از سازهای ابداعی شجریان تا تجربه رنگ صوتی شرقی در ارکستر/ همایون شجریان: سعی کردم به یک هزارم آن چه پدرم در آواز بودند نزدیک شوم
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ نشست رسانهای آیین رونمایی از دو آلبوم «سر در گریبان» و «بانگ دُهُل» از آثار منتشرنشده زندهیاد محمدرضا شجریان، ظهر شنبه ۲۹ آذرماه در موزه هنرهای معاصر برگزار شد.
در این نشست، مجید درخشانی، سعید فرجپوری و همایون شجریان حضور داشتند و درباره روند انتشار این آثار و ابعاد مختلف آن سخن گفتند.
در بخش پرسشوپاسخ این نشست، همایون شجریان در پاسخ به دو پرسش اختصاصی خبرنگار برنا به موضوع سازهای ابداعی محمدرضا شجریان و همچنین نسبت صدای خود با پدرش پرداخت.
ضرورت ابداع سازهای تازه؛ یادآوری یک مطالبه فراموششده
خبرنگار برنا: لطفا در خصوص سازهای ابداعی محمدرضا شجریان بگویید. چه اندازه نیاز به ابداع این سازها وجود داشت و بهعنوان نمونه، ساز مُراژ(محمدرضا ایلدارژاله) تا چه حد توانست پاسخگوی این ضرورت باشد؟
همایون شجریان در پاسخ به این پرسش گفت: «خانه ما در تهرانپارس بود و از آن زمان پدرم با استاد قنبریمهر پیگیر ابداع ساز بودند. انگیزه اصلی پدر از ساخت این سازها، یادآوری این موضوع به جامعه موسیقی بود که باید بهدنبال صداهای تازه باشیم و آنها را طلب کنیم. شنوندگانی که الزاما متخصص موسیقی نیستند هم حق دارند صداهای جدید را تجربه کنند. ما سازهای بسیار مهمی مثل تار، کمانچه و سنتور داریم که فوقالعادهاند و همه ما عاشق صدای آنها هستیم اما خوب است که سازندگان ساز و هنرمندان به دنبال صداهای دیگر هم باشند و آنها را به این مجموعه اضافه کنند. این نگاه، اساس ورود ایشان به سازسازی بود.»
تجربه رنگ صوتی شرقی در ارکستر
او در ادامه و در توضیح نگاه محمدرضا شجریان به سازهای زهی ابداعی افزود: «پدرم معتقد بودند ما سالهاست در ارکسترها از سازهای مشخصی استفاده میکنیم که نقش خودشان را بهخوبی ایفا کردهاند اما چرا تجربهای با رنگوبوی شرقیتر نداشته باشیم؟ چه اشکالی دارد این تجربهها انجام شود؟ حتی سازندگان دیگر هم میتوانند ابداعات خودشان را ارائه دهند تا شاید به صداهای دلنشین تازهای برسیم. هدف اصلی، تجربه و گسترش رنگ صوتی موسیقی بود.»
از نقدهای اولیه تا تثبیت یک تجربه هنری
شجریان با اشاره به واکنشها در سالهای نخست ساخت این سازها گفت: «در آن سالها که پدر در تهران کار میکردند با پشتکاری باورنکردنی برای بچهها ساز ابداع میکردند و انتقادها هم زیاد بود. من فقط یک جمله میگفتم: چرا چیزی تازه را نمیپذیریم؟ امروز میبینیم که یک اثر هنری شکل گرفته و این سازها جای خودشان را پیدا کردهاند. طبیعی است که زمان میبرد تا نوازندگان هر ساز جدیدی پیدا شوند.»
صدای پدر و پسر؛ نه تقلید نه فاصلهگذاری آگاهانه
خبرنگار برنا: یکی از دلایل موفقیت موسیقی پاپ پیش از انقلاب، حضور صداهای تازه و امضادار بود؛ موضوعی که این روزها در موسیقی ملی کمتر دیده میشود. شما چه اندازه تلاش کردید صدایتان از پدر متفاوت باشد؟
همایون شجریان در پاسخ به این پرسش گفت: «من هیچ تلاشی در این خصوص نکردم. فقط سعی کردم به یک هزارم آن چه پدرم در آواز بودند نزدیک شوم. در کل وقتی زمان میگذرد و تجربه بیشتر میشود، طبیعتا ویژگیهای شخصی خودتان شکل میگیرد و صدای مخصوص خودتان را پیدا میکنید.»
انتهای پیام/
