دبیر جشنواره تئاتر کودک همدان: جذب گروههای خارجی نیازمند برنامهریزی یکساله است
به گزارش برنا؛ آزاده انصاری روز سه شنبه در نشست صمیمی با هنرمندان و داوران این رویداد، به تشریح چالشها، تجربهها و دغدغههای خود از فرآیند برگزاری این جشنواره پرداخت.
وی در خصوص کمبود گروههای خارجی توضیح داد: برای جذب گروههای معتبر خارجی باید حداقل از یکسال قبل برنامهریزی کرد. گروههای حرفهای برنامه سالانه خود را طبق زمانبندی از قبل تعیین شده، هماهنگ می کنند. وقتی وضعیت جشنواره تا ماههای آخر نامشخص باشد، طبیعی است که امکان جذب گروههای مهم از بین برود.
انصاری افزود: برخی گروههای خارجی مطرح نیز تمایل به حضور داشتند، اما به دلیل محدودیت در بودجه، دعوت آنها عملی نشد.
وی تاکید کرد: دعوت از گروه خارجی فقط برای اینکه بگوییم بینالمللی هستیم، سودی ندارد و باید آورده آموزشی یا هنری داشته باشد.
وی با بیان اینکه پیش از این در جشنوارههای مختلف حضور داشته و همیشه با نگاه انتقادی به کاستیها و نقاط قوت هر رویداد توجه دارد، اظهار کرد: پذیرش مسوولیت دبیری جشنواره کودک برای او تجربهای به مراتب متفاوت و دشوار بوده است.
دبیر جشنواره با اشاره به مشکلات مالی و تغییرات اجباری در تقویم و مکان برگزاری این دوره از جشنواره تئاتر کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: این موضوع بسیاری از برنامهریزیهای قبلی را دچار اختلال کرد و مجبور به حذف برخی برنامه ها که نیازمند هماهنگی های بیشتر بود، شدیم.
انصاری افزود: بخش مهمی از برنامههای بخش بینالمللی، کارگاهها و همکاری با گروههای خارجی به دلیل همین تغییرات انجام نشد.
لزوم شکستن مرزبندیها در تئاتر کودک و نوجوان
انصاری با انتقاد از فاصلهگذاریهای رایج میان گروههای مختلف تئاتری، گفت: اینکه بگوییم ما تئاتر کودک و عروسکی هستیم، ما تئاتر رئال هستیم باعث شده تا شکل جزیره ای به خود بگیرد در حالیکه همه ما هنرمند این بخش هستیم و اتحاد فکری و عملی میتواند ما را قویتر کند.
اهمیت نگاه پژوهشی در کنار اجرا
وی بخش پژوهشی جشنواره را یکی از نقاط بسیار مهم و مورد توجه عنوان کرد و افزود: در سمینارها فقط به سراغ هنرمندان حوزه کودک نرفتیم و از جامعهشناسان و روانشناسان دعوت کردیم تا نگاه جدیدی ایجاد شود. البته این تصمیم برای نخستین بار اجرایی شد و طبیعی است که هنوز تا رسیدن به شرایط ایده آل فاصله داریم.
دبیر جشنواره: دعوت از گروه خارجی فقط برای اینکه بگوییم بینالمللی هستیم، سودی ندارد و باید آورده آموزشی یا هنری داشته باشد.
تفکیک سنی و استانداردسازی مخاطب کودک
انصاری یکی از دستاوردهای مهم جشنواره را تفکیک ردههای سنی دانست و افزود: در دنیا پنج رده سنی کودک و نوجوان تعریف شده است و جشنواره کودک هم این تفکیک را روشنتر کرده و حتی گروههای سنی ۶ تا ۸ و ۸ تا ۱۱ سال را تفکیک کرده است که به کیفیت آثار و دقت انتخابها کمک میکند.
نقش جشنواره در رشد سالانه تئاتر کودک
دبیر جشنواره همچنین یادآور شد: جشنواره تولیدکننده اثر نیست و کیفیت آثار وابسته به تولیدات یک سال تئاتر کشور است و گاهی کارهایی در اجرای عمومی موفقاند اما معیارهای جشنواره را ندارند.
اهمیت ثبات مدیریتی و حفظ اعتبار بینالمللی جشنواره
انصاری با اشاره به ۳۰سالهشدن جشنواره گفت: در جهان جشنوارههایی هستند که هزاران اجرا دریافت میکنند اما ثبات مدیریتی دارند. ما باید ارزش برند بینالمللی جشنواره کودک را بدانیم و حفظش کنیم. حتی در شرایط سخت اقتصادی و نباید این اعتبار را از دست داد.
وی افزود: امسال با وجود همه محدودیتها، ۲ سمینار بینالمللی موفق با حضور چهرههای خارجی برگزار شد.
جمعبندی حرفهای دیدگاه داوران جشنواره
داوران جشنواره سی ام از جمله شهرام کرمی، نریمانی، شرفی و همتی با اشاره به وضعیت عمومی هنر تئاتر کودک و نوجوان تأکید کردند که تئاتر کودک، برخلاف برخی هنرها مانند سینما از حمایتهای ساختاری و صنعتی بهرهمند نیست. در سینما شبکه گسترده تولید و پشتیبانی وجود دارد و حتی بخش خصوصی و صنعت نیز در این حوزه سرمایهگذاری می کنند اما در تئاتر کودک و نوجوان، چنین پشتوانهای وجود ندارد و بار اصلی همیشه بر دوش دولت و بدنه هنرمندان بوده است.
بینالمللی بودن فراتر از حضور گروه خارجی
داوران معتقد بودند که بخش بینالملل جشنواره بهمعنای تنها حضور گروههای خارجی نیست بلکه جشنواره میتواند از مسیرهای دیگری نیز هویت بینالمللی خود را تقویت کند از جمله معرفی هنرمندان ایرانی در مجامع جهانی، برگزاری سمینارها و ارتباطگیری با فستیوالهای معتبر دنیا.
به گفته داوران ثبت ۳۰ دوره جشنواره همدان و جایگاه آن در تقویم جهانی باعث شده هر سال دهها کشور برای شرکت در آن درخواست دهند و این یک ظرفیت ارزشمند است که باید آن را حفظ و تقویت کرد.
چالشهای اقتصادی و نبود برنامهریزی بلندمدت
داوران یادآور شدند: شرایط اقتصادی کشور هر سال دشوارتر میشود و اگر برنامهریزی از ۶ ماه تا یک سال قبل انجام نشود، کیفیت بخش بینالملل و ساختار جشنواره آسیب میبیند و عنوان شد که نمیتوان انتظار داشت در شرایط بیثباتی گروههای خارجی حرفهای حاضر شوند.
همچنین عنوان شد که این مشکلات تنها مختص دبیر فعلی نیست و همه دبیران گذشته نیز با همین چالشها روبهرو بودهاند و همگی تلاش کردند جشنواره را در بهترین شکل ممکن برگزار کنند.
نقش کمرنگ نهادهای شهری و میزبان
یکی از انتقادهای جدی داوران به ساختار میزبانی بود که بخش مهمی از شهر همدان درگیر جشنواره نمیشود و نهادهای شهری مشارکت حداقلی دارند.
یکی دیگر از داوران بیان کرد که برای برگزاری رویدادی با این ابعاد لازم است شهرداری، مجموعههای فرهنگی شهر و مردم، نقش فعالتری داشته باشند و جشنواره نباید صرفاً یک برنامه تحمیلی و از بالا باشد.
اهمیت پژوهش و آثار علمی در بهبود کیفیت آثار
داوران با اشاره به انتشار کتابها، پژوهشها و سمینارهای چند سال اخیر بیان کردند که این منابع علمی تأثیر قابلتوجهی بر کیفیت کار هنرمندان جوان گذاشته است. بچههایی که امروز کار میکنند هم به تئاترهای متنوع دسترسی دارند و هم با استانداردهای تخصصیتر آشنا شدهاند.
آنها بر این نکته تأکید کردند که دسترسی دانشگاهها و هنرجویان به این منابع باید گستردهتر شود تا چرخه دانش و اجرا بهطور مداوم ارتقا پیدا کند.
جایگاه جشنواره در برابر نبود حمایت سالنهای نمایشی
همچنین داوران با یادآوری اینکه جشنواره یک رویداد دولتی است مطرح کردند که نمیتوان از سالنها یا نهادهای خصوصی انتظار همراهی جدی داشت. بنابراین جشنواره باید به عنوان یک رویداد ملی، ساختار مشخص، برنامهریزی پایدار و پشتوانه مدیریتی منسجم داشته باشد تا بتواند نقش واقعی خود را در ارتقای تئاتر کودک و نوجوان ایفا کند.
سیامین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان با شعار «کودک امروز، روایت تازه، صحنه فردا» به دبیری آزاده انصاری تا ۲۰ آذرماه ۱۴۰۴ با حضور گروههای نمایشی داخلی و خارجی در شهر همدان در حال برگزاری است.
