به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، پس از مصوبه اخیر هیات وزیران مبنی بر تشکیل کارگروه ملی تغییرات آب و هوا با مسئولیت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و عضویت وزرا یا معاونین ذی ربط وزارتخانه های امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، نیرو، امور اقتصادی و دارایی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کشور، علوم تحقیقات و فناوری، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و معاونت های حقوقی و علمی و فناوری رئیس جمهور و سازمان های مدیریت و برنامه ریزی کشور، انرژی اتمی ایران و روسای سازمان های هواشناسی کشور و ملی استاندار ایران، شب گذشته دومین جلسه این کارگروه تشکیل شد.
معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اهمیت بخش سازگاری با تغییرات اقلیم در سند INDCs پیشنهادی، گفت: یکی از مهم ترین دلایل افزایش طوفان های گرد و غبار در ایران و منطقه، تغییرات اقلیم و خشکسالی و عدم بارندگی ناشی از آن است.
تخمین دقیق خسارات ناشی از تغییرات اقلیم بر ایران از ضروریات تدوین سند INDCs
وی با اشاره به خسارات ناشی از پدیده گرد و غبار بر منابع طبیعی، کشاورزی، سلامت و بهداشت کشور، اظهار کرد: تخمین دقیق خسارات ناشی از تغییرات اقلیم بر حوزه های مختلف به ویژه بهداشت و محیط زیست ایران از ضروریات تدوین سند INDCs است.
معاون رئیس جمهور ضمن تاکید بر همراهی و همکاری داوطلبانه ایران با جامعه جهانی در بحث مقابله با اثرات تغییرات اقلیم و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، تصریح کرد: اگر این همراهی نتایج بسیار ملموسی نداشته است به دلیل اعمال تحریم های ناعادلانه علیه ایران و محرومیت ما از دستیابی به تکنولوژی های نوین، دانش روز و کمک های مالی جهانی در این حوزه و بسیاری از حوزه های دیگر بوده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست پس از جمع بندی مباحث و نظرات و پیشنهادات مطروحه در جلسه، افزود: برنامه نهایی برای تصویب در هیات دولت و سپس ارائه به مجامع بین المللی به زودی به دولت ارائه خواهد شد تا ایران نیز بتواند پیش از اجلاس پاریس سند INDCs (سند برنامه معین مشارکت ملی در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای) خود را ارائه دهد.
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز با تاکید بر اثرات منفی تحریم های ناعادلانه علیه ایران، تصریح کرد: تعهد ایران به مجامع بین المللی باید مشروط به رفع موانع موجود و همکاری جهانی با ایران باشد.
وی ضمن اشاره به مشکلات اقتصادی کشور، گفت: تعهدات بین المللی برای دستیابی کامل به نتیجه، باید با توجه به ظرفیت های داخلی ایران باشد.
الهام امین زاده معاون حقوقی رئیس جمهور تاکید کرد: تعهد ایران در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای باید با لحاظ کردن کامل شرایط کشور باشد تا تعهدی فراتر از توانایی کشور صورت نپذیرد.
ارائه داوطلبانه سند INDCs، فرصتی برای ایران
سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نیز با بیان اینکه تا کنون 151 کشور جهان سند INDCs خود را به مجامع بین المللی ارائه داده اند، گفت: ارائه داوطلبانه سند INDCs کسب فرصتی برای همگام سازی برنامه ها و سیاست های داخلی با تعهدات بین المللی بر حسب ظرفیت های موجود کشور است.
وی افزود: با توجه به رتبه تک رقمی ایران در میزان انتشار گازهای گلخانه ای، عدم ارائه داوطلبانه سند INDCs منجر به الزامات اجباری بسیار سخت جهانی برای کشور می شود.
تهدیدات وسیع ناشی از تغییرات اقلیم برای صنعت و کشاورزی
محسن ناصری مدیر پروژه تغییرات آب و هوایی سازمان حفاظت محیط زیست با ارائه برنامه های پیشنهادی در بخش سازگاری با پدیده تغیرات اقلیم در سند INDCs (سند برنامه معین مشارکت ملی در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای) و ارائه شمایی کلی از ارزیابی های صورت گرفته از نتایج منفی تغییرات اقلیم در ایران و میزان خسارات ناشی از این پدیده، گفت: خسارات به ویژه در بخش کشاورزی بسیار شدید خواهد بود.
وی با اشاره به پیوستگی صنعت و کشاورزی و عمق نفوذ این دو حوزه در اقتصاد کشور، تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیم در این دو بخش را بسیار جدی ارزیابی کرد.
ناصری همچنین به نتایج افزایش دما بر منابع آبی کشور اشاره داشت و گفت: لزوم برنامه ریزی در این حوزه با توجه به تغییرات بسیار وسیع در بلند مدت ضروری است.
لزوم شکل گیری اراده جهانی برای مقابله با پدیده تغییرات اقلیم
گفتنی است، پدیده تغییر اقلیم و مسئولیت جهانی تمامی کشورها در قبال تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین منجر به الزام کشورها به ارائه سند INDCs (سند برنامه معین مشارکت ملی در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای) به منظور مهار سرعت فزاینده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی شده است.
آثار بسیار گسترده تغییرات اقلیم بر حیات زمین به عنوان تنها کره مسکون و افزایش 85 درجه سلسیوس زمین به طور میانگین، منجر به شکل گیری تهدیدی بزرگ مبنی بر افزایش چهار درجه ای دما در صورت ادامه روند افزایش انتشار گازهای گلخانه ای و تغییرات اقلیم شده است.
آثار سوئی همچون آب شدن یخ های قطبی، افزایش سطح آب دریاها، خشکسالی، کاهش بارندگی، افزایش دما، افزایش طوفان های گرد و غبار به دلیل کاهش رطوبت خاک (ایران به شدت از آن متاثر است) تنها گوشه ای از اثرات تخریبی تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین است.
لزوم شکل گیری اراده جهانی برای مقابله با پدیده تغییرات اقلیم پس از پروتکل کیوتو (1992 میلادی) و اعلام مسئولیت ها و نقش های دولت ها و کشورهای مختلف در مقابله با این پدیده، منجر به تدوین برنامه داوطلبانه سند INDCs (سند برنامه معین مشارکت ملی در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای) توسط کشورها در دو بعد میزان تعهد بین المللی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و میزان خسارات ناشی از تغییرات اقلیم شده است.
از این رو ایران نیز به عنوان عضوی از جامعه جهانی طی ماه ها کار کارشناسی و ایجاد هماهنگی های بین دستگاهی تلاش برای تدوین سناریو مناسب با ظرفیت ها و توان کشور در زمینه اعلام میزان کاهش انتشار همچنین ارائه گزارش از میزان خسارات وارده به کشور از بخش تغییرات اقلیم را در دستور کار خود قرار داده است.
ضرورت تغییر الگوی مصرف انرژی در ایران
بهینه سازی مصرف انرژی به دلیل میزان بالای شدت مصرف انرژی در ایران و ضرورت تغییر الگوی مصرف انرژی یکی از مهم ترین اقدامات در نظر گرفته شده به منظور کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه ای در کشور است.
برای دستیابی به این هدف ضرورت دارد تغییراتی در رفتارهای اجتماعی و فردی و برنامه ریزی ها و تصمیم گیری های کلان کشور رخ دهد که از آن جمله می توان به استفاده صحیح از انرژی، استفاده از سیستم هایی با بالاتریم میزان بهره وری انرژی، همچنین ارائه برنامه ها و سیاست هایی برای سازگاری با تغییرات اقلیم اشاره کرد.
سازگاری با تغییرات آب و هوایی و اثرات ناشی از آن از مهم ترین سیاست ها در این حوزه است که در ایران به ویژه در بخش کشاورزی باید مد نظر قرار داده شود.
استفاده از فن آوری های نوین، استفاده بهینه از آب و کاهش مصرف آب با توجه به کاهش بارندگی و منابع آبی کشور از ضروریات بخش کشاورزی ایران به منظور حفاظت از منابع آب پایه همچون رودخانه ها، تالاب ها و آب های زیرزمینی است.
تاثیرپذیری گسترده ایران از تغییرات اقلیم
اراده و تعهد جمعی، آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به منظور جلب مشارکت همگانی برای مقابله و سازگاری با این پدیده به دلیل تاثیرپذیری گسترده ایران از تغییرات اقلیم بسیار ضروری است زیرا در بسیاری از استان ها به ویژه در جنوب و شرق کشور شاهد افزایش یک تا یک و نیم درجه ای دما، افزایش حوادث غیرمترقبه همچون آتش سوزی جنگل ها در فصل های خشک، وقوع طوفان ها و سیل های مخرب، کاهش برف حتی در قله ها و کاهش بارندگی هستیم.
این روند به عنوان روندی مستمر طی 2.5 دهه اخیر ایران، لزوم برنامه ریزی دقیق برای مقابله و سازگاری با بحث تغییرات اقلیم را بیش از پیش می کند. به طور نمونه کاهش مصرف آب، مدیریت دام، مدیریت کشاورزی منجر به حفاظت بیشتر از عرصه های طبیعی و خاک در کشور می شود و کاهش فشار بر مراتع و تعادل دام و مرتع در کشور می شود.
ضمن آنکه ضروری است الگوی شهرنشینی، کشاورزی، دامداری و صنایع در ایران بازنگری و اصلاح شده و در مسیر توسعه پایدار قرار گیرد.