اصغر کیهاننیا، روانشناس, در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری برنا، آب و هوا، ترافیک، آلودگی صوتی، تغییر دائمی قیمتها، خبرهای ناخوشایند رسانهها در خصوص اخبار خارج از کشور را از مهمترین دلایل افسردگی دانست و گفت: این عوامل مخصوصا شکستهای عشقی موجب افسردگی در فرد میشود و باعث میشود وی اقدام به خودکشی کند.
وی در ادامه افزود: در برخی از موارد که افراد افسرده در برابر خانواده خود احساس مسئولیت میکنند، دست به خودکشی نمیزنند و افسردگیشان تشدید میشود.
این روانشناس در ادامه افزود: برخی از افراد فکر میکنند اگر جوانشان که دچار بیماری افسردگی شده است ازدواج کند مشکلش رفع میشود و جوان بهبود مییابد. اما خانوادهها باید بدانند ازدواج اجباری برای این جوانان خطرناک است. احساس مسئولیت جدید در فرد دلشوره ایجاد میکند و باعث تشدید بیماری وی میشود.
کیهاننیا در خصوص علائم افسردگی اذعان داشت: تغییرات در احساسات و ادراکات، گریه های مکرر یا فقدان پاسخ دهی عاطفی، ناتوانی از لذت بردن از هر چیزی، احساس نا امیدی یا بی ارزشی، احساس افراطی گناه یا خود سرزنشی، فقدان صمیمیت نسبت به خانواده و دوستان، بدبینی نسبت به آینده و ندیدن نکات مثبت، احساس درماندگی، افکار خودکشی، غمگینی، اضطراب، خشم، کاهش توان حافظه، ناتوانی در تمرکز، بیتصمیمی و آشفتگی و ... از علائم افسردگی هستند که انسان با احساس کردن این موارد بهتر است به یک مشاور یا روانشناس مراجعه کند.
انواع افسردگی
کیهاننیا در خصوص انواع افسردگی عنوان کرد: همانطور که گفته شد افسردگی درجاتی از یک حالت احساسی زود گذر تا یک اختلال شدید را در برمیگیرد که انواع افسردگی عبارتند از:
احساس افسردگی؛ که معمولا بهعنوان اندوه شناخته میشود و در اثر تغییرات موقعیتی و شرایط جدید یا برخوردهای مقطعی ایجاد میشود. این احساس معمولا بعد از برطرف شدن موقعیت و سازگار شدن شخص با شرایط تازه، به سرعت از بین میرود. مورد بعدی داغدیدگی یا واکنش سوگ است که این حالت غمی است که در اثر فوت نزدیکان بوجود میآید. وقتی رابطهی مهمی پایان مییابد، بیشتر بازماندگان حالتی را تجربه می کنند که معمولا این حالت نیز کاملا عادی است، مگر آنکه واکنشهای سوگ به صورت طولانی باقی بماند.
در خصوص مورد دیگری از افسردگی میتوان از اختلال سازگاری با خلق افسرده نام برد که در اینباره مواجههی فرد با یک موقعیت قابل توجه گاهی منجر به این حالت میشود. در چنین وضعیتی، انتظار میرود با کاهش تأثیر موقعیت، حالتهای بیمار گونه نیز از بین برود.
به گفتهی این روانشناس اختلال افسردگی عمده و افسردگی خویی یکی دیگر از نوعهای افسردگی است و زمانی که شدت علائم افسردگی به حدی باشد که کلیه عملکردهای آدمی را تحت الشعاع قرار دهد و باعث تأثیرات عمده در عواطف، رفتار، تفکر و روابط اجتماعی شود، اختلال افسردگی عمده نامیده میشود. در صورتی که شدت علائم افسردگی به اندازهای باشد که عملکردها کمتر آسیب ببینند، اختلال افسردگی خویی وجود دارد.
کیهاننیا در ادامه اختلال دو قطبی و ادواری خویی را نوع دیگر افسردگی دانست و بیان داشت: نوسانات خلقی شدیدی که بین دورههای شیدایی (شادی و خوشی افراطی) و افسردگی به وجود میآید، نشان دهنده و شاخص اصلی این اختلال است. در صورتی که نوسانات خفیف باشد و کمتر بر عملکرد آدمی تأثیر بگذارد، به آن اختلال خلقی ادواری یا ادواری خویی گفته میشود.
وی افزود: اختلال دلبستگی واکنشی، نوع ششم افسردگی است و وابستگیهای بیمار گونهی دوران کودکی که از آن بهعنوان افسردگیهای دوران کودکی یاد میشود، تحت این گروه طبقه بندی میشود. اختلال خلقی یا افسردگی فصلی اخرین نوع افسردگی است که نوعی یا دورهای از افسردگی است. معمولا در پاییز و زمستان تجربه میشود و یکی از عوامل مهم آن نور ناکافی است. احتمالا نور ناکافی تغییرات معنی داری را در سطوح برخی از هورمونها به ویژه «ملاتونین»ایجاد میکند و از طرفی تغییرات دما و نور موجب به هم خوردن ساعت درونی بدن که الگوهای خواب و بیداری را کنترل میکند، میشود و این تغییرات منجر به بروز این اختلال میشود.
عوارض داروهای ضدافسردگی
کیهاننیا در خصوص داروهای ضد افسرگی و عوارض آنها گفت: این نوع داروها در ماههای اولیه میتواند موقتا این بیماری را کنترل کند و نشاط را به فرد بازگرداند. اما در طولانیمدت تبدیل به عادت میشود. باعث میشود فرد این قرصها را به صورت خودسرانه مصرف کند که مصرف خودسرانه و یا قطع ناگهانی داروهای ضدافسردگی خطرناک است.
وی در پایان با تاکید بر اینکه قرصهای ضد افسردگی درمان موقت هستند، خاطرنشان کرد: این قرص به تنهایی و به صورت دائمی نمیتواند مشکلات فرد افسرده را رفع کند و در او نشاط ایجاد کند. در نتیجه انسانهایی که به این بیماری دچار شدهاند باید به یک مشاور مراجعه کنند و ورزش را از برنامه روزانه خود کنار نگذارند تا بتوانند ذهن و جسم خود را تقویت کنند و در برابر مشکلات بایستند.