یاقوت‌های «نوفل لوشاتو» در قم

به گزارش روی خط رسانه های خبرگزاری برنا، ورودی شهر، درختان انار جامه‌ی پاییز به تن کرده، قامت بسته‌اند. باغدارها انارهای یاقوتی‌رنگ "می‌نوش" را برای فروش کنار خیابان چیده‌اند، اینجا گذرِ یاقوتی‌رنگ بخش "نوفل لوشاتو" در استان قم است.

بهایسنا، حدود 40 کیلومتر دورتر از قم به سمت جنوب، شهری کوچک و آرام با ساختمان‌هایی کم‌ارتفاع و آب‌وهوایی کوهستانی قرار دارد که کوه‌های پوشیده از برف در دوردست، آن را احاطه کرده‌اند. کهک همان شهری است که «ملاصدرا»، در میانسالی آن را پس از ترک شیراز برای اقامت برگزید.

گفته می‌شود بنیانگذار کبیر انقلاب هم در بازگشت از نوفل لوشاتوی فرانسه، روزگاری را در آن سپری کرده‌اند.

"کهک" پس از حضور امام‌خمینی (ره)، برای مدتی به نوفل لوشاتو تغییر نام داد که هنوز رد پای آن را در نقشه‌ها و پلاک خودروهای بخشداری و نیروی انتظامی آنجا می‌توان دید، اما برای تابلوهای اصلی شهر، همان نام تاریخی کهک را برگزیده‌اند.

"کهک" هنوز گرفتار مرتفع‌سازی و تراکم ساختمانی نشده، بیشتر گذرگاه‌ها عاری از زباله و هوای آن در پاییز چند درجه‌ای خنک‌تر از قم است. از جاده قدیم قم - کاشان به نشانه‌ گذر از نزدیکی‌های جمکران می‌توان به آن رسید که البته مسیر قم پردیسان ورجان کمی کوتاه‌تر از راه قبلی است.

در کهک چندان خبری از اقامتگاه نیست که حتما دلیل اصلی آن گمنام ماندن نوفل لوشاتوی ایران است.

در میان شهر، چنار قطوری سبز مانده که نوار سبز رنگی هم به کمر آن بسته شده که احتمالا نشان از اعتقاد مردم به این چنار چند صد ساله دارد. چنارهای اغلب قطور، بعد از انارها، پر تراکم‌ترین درختان کهک هستند.

با گذر از کنار چنار تنومند به تنها چلنگری کهک می‌توان رسید، هنری که دیگر در حال مرگ است. حاج داوودی همان مرد چلنگری است که بیش از 50 سال مدام بر آهن کوبیده، بی‌آن که کسی او را بشناسد. او به تنهایی و با توکل به خدا، کوره‌ی چلنگری را در کهک روشن نگه داشته است.

پس از دیدار این هنرمند ارزشمند که غنیمت است، می‌توان راهی بافت تاریخی کهک شد، جایی که خانه ملاصدرا و عصاری صفوی در آن به خلوت نشسته‌اند. عصاری و حلواپزی را کمتر کسی در کهک سراغ می‌گیرد، اگر احیانا گردشگری پایش به این شهر باز شود، حتما انگیزه‌اش دیدن خانه ملاصدرا است.

خانه ملاصدرا را که نزدیک به 15 سال پس از ترک شیراز در آن اقامت داشت، حدود دو دهه قبل برای نخستین‌بار مرمت کردند، آن هم در شرایطی که بخش زیادی از خانه تخریب شده و از بین رفته بود.

کنار خانه ملاصدرا، عصاری شهر را با 400 سال قدمت می‌توان یافت. ساختمانی برجای مانده از دوران صفویه با سالن‌های متعدد برای روغن‌کشی، تهیه حلوا، شیره و ارده، به همراه ابزاری ساخته شده از تنه درختان چنار که با وجود موریانه‌زدگی هنوز هم سر پا هستند. عصاری کهک تا همین 50 سال پیش کار می‌کرده و کارگران کهنسال آن درحالی که پیشه‌ی سنتی‌شان به تاریخ پیوسته، هنوز هم روزگار می‌گذرانند.

مردمانی که به کهک می‌آیند در جست‌وجوی غاری به همین نام هم هستند، غاری که گفته می‌شود چکیده‌های غول‌پیکر و مرمرین سرخ رنگ به طول 10 متر، آبشار سنگ‌ها و پرتگاه‌های عمیقی دارد، اما غافل از آن که غار کهک دست کم 40 کیلومتر دورتر و در حوزه‌ی استحفاظی استان مرکزی است که از جاده سلفچگان می‌توان به آن رسید.

بعد از کهک می‌توان راهی فُردو شد، روستایی ییلاقی با باغ‌های به پاییز نشسته گیلاس و قیسی که از آنجا راه به «برف انبار»، مرتفع‌ترین کوه استان قم (3150 متر)، نزدیک‌تر می‌شود.