیت اجرا در شهرهای تاریخی همچون یزد، اصفهان و شیراز را نیز دارد.
وی با انتقاد از مشکلات مالی طرحهایی مانند نهضت ملی مسکن، از جمله افزایش دوبرابری هزینهها و نبود شفافیت مالی، پیشنهاد کرد: «شهرداریها میتوانند با تبدیل شهروندان به سهامداران پروژههایی مانند نیروگاههای خورشیدی محلی، هم اعتماد عمومی را تقویت کنند و هم سرمایهگذاری مردمی جذب نمایند. کارزارهای اجتماعی نظیر #عدالت_در_مسکن_ملی نشاندهنده آمادگی جامعه برای مشارکت در پروژههای زیرساختی است؛ بهشرط آنکه این مشارکت بهدرستی هدایت و ساختاریافته شود.»
او در ادامه به چالشهای ساختاری موجود در مسیر این گذار نیز اشاره کرد و گفت: بیش از ۶۰ درصد بودجه بسیاری از شهرداریها همچنان از محل فروش تراکم و عوارض ساختمانی تأمین میشود و در نبود زیرساختهای قانونی و شفاف، ورود بخش خصوصی به حوزه انرژیهای تجدیدپذیر با موانع جدی مواجه است. از سوی دیگر، با وجود ظرفیتهای بالا در مناطق مرزی، زیرساختهای بهرهبرداری از این فرصتها در بسیاری از شهرها فراهم نیست؛ بهعنوان مثال، شهر سقز با وجود برخورداری از فرودگاه، بهرهبرداری محدودی از آن دارد.
قاسمی همچنین از برخی طرحهای در دست اقدام در کلانشهرها خبر داد و گفت: شهرداری تهران مطالعاتی برای احداث نیروگاه خورشیدی در ارتفاعات شمالی پایتخت آغاز کرده و شهرداری کرمانشاه نیز پروژههایی را در حوزه گردشگری خوراک محلی با عنوان «جهانشهر خلاق خوراک» در دست توسعه دارد. وی خاطرنشان کرد: در صورت تحقق این اقدامات، وابستگی شهرداریها به منابع دولتی تا ۴۰ درصد کاهش یافته، اشتغال در مناطق محروم تقویت شده و آلودگی کلانشهرها نیز تا ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت.
این کنشگر اجتماعی در پایان با تأکید بر ضرورت تغییر نگرش مدیران شهری، اظهار داشت: «گذار به درآمد پایدار شهری، نیازمند اراده سیاسی، اصلاح ساختارهای قانونی و مشارکت جدی شهروندان است. شهر پایدار، به مدیرانی نیاز دارد که چالشها را به فرصت تبدیل کنند. شهرداریها باید از نهادهای صرفاً خدماترسان، به بازیگران توسعه اقتصادی شهرها ارتقا یابند.»
انتهای پیام
