بدبخت‌ترین ببر دنیا در ارم بلاتکلیف است

وقتی تصمیم گرفتیم  به سراغش برویم نمی دانستیم  اوضاعش تا این حد بد است. کاخ آرزوهایش تبدیل شده بود به اتاقکی مخروبه  در پروژه نیمه تمام پارک آبی. اتاقی که تمام پنجره‌هایش مسدود شده بود و تنها یک پنجره‌ی کوچک  به رویش باز بود، با کلی میله‌های درهم تنیده شده که حتی برای ورود نورهم کافی نبود. مکانی در قلب جایی که همه انسانها برای خالی کردن انرژی‌هایشان به آنجا می‌روند و او در چند قدمی این انسانها هرروز بیشتر بی انرژی می شود.جایی که صدای خنده بچه‌ها به  راحتی به گوش می‌رسد، ولی هیچ‌کدام نمی‌دانند در گوشه‌ای  از ارم در خرابه‌ی تاریک  زندان مانند ،مخلوقی زیبا از خدا در کنجی کز کرده است . زندانی بی زبان و بی گناه که نمی داند  به کدامین گناه از دیار خود به اینجا کشانده شد تا بیاید و 5 سال از عمر خود را در زندانی بی آب و علف بگذراند . تنها کسی که می‌بیند نگهبان باغ وحش است که هر روز برای غذا دادنش به آنجا می‌رود و هر از گاهی صدایش می کند « اُلیسا » هشت ساله به زندان بان خود دلبسته است .در ادامه همراه ما باشید از زندگی نامه تلخ ،بدبخت ترین ببر دنیا در ارم بخوانید و بدانید.

ساعت 14 روز چهارشنبه به باغ‌وحش رسیدیم.  گام به گام که به قفس نزدیک می‌شدم، صدای تپش‌های قلبم بیشتر می‌شد. انگار حسی جلوتر از من می‌دانست که چشمانم به زودی تنها شاهد دیدن ببری زیبا نخواهد بود. آنجا موجودی بی‌زبان در نهایت زیبایی محصور در سیاهی بود.وقتی رسیدیم از حضور ما ترسید، به کنج زندانش پناه برد و من با خود گفتم این حیوان درنده است یا ما که او را به حبس کشیده‌ایم.

  از پشت میله‌ها خیره نگاهم می‌کرد. هر از گاهی غرشی کوتاه داشت، برای اینکه نشان دهد ببر است و خطرناک. ولی حتی جرات تکان خوردن نداشت. معلوم بود افسرده است، در نگاهش کلی حرف بود که توان گفتنش را نداشت. بغض سنگینی در پس نگاهش بود که دلم را می‌لرزاند.شاید بهتر است بگویم کلی درد، کلی غم.

همه می‌دانیم زندان جای تلخی است...

دامپزشک باغ وحش: ببرسالم است

دکتر ایمان معماریان، دامپزشک محیط زیست در رابطه با اُلیسا ببر سیبری می‌گوید :« به طور کلی برای ببرها استانداردی تعریف شده که استاندارد اروپاست. برای یک جفت ببر 850 متر مربع فضای بیرونی احتیاج است. این یکی از آیتم‌هاست.مثلا برای ببر یک فضا و یا تخت احتیاج است که باید بالاتر از سطح زمین باشد، جاهایی که بتواند ناخون یا پنجه بکشد، جاهایی که بتواند علامت بگذارد یا ادرار کند و قلمرو خود را تعیین کند.ببر حتما احتیاج به استخر دارد. این‌ها نیازهای اولیه  یک ببر است.»

وی در ارتباط با این سوال که اُلیسا در چه سنی وارد ایران شد و چه شرایطی داشت، گفت :«این ببر باغ‌وحشی در سه سالگی وارد ایران شد، البته اول دو تا بودند که ببر نر مرد.»

معماریان در مورد مرگ ببر نر گفت:« آن زمان باغ وحش تهران تعداد بسیار زیادی شیر داشت که  محیط زیست این دو ببر را وارد کرد، چون جایی برای نگهداری این ببرها نداشت، آنها را به باغ وحش تحویل دادند. در روز چهار یا شش خر به عنوان غذای کل حیوانات گوشت خوار تهران استفاده می‌شد که در آن زمان دامپزشکی نظارت درستی بر این امر نداشت. احتمالا یکی از این خر ها بیماری بلندرز یا مشمشه داشته است که برخی از گوشت‌خواران مریض شدند.»

به گفته معماریان، مشمشه بیماری‌ای است که برای الاغ بسیار کشنده است و به حیوانات دیگر خیلی اتفاقی انتقال پیدا می‌کند:« در گربه‌سانان این‌طور است که در صورت خوردن گوشت آلوده خیلی خیلی اتفاقی ممکن است به این بیماری دچار شوند. آن زمان هم این اتفاق افتاده و دو ماه علائمی در شیرها وجود داشت و بعد هم در ببر نر. حیواناتی این مشکل را پیدا کردند که کورتن بهشان تزریق می شد، اما همه نمردند،  آن‌هایی که مردند یکی شیر نر بوده و یکی هم این ببر نر.»

بعد از آن زمان یک سری آزمایش انجام شده که متوجه شدند که آلودگی مشمشه است اما به گفته این دامپزشک محیط زیست، آزمایش‌های سرولوژیکی که برای بیماری مشمشه انجام می شود، هیچوقت صد در صد نیست:« علائم بالینی خیلی کمک می کند که تشخیص را بهتر کند. در ضمن این بیماری با وجود خطرناک بودن، قابل درمان است اما پروسه درمانش آسان نیست.در آن زمان از این حیوانات آزمایش گرفته و به آزمایشگاه ریفرنس در آلمان ارسال شد اما در حالی که تنها 2 ببر در باغ وحش تهران وجود داشت، جواب آزمایش نشان می‌داد، 12 ببر مشکل دارند! در واقع آزمایش‌های شیر، گرگ و هر چیزی که گرفته بودند، به اسم ببر برای آزمایشگاه آلمان فرستاده شده بود. بعد اعلام کردند که تمام حیواناتی که آزمایش نشان می‌دهد، مشمشه دارند، را می‌کشند، به غیر از ببر ماده.چون این ببر متعلق به باغ وحش نبود و در اختیار سازمان محیط زیست قرار داشت.سازمان هم راضی نمی‌شد، ببر کشته شود. در نتیجه ببر ماده به قرنتینه منتقل شد.»

هر چند که در این 5 سال بارها گفته شد که باید ببر ماده هم کشته شود، اما به گفته معماریان  این ببر هیچ علائم بالینی که نشان دهنده بیماری باشد را ندارد:«ما با جاهای مختلف در دنیا مکاتبه کردیم و شرایط ببر را برایشان توضیح دادیم. چیزی که مسئولان وزارت بهداشت الان می‌گویند؛ این است که چیزی که آزمایش اولیه نشان داد، احتمالا این است که باکتری به صورت نهفته  در این ببر وجود دارد که ما نمی توانیم تشخیصش دهیم. این در حالی است که مسئولان سازمان جهانی سلامت حیوانات( (OIE معتقدند؛ این باکتری می تواند به صورت نهفته هم گزارش شود؛ ولی تنها موردی که در نهفته بودن بیماری است در مورد اسب است و نه هیچ گونه دیگری.»

معماریان ادامه می‌دهد:«مکاتبه هایی با اتحادیه باغ وحش‌های اروپا، استرالیا، سازمان دامپزشکی استرالیا و انگلستان انجام دادیم،اولین جواب را اتحادیه باغ وحش‌های اروپا داد که با توجه به شماره میکروچیپ این ببر که از نظر ژنتیکی بسیار با ارزش است، جزو ببرهای سیبری خالص شناخته می‌شود و توصیه نامه‌ای فرستادند که حتما آزمایش مجدد انجام شود و در صورت منفی بودن جواب آزمایش مجدد، ببر به جایگاه مناسب برود و حتی گفته‌اند که حاضرند برایش جفت بفرستند.مسئولان محیط زیست استرالیا هم عنوان کرده‌اند که حتی اگر این ببر مبتلا به بیماری مشمشه باشد، باز هم می‌توانیم در محفظه‌ای شیشه‌ای از آن نگهداری کنیم و مشکلی برای سایر حیوانات و حتی انسان‌ها ایجاد نمی‌کند اما وقتی این نامه را به مسئولان وزارت بهداشت نشان دادیم، گفتند که اگر جواب آزمایش جدید منفی هم باشد، از نظر ما این ببر مریض است و باید معدوم شود.»

وزارت بهداشت:مدارک سلامت ببر را بفرستند

معماریان در حالی از سلامت ببر سیبری خبر می‌دهد که محمدرضا شیرزادی، متخصص بیماری‌های عفونی، یکی از اعضای کمیته تصمیم‌گیری درباره ببر سیبری، در این باره می‌گوید:«اگر دامپزشکی و یا محیط زیست مدارکی دارند که نشان می‌دهد ببر سالم است، به وزارت بهداشت ارائه کنند.برای ما بهداشت انسانی مهم است.ما روی حیوان کاری نمی کنیم بلکه از نظر بهداشت انسانی اظهار نظر می کنیم. راجع به حیوانات محیط زیست و باغ وحش نظر می‌دهند اما اگر مدارک سلامت ببر را بفرستند، می‌توانیم در کمیته تصمیم‌گیری کنیم.»

سازمان دامپزشکی:

کریم امیری، معاون دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی نیز در جواب شیرزادی می‌گوید:«برای اینکه از سلامت ببری که در قرنتینه باغ‌وحش نگهداری می‌کنند، اطمینان کامل پیدا کنیم، باید به طور دوره‌ای آزمایشاتمان را روی ببر انجام می دهیم. باید مطمئن باشیم که از هیچکدام از ترشحات این ببر  مثل ادرار، مدفوع ، ترشحات بزاغی و تنفسی میکروب دفع نمی‌شود. وقتی مطمئن شدیم، دیگر می توانند این ببر را به عنوان یک ببر سالم در نظر بگیرند .»

او درباره شرایط نگهداری این ببر در باغ‌وحش تهران می‌گوید:« برای آنکه ببر را به باغ وحش منتقل کنیم،شرایطی نیاز است که باید وزارت بهداشت با ما همکاری کند. اگر سلامتش صد در صد تضمین شود، می‌توانند تصمیم بگیرند وارد باغ وحش شود.»

شرایط ببر سیبری روی هوا

5 سال از روزی که گفته شد، ببر مبتلا به بیماری مشمشه است، می‌گذرد، اما هنوز تکلیف او مشخص نیست. با این حال گفته می‌شود، این  هفته مسئولان مربوطه بالاخره تکلیف ببر را مشخص می‌کنند. البته اگر باز هم سازمان دامپزشکی، مسئولان محیط زیست و وزارت بهداشت توپ را در زمین یکدیگر نیندازند و باز اُلیسا بدبخت‌ترین ببر دنیا در دستان ما...!