امنیت ملی در گرو مشارکت مردمی :حادثه خمین؛ بازخوانی مسئولیتها و بازسازی اعتماد اجتماعی
به گزارش برنا از مرکزی ، در روزهایی که فضای کشور به دلیل تهدیدهای امنیتی فزاینده دشمنان خارجی و عوامل نفوذی در شرایطی غیر معمول وارد شده است ، مسئولیت حفظ آرامش اجتماعی دیگر تنها بر دوش نهادهای رسمی نیست. نیروهای نظامی و انتظامی، با تمام توان در تلاشاند تا از آسیبپذیرترین نقاط کشور صیانت کنند؛ اما تجربههای تاریخی و جاری نشان دادهاند که موفقیت در این مسیر، بدون همراهی آگاهانه و مسئولانه شهروندان، ممکن نیست همراهی و آگاهی عمومی امروز بیش از هر زمان دیگر به عنوان سرمایهای کلیدی در جلوگیری از بروز حوادث ناخواسته شناخته میشود.
در چنین شرایطی، کوچکترین تحرکات مشکوک میتوانند ذهن نیروهای عملیاتی را به سمت واکنش سریع و بعضاً ناخواسته سوق دهند. تصمیمهایی که در کسری از ثانیه و در سایه اضطراب اتخاذ میشوند، میتوانند تبعاتی دردناک داشته باشند؛ تبعاتی که گاه دامن انسانهای بیگناه را نیز میگیرد و جراحاتی بر پیکره اعتماد عمومی برجای میگذارد
تجربههای اخیر بهویژه در شهر خمین، نشان دادند که تصمیمات اضطراری در شرایط پراسترس میتوانند با سوءبرداشت همراه شوند و خساراتی انسانی و اجتماعی به بار آورند. از همینرو، اطلاعرسانی شفاف، تعامل دوسویه، و آموزش مسئولیتپذیری اجتماعی باید در دستور کار نهادهای امنیتی، رسانهها و خود شهروندان قرار گیرد
نیروهای نظامی و انتظامی در این روزهای حساس، زیر فشار مأموریتهای خطیر قرار دارند؛ لحظههایی که کوچکترین تحرک مشکوک میتواند منجر به تصمیمی سرنوشتساز شود. در چنین بزنگاههایی، رعایت اصول امنیتی و حفاظتی، احترام به مأموران و پرهیز از هیجانزدگی و نشر شایعات، میتواند مسیر امنیت را از آسیبها دور نگه دارد.
اما آنچه میتواند از وقوع حوادث تلخ جلوگیری کند، گسترش فرهنگ همکاری و مسئولیتپذیری عمومی است. شهروندان باید بدانند که در چنین شرایطی، رعایت دقیق هشدارها و ایستهای بازرسی، اطلاعرسانی بهموقع درباره موارد مشکوک، و پرهیز از انتشار شایعات بیاساس، میتواند نقش مهمی در افزایش ضریب امنیت ملی ایفا کند. از سوی دیگر، باید بر تقویت احترام متقابل میان مردم و نیروهای امنیتی نیز تأکید شود؛ چرا که مأموران نیز جزئی از جامعهاند، با احساساتی انسانی که نیازمند همدلیاند، نه نفرت.
در مقابل، نهادهای امنیتی نیز موظفاند ضمن حفظ آمادگی عملیاتی، با مردم شفاف باشند، از انتشار اطلاعات ناقص و دیرهنگام پرهیز کنند، و زمینهای فراهم کنند که شهروندان بتوانند بدون واهمه، گزارشهای خود را منتقل کرده و پرسشهایشان را با اطمینان بیان کنند در کنار این موارد، نهادهای امنیتی نیز باید با افزایش سطح پاسخگویی، آموزشهای کنترل بحران و ارتباط مؤثر با شهروندان، فضای اعتماد عمومی را تقویت کنند. احترام به کرامت انسانی حتی در حساسترین لحظات امنیتی، نباید فراموش شود.
امنیت، حاصل یک قرارداد نانوشته میان مردم و حافظان امنیت است. قراردادی که در آن، هم نیروهای مسئول باید با هوشمندی و خویشتنداری عمل کنند، و هم مردم با آگاهی و مشارکت سازنده، نقش ایفا نمایند. شاید این روزها سخت باشند، اما عبور از این سختیها فقط با وحدت و اعتماد ممکن خواهد بود؛ وحدتی که امنیت را نه به عنوان یک مطالبه صرف، بلکه به عنوان یک دستاورد مشترک تعریف میکند . با همدلی، آگاهی، و گفتوگو، میتوان از روزهای پرتنش عبور کرد و آیندهای آرامتر و مطمئنتر برای کشور رقم زد
امروز، امنیت ملی حاصل رفتار جمعیِ هوشمندانه است. هر شهروند، در هر نقطهای از کشور، نه تنها مخاطب امنیت بلکه بازیگر مؤثر آن است.
یادداشت: داود فرجی کارشناس رسانه
