جواد احدیان امروز در گفت‌وگو با خبرنگار برنا از اهواز ضمن تاکید بر ضرورت سدسازی علمی، هشدار داد: کاهش شدید آب کارون و اجرای نیمه‌کاره طرح‌های آبی، جنوب کشور را با تهدیدی جدی مواجه کرده است.

او گفت: سد سازی در شرایط فعلی نه اشتباه، بلکه ضرورتی حیاتی است و اشتباه اصلی اجرای ناقص طرح‌ها و نادیده گرفتن آمایش سرزمین است.

استاد تمام دانشگاه شهید چمران اهواز ضمن اشاره به کاهش چشمگیر آورد رودخانه کارون، افزود: کارون بزرگ روزگاری سالانه ۱۲ میلیارد مترمکعب آب داشته اما امروز این رقم به ۶ تا ۷ میلیارد مترمکعب رسیده است. علت اصلی، سدهای زنجیره‌ای بالا‌دست، بارگذاری‌های متعدد و تغییر الگوی بارش می باشد؛ تا دو دهه پیش پوشش برف در زاگرس چشمگیر بود، اما امروز تقریباً از بین رفته است.

تغییر اقلیم و نقش آلودگی‌های انسانی

احدیان ادامه داد: از سال ۱۳۷۴ به بعد، دما روند صعودی و بارش روند نزولی داشته، متوسط بارش کشور از ۲۵۰ میلی‌متر به حدودا ۱۹۰ میلی‌متر رسیده؛ تغییر اقلیم واقعی و ناشی از آلودگی گسترده فعالیت‌های انسانی است.

او با انتقاد از وضعیت آلودگی در خوزستان اظهار کرد: ما خود از آلاینده‌ترین کشورها هستیم؛ نیشکرها هر روز مزارع را آتش می‌زنند، نیروگاه‌ها آلاینده تولید می‌کنند و فلرهای نفتی گازهای ترش می‌سوزانند این حجم از آلودگی مانع شکل‌گیری ابرها و بارش شده و اقلیم منطقه را نابود کرده است.

طرح سه‌سد کارون و بهمنشیر؛ هشدارهایی که جدی گرفته نشد

این استاد دانشگاه درباره طرح"سه‌سد" کارون و بهمنشیر توضیح داد: مطالعه های سدسازی در پایین‌دست کارون از دهه ۱۳۵۰ آغاز شده و شرکت سوئدی سوئکو هشدار داده بود که کاهش آورد ادامه یابد، خرمشهر و آبادان با پیشروی شدید آب شور مواجه خواهند شد، همان اتفاقی که امروز افتاده است.

احدیان اضافه کرد: دو گزینه اولیه برای سدها وجود داشته؛ "دو سدی" یا "سه سدی" که بررسی دقیق نشان داد طرح سه‌سدی علمی‌تر، ایمن‌تر و کم‌هزینه‌تر است، زیرا با دو سد باید برای جلوگیری از سیلاب باید دایک‌های چند ده کیلومتری می‌ساختیم که هم هزینه‌بر و هم پُرخطر بود.

او تاکید کرد که اشتباه در نیمه‌کاره رها کردن طرح‌ها است و اگر وزارت نیرو همان زمان طرح جامع پایین‌دست را کامل اجرا می‌کرد، امروز مردم خرمشهر و آبادان با شوری آب و خشک شدن نخل‌ها مواجه نمی شدند.

فاضلاب و ماندآب، تهدید پنهان بهمنشیر

استاد تمام دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به چالش زیست‌محیطی پایین‌دست ادامه داد: وقتی دو سد ساخته شود و کانال بهمن‌شیر بدون جریان طبیعی باقی بماند، آن بخش به ماندآب تبدیل می‌شود. فاضلاب روستاها و آبادان وارد کانال شده و منبع آلودگی شدید و بوی نامطبوع می‌شود، که مرگ تدریجی اکوسیستم است.

او یادآور شد: کم‌کاری شرکت آب و فاضلاب نباید گردن سدسازی انداخته شود در اهواز هم کل فاضلاب شهری به کارون می‌ریزد، این ترک فعل آشکار و خیانت به مردم است، مردم حق دارند بپرسند چرا سیستم فاضلاب هنوز ساماندهی نشده، در حالی که میلیاردها تومان برای سد هزینه شده است. مدیریت آب یعنی نگاه جامع به همه اجزای چرخه.

نیشکر، فلرها و سیاست‌های اشتباه توسعه‌ای در خوزستان

احدیان ضمن انتقاد از بی‌توجهی به اولویت‌های زیستی، تاکید کرد: سیاست‌مداران باید زیست و معیشت مردم را اولویت دهند، نه طرح‌هایی که فقط روی کاغذ زیبا هستند. آتش زدن مزارع نیشکر و آلوده کردن هوا با نیروگاه‌ها زندگی میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: کسانی که زمانی بانی طرح نیشکر بودند، امروز مدعی محیط‌زیست شده‌اند اگر سرمایه‌گذاری روی نخلستان‌ها و صنایع تبدیلی انجام شده بود، خوزستان امروز سرسبز بود متاسفانه ما آمایش سرزمینی نداریم و تصمیم‌ها جزیره‌ای است.

سیاست‌های توسعه‌ای ناهماهنگ و بحران‌های انباشته

او با انتقاد از نبود هماهنگی بین دستگاه‌ها، اظهار کرد: جهاد کشاورزی، نیرو و محیط‌زیست هر کدام ساز خود را می‌زنند که نتیجه آن بحران آب، خاک، هوا و معیشت مردم است. ما سیستم نظارتی قدرتمند نداریم و تصمیم‌ها سلیقه‌ای گرفته می‌شوند. اگر با نگاه علمی و همکاری واقعی پیش برویم، ده سال دیگر خوزستان دوباره گلستان می‌شود.

امید به بازسازی علمی و همه‌جانبه

احدیان تاکید کرد: سدسازی ذاتاً بد نیست؛ وقتی بر پایه مطالعه های علمی باشد، نجات‌بخش است، سه سد کارون و بهمنشیر تصمیمی علمی و ضروری بود، اما اجرای آن ناقص مانده است.

استاد تمام گروه سازه‌های آبی دانشگاه شهید چمران اهواز در پایان افزود: وظیفه دارم نسل آینده را آگاه کنم تا خیانت علمی و مدیریتی تکرار نشود هنوز می‌توان کشور را بازسازی کرد، به شرط آنکه قطعات پازل توسعه کنار هم گذاشته شوند و تصمیم های علمی، نه سیاسی، گرفته شود.

انتهای پیام/