آغاز مدل جدید توزیع اعتبار بر اساس استانداردهای دانشگاه‌ها در سال ۹۵

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، دکتر امید با اعلام این خبر گفت: در سال 93 با توافق سازمان مدیریت، مدلی برای تأمین اعتبار مورد نیاز دانشگاه‌ها فراهم شد که از سال94 در حال اجرا است و توزیع اعتبارات بین دانشگاه‌ها براساس همین مدل صورت گرفته است و باعث شده که نسبت به سال قبل رشد خوبی داشته باشیم و میانگین رشد 25 درصدی را نسبت به سال 93 داشتیم.

وی افزود: در نیمه اول سال 94 برخی اشکالات این مدل مشخص شد و از اردیبهشت ماه سال جاری کار گروهی مسئول بازنگری و بروزرسانی مدل شد و مدل نهایی هفته پیش کامل گردید. در مدل جدید که اعتبارات بر اساس فعالیت‌های دانشگاه‌ها در زمینه های آموزشی، فرهنگی و پژوهشی، پیش بینی می شود، 18 دانشجو به یک عضو هیئت علمی، نسبت مبنای استاندارد قرار می گیرد.بر این اساس در سال 95 حدود 8 هزار میلیارد اعتبار لازم است.

دکتر امید در مورد اعتبارات پارک های علم و فناوری هم گفت: جای تاسف است که پارک‌های علم و فناوری به طور میانگین اعتباری حدود 2 میلیارد تومان دریافت می‌کنند.

وی افزود: پیشنهاد ما برای پارک‌های علم و فناوری در سال آینده 150 میلیارد تومان اعتبار است که 20 درصد آن را خود پارک‌ها از محل درآمدها تامین می‌کنند و 80 درصد آن به کمک دولت تامین خواهد شد و تلاش ما آن است که در پایان برنامه ششم توسعه این کمک 80 درصدی به 50 درصد کاهش یابد.

وی خاطرنشان کرد: کمک ما در حال حاضر به دانشگاه‌ها نیز حدود 75 درصد است و 25 درصد آن به عهده دانشگاه است و ما قصد داریم که هر سال با کاهش 5 درصدی کمک‌های خود به دانشگاه‌ها را به 50 درصد برسانیم در دنیا نیز بخشی از شهریه به عهده دولت است و بخشی از آن به کمک مردم و درآمدهای آموزشی و پژوهشی خود دانشگاه ها تامین می‌شود.

وی در خصوص کمک خیرین تصریح کرد: در کشورمان در حوزه خیرین کارهای خوبی انجام شده است و خیرین در توسعه کارهای زیر ساختی مثل ساخت دانشکده ، خوابگاه و آزمایشگاه، به ما بسیار کمک کردند.

دکتر امید درباره فرسودگی فضاهای دانشگاهی نیز گفت: تعدادی از دانشگاه‌ها ساختمان‌های قدیمی دارند که اغلب بیش از 50 سال قدمت دارند.

وی گفت: یکی از دانشکده‌های دانشگاه تهران 115 سال پیش  تاسیس شده است و امروز به عنوان یکی از موزه‌های جانور شناسی مطرح است این ساختمان‌ها به خاطر ارزشی که دارند امکان تخریب وجود ندارد و از طرفی دیگر تعمیرات آنها پر هزینه است و پیشنهاد ما این است که بازسازی و مقاوم سازی این ساختمان ها در اولویت قرار گیرد.

وی افزود: چند سال پیش کتابخانه دانشکده حقوق دانشگاه تهران به علت فرسودگی تاسیسات برق آتش گرفت. بنابراین باید بازسازی به طور مستمر انجام شود. برآورد ما برای بازسازی ساختمان های قدیمی و باارزش 10 دانشگاه برتر کشور اعتبار 550 میلیارد تومانی است و امیدواریم که حداقل بخشی از آن در برنامه ششم تحقق یابد.

دکتر امید خاطرنشان کرد: نکته‌ دیگری که در این مورد وجود دارد این است که بازسازی یک ساختمان حدودا  30 درصد ساخت هزینه و زمان لازم دارد و یک ساختمان دانشگاهی به طور میانگین با یک سال و نیم زمان بازسازی خواهد شد. در حالی که احداث ساختمان جدید حداقل 5 سال طول می کشد.

وی درخصوص بودجه‌های عمرانی نیز گفت: اعتباری که سالیانه برای پروژه های آموزش عالی اختصاص می یابد حدود 800 تا 900 میلیارد تومان است در حالی که برای انجام پروژه‌هایی که 5 تا 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارند حدودا اعتبار 4 هزار میلیاردی  لازم داریم.

وی گفت: خوشبختانه تعدادی از پروژه‌هایی که بیش از 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند در دو سال اخیر به بهره برداری رسیده اند و امسال نیز حدود 200 هزار متر مربع از این پروژه‌ها به بهره برداری می‌رسد و اگر این روند ادامه داشته باشد نتایج خوبی در بر خواهد داشت.

دکتر امید در خصوص تجهیز خوابگاه‌های دانشجویی عنوان کرد: در برنامه پنجم توسعه ساخت خوابگاه‌ها متوقف شد و هیچ‌گونه پروژه جدیدی در این زمینه شروع نشد و در طی این سال‌ها اگر خوابگاهی هم ساخته شد مربوط به برنامه چهارم توسعه بود زیرا برخلاف پیش بینی قانون، بخش خصوصی در این زمینه وارد کار نشد.

وی علت عدم همکاری بخش خصوصی را اینگونه توضیح داد: بخش خصوصی برای همکاری در زمینه ساخت و تجهیز خوابگاه‌ها نیاز به تسهیلاتی از جمله تسهیلات بانکی ارزان قیمت دارد که این تسهیلات در برنامه پنجم توسعه پیش بینی شده بود. به همین علت استقبال هم از طرف این بخش دیده نشد. از طرفی با گذشت چندین سال خوابگاه‌ها فرسوده شدند و جمعیت دانشجویی نیز حدود 100 هزار نفر افزایش یافت .

دکتر امید اظهار داشت: پیش‌بینی کرده‌ایم با برنامه ‌ای که صندوق رفاه در نظر دارد، این طرح  برای سال 95 برای ورود بخش خصوصی هموار می شود. به این صورت که بخش خصوصی بعد از دریافت تسهیلات بانکی و ساخت و تجهیز خوابگاه‌ها اصل تسهیلات را خودشان به بانک بازگردانند و پرداخت سود این تسهیلات را صندوق رفاه به عهده می گیرد .

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه  ممنوعیت ساخت داشتیم، برای ساخت خوابگاه به سراغ خیرین رفتیم و در نهایت از خیرین کمک گرفتیم.

معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم توضیح داد: خوابگاه‌هایی برای دانشگاه های تهران، فردوسی مشهد، شهرکرد، بجنورد و حضرت معصومه (س)قم توسط بنیاد خیرین ساخته شده یا در حال ساخت است.

وی گفت: امیدواریم که در ادامه کار ورود بخش خصوصی را در کنار همیاری خیرین داشته باشیم. خوابگاه‌های مورد نظر ما برای 550 هزار دانشجوی روزانه دانشگاه دولتی در نظر گرفته شده است و خوابگاه در سیاست دانشگاه پیام نور جایگاهی ندارد .

وی با اشاره به کسری بودجه 1560 میلیاردی دانشگاه‌ها اظهار داشت: در سال‌های 90 و 91 به ترتیب 90 و 64 درصد از طرف دولت به دانشگاه‌ها تخصیص داده شد که بر اساس این ارقام در سال 90 حدود 10 درصد و در سال 91 حدود 35 درصد بودجه آموزشی تخصیص داده شد.

دکتر امید توضیح داد: این کسری بدهی دانشگاه‌ها باعث عدم پرداخت اعتبار به طرح‌های پژوهشی، حق التدریس استادان، هزینه هایی از جمله آب و برق، تجهیزات آزمایشگاه‌ها و فرصت‌های مطالعاتی شده است.

وی علت کاهش انتشار مقالات کنفرانس های بین المللی را اینگونه بیان کرد: نشر مقاله در مجلات بین المللی هزینه چندانی ندارد و به تبع این شاهد افزایش چاپ مقالات کشور در مجلات بین المللی بودیم اما ارائه مقالات در کنفرانس‌های بین المللی هزینه‌ای حدود 2 تا 3 هزار دلار در بر دارد که دانشگاه‌ها به علت کسری بودجه نمی توانند این هزینه را متقبل ‌شوند.

دکتر امید نتایج این کمبود را کاهش چاپ مقالات در مجموعه مقالات کنفرانس های بین المللی و استفاده از فرصت مطالعاتی عنوان کرد و گفت: همین امر سبب شده که گرایش دانشجویان به سمت کار در پایان‌نامه‌هایی نرم‌افزاری و بدون نیاز به آزمایشگاه افزایش یابد.

وی افزود: از این هزار و 560 میلیارد بدهی حدود 600 میلیارد تومان بدهی به شهرداری می‌باشد و 340 میلیارد بدهی به اشخاص است.

دکتر امید از وضعیت نابسامان سرانه فضاهای کالبدی خبر داد و گفت: سرانه فضاهای کالبدی که شامل بخش آموزشی، خدماتی، رفاهی و پژوهشی است در برخی دانشگاه‌های کشور به زیر 20 متر مربع می‌رسد که این از حد استاندارد دور است. با بازدیدی که هر هفته از دانشگاه‌های مناطق محروم شده در برخی شهرها از جمله بجنورد و ایلام سرانه فضای آموزشی به 10 تا 15 متر مربع می‌رسد اما در تهران شاهد حداقل 25 متر مربع سرانه فضای آموزشی هستیم و این فضا به زیر 20 متر مربع نمی‌رسد.

وی تصریح کرد: تاکنون به کمک خیرین نزدیک به 400 هزار متر مربع فضاهای آموزشی، پژوهشی و رفاهی تحویل دانشگاه‌ها شده است و نزدیک به 150 هزار متر مربع در دست ساخت است .

معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم اظهار امیدواری کرد: با تعریف بنیادهای حامی برای دانشگاه‌ها که بنیادیی مردم نهاد هستند  پیشبرد افزایش این سرانه‌ها به میزان استاندارد را دنبال می کنیم.

وی در خصوص حمایت از نخبگان تصریح کرد: اگرچه توصیه رهبر معظم انقلاب حمایت از نخبگان بوده است ولی در قوانین ما شرایط خوبی برای حمایت از نخبگان وجود ندارد.

دکتر امید خاطرنشان کرد: به دنبال ساخت شهرک های دانشگاهی هستیم ولی این امکانات به هیچ وجه کافی نیست و باید سازمان مدیریت و مجلس فکری جدی برای این کار بکنند تا دچار خروج افراد نخبه از کشور نشویم.

دکتر امید ادامه داد: یکی از کارهای بنیاد خیرین کمک به دانشجویان فاقد توان مالی است و به دانشجویان با استعدادهای بالا بورسیه داده خواهد شد و بنیاد حامیان علم و فناوری به همین منظور شکل گرفت و این بنیاد در حال برنامه‌ریزی برای حمایت از  10 هزار تن از این دانشجویان است.

وی درباره تسهیلات ویژه دانشجویان معلول گفت: امکان رفت و آمد آنها به ساختمان های دانشگاه ها فراهم شده و همچنین نرم‌افزارهایی برای آنها در برخی دانشگاه‌ها پیش‌بینی شده است.

دکتر امید بیان کرد: در حال حاضر 4 و نیم میلیون دانشجو داریم که حدود 500 هزار نفر از آنها به طور کاملا رایگان در حال تحصیل هستند و افزایش تعداد این دانشجویان در برنامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیست بلکه برنامه اصلی ما افزایش کیفیت است.

وی در ادامه گفت: متاسفانه در عرض چند سال تعداد زیادی از موسسات ایجاد شده است که باعث شد به کیفیت آموزش عالی لطمه بزنند و نسبت دانشجو به عضو هیئت علمی بهم خورد و درحال حاضر حدود 30 هزار عضو هیئت علمی نیاز داریم در حالی که حدود 22 هزار نفر از آنها تامین شده است و حدود 8 هزار عضو هیئت علمی در حال حاضر کم داریم و مشکلی که در این باره وجود دارد این است که مجوز ما برای جذب اساتید حدود 2 هزار نفر در سال است.

 دکتر امید درباره بهبود وضعیت دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای گفت: از برنامه‌های اصلی وزارت علوم حمایت از دانشگاه‌ فنی و حرفه‌ای است زیرا به دلیل فاصله زیادی که بین کارشناس و تکنسین در صنعت وجود دارد افزایش تعداد دانش آموختگان فنی و حرفه ای ضروری است.

معاون اداری مالی و مدیریت منابع وزارت علوم عنوان کرد: در قانون برنامه چهارم توسعه باید 3 درصد از سهم تولید ناخالص داخلی را دریافت می‌کردیم و در برنامه پنجم توسعه این اعتبارات از 3 درصد به 2 درصد کاهش یافت، در حالی که سهم ما اکنون تنها 0.47 درصد است و این نشان می‌دهد که ما طبق برنامه جلو نرفتیم و این میزان باید حداقل 4 برابر می‌شد.

وی تصریح کرد: قسمت تاسف بار این است که حتی ما همین 0.47 درصد را  نیز به طور کامل دریافت نکرده‌ایم و تنها 10 درصد از آن در اختیار موسسات ذیل وزارت علوم قرار می‌گیرد در حالی که در پایگاه‌های مهم استنادی، سهم تولید علم این زیرمجموعه حدود 60 درصد است و خوش‌بینانه این است که ما 0.05 درصد از تولید ناخالص داخلی را می‌گیریم.

وی درباره سنجش تولید علم نیز گفت: معیار سنجش در پایگاه‌های مهم، تعداد انتشارات بین المللی است و در رتبه بندی های انجام شده همین ملاک قرار می‌گیرد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا وزارت علوم در جذب اعتبار موفق نیست گفت: این واقعیتی است که ما جایگاه بالایی در تولید علم داریم و این نشان می‌دهد که از این نظر جایگاه ما قابل دفاع است ولی صنعت ما فاصله زیادی با صنعت روز دنیا دارد و پولی که به صنعت داده می‌شود تا به کارهای پژوهشی اختصاص یابد صرف راه دیگری می‌شود و راه مقابله با آن این است که این اعتبارات  مستقیما به وزارت علوم داده شود وگرنه همچنان این مشکل وجود خواهد داشت. 

دکتر امید درخصوص امضای قرارداد با بعضی از بانک‌ها در زمینه صدور کارت‌های اعتباری گفت: این کارت‌ها برای کمک به دانشجویان صادر می شود و سعی می‌شود که از تسهیلات بانک‌ها در همه امور اعم از پژوهشی، فناوری و رفاهی استفاده شود و برای دانشجویان این امکان فراهم می‌شود که برای شهریه و کارهای تحقیقاتی از این کارت‌ها استفاده کنند.

دکتر امید با اشاره به اختصاص رتبه 16 تولید علم جهان به کشور بیان کرد: کسب این رتبه در مقیاس جهانی جز با حرکت ایثارگرانه استادان، پژوهشگران و دانشجویان محقق نمی‌شود.

وی ادامه داد: دانشگاه‌های بزرگ کشور با نبود تجهیزات آزمایشگاهی به روز موفق به کسب این رتبه شده‌اند که طبیعتاً اگر امکانات کافی و لازم در اختیار پژوهشگران و دانشجویان قرار می‌گرفت و اساتید کشور در مجامع بین‌المللی حضور پیدا می‌کردند این رتبه به مراتب بهتر بود.

معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم بخشی از دلیل این کمبود را تحریم‌ها دانست و افزود: تحریم‌ها  از لحاظ به روز کردن تجهیزات آزمایشگاهی دست‌وپای پژوهشگران را بسته‌اند اما نقش چندان پررنگی تاکنون نداشتند.

وی در پایان با اشاره به بودجه مورد نیاز دانشگاه‌ها جهت تجهیز و به روز رسانی آزمایشگاه‌ها اظهار داشت: در کل کشور حدود 2میلیارد دلار برای تجهیز آزمایشگاه نیاز داریم ولی حتی اگر 500 میلیون دلار آن در سال اول برنامه ششم در اختیار دانشگاه‌ها قرار بگیرد، در هر استان شاهد تجهیز حداقل یک یا دو آزمایشگاه مرکزی کامل خواهیم بود.

دکتر امید گفت: ارتباط صنعت و دانشگاه بسیار ضعیف است و این بدین علت است که صنعت ترجیح می‌دهد اعتبارات خود را جایی غیر از دانشگاه هزینه کند و خود را ملزم به، به روز بودن نمی‌بیند و به دلیل انحصاری که در اغلب صنایع وجود دارد خود را مستغنی از تحقیق و توسعه می‌داند.

وی ادامه داد: با وجود اینکه در صنعت برای پژوهش هزینه می‌شود اما این هزینه کمتر توسط محققان کشور خرج می‌شود. شاید بتوان گفت لغو تحریم‌ها و ایجاد رقابت در بازار نقش مؤثری در بهبود این وضعیت داشته باشند و صنعت برای امکان رقابت، به ناچار به سراغ دانشگاه‌ها برود.