«بررسی وضعیت کاریکاتور معاصر» با حضور کاریکاتوریست ها

به گزارش خبرگزاری برنا، در ابتدای این برنامه رحیم خوانی در تعریفی ساده از کاریکاتور گفت: کاریکاتور و کارتون دو واژه متفاوت با هم هستند و بچه ها معمولا به انیمیشن،کارتون می گویند. ما به کاریکاتورهای روزنامه ای که در روزنامه با شرح چاپ می شود، کارتون می گوییم. کاریکاتور نیز چهره افراد است.

وی درباره انواع کاریکاتورها عنوان کرد: ما انواع کاریکاتورهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داریم و باید در آن طنز وجود داشته باشد. می گویند باید کاریکاتور باید خنده تلخ باشد اما معتقدم کارتون یا کاریکاتور باید خنده خوب داشته باشد، نه صرفا تلخ.

رحیم خوانی با اشاره به اینکه عده ای به سراغ طنز سیاه می روند، اظهار کرد: برخی می گویند باید به سراغ سطوح ساده برویم اما یک کاریکاتوریست 50 یا 60 سال دنبال یاد گرفتن کاریکاتور بودند و یک ماهه هیچ کس کاریکاتور نمی شود. کاریکاتور واقعی باید تصویر گویایی داشته باشد و اگر به صورت روزنامه ای منتشر می شود باید خبر جالبی داشته باشد.

این کاریکاتوریست با بیان اینکه در آن زمان روزنامه توفیق تنها نشریه طنز ایران بود، گفت: در آن زمان کاریکاتوریست کم داشتیم. در آن زمان استاد لطیفی تنها شخصی بود که کاریکاتور را می شناخت. برادران توفیق خدمت بزرگی به جامعه هنری ما کردند.

رحیم خوانی درباره جایگاه کاریکاتور ایران در جهان خاطرنشان کرد: ما قبلا هیچ جشنواره ای در کاریکاتور نداشتیم و تنها مرحوم دولو در جشنواره مونترال کانادا شرکت کرد و جایزه ای به دست آورد.

وی گفت:بعد از انقلاب با انتشار کیهان کاریکاتور جشنواره های خارجی برای کاریکاتوریست ها مطرح شد. در این جشنواره ها پیشکسوت ها و جوانان با یکدیگر شرکت می کردند. کاریکاتور مانند زبان انگلیسی و فرار است و اگر تمرین نکنیم، به جایی نمی رسیم.

زمان انقلاب کاریکاتورهایی کشیدیم که امکان اجرای آن را نداشتیم

عربانی درباره سابقه کاریکاتور در ایران گفت: کاریکاتور از نشریه ای به نام ملانصرالدین در زمان مشروطه شروع شد. این مجله دو کاریکاتوریست آلمانی داشت که کارها و خطوطشان آن قدر اصیل بود که می توانستید استناد کنید مردم شهری و روستایی آن زمان در ایران چه طور لباس می پوشیدند.

وی افزود: این کارها الگویی برای کاریکاتوریست های بعدی ایران شد و این شروع هنرهای تجسمی از نوع طنز بود. روزنامه های ناهید و مرد امروز در دهه 20 و 30 اولین کاریکاتورها را منتشر کردند.

این کاریکاتوریست درباره نقش اجتماعی کاریکاتور قبل از انقلاب توضیح داد: چون تمام کارها با دست انجام می شد، اکثر افراد جزو خلاقان بودند و مدیران نشریات سخت گیری می کردند و درجات کاریکاتوریست ها مشخص بود. هر تجربه ای به دست آوردم از روزنامه توفیق به دست آوردم و در حال حاضر ما آن قدر که از انتقاد استقبال می کنیم، از تعریف استقبال نمی کنیم.

وی درباره شرایط اجتماعی بعد از انقلاب در کاریکاتور تشریح کرد: قبل از انقلاب تا حدودی فضا باز شد اما ما همچنان اختناق را احساس می کردیم. در زمان انقلاب ما کاریکاتورهایی می کشیدیم که سال ها امکان اجرای آن را نداشتیم.

عربانی در پایان گفت: پس از اجرا این کاریکاتورها را روی دیوار دانشگاه می گذاشتم و به روزنامه های کیهان و اطلاعات می دادم. زمانی که بختیار دستور کشتار داد کاریکاتوری تأثیرگذار کشیدم. احساس ما این بود که به نظر افساری از هم گسیخته می شود و دلمان می خواستیم درونیات خود را نشان دهیم.