وقتی که طنین آوازها لرزه بر اندام میراث تاریخ می‌اندازد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا، روز یازدهم فروردین ماه بود که شهرداری تهران با برگزاری مراسمی، افتتاح میدان مشق را جشن گرفت. میدانی که از دوران فتحعلی شاه قاجار به یادگار مانده و مدتی است که شهرداری به بهانه مرمت، فعالیت هایی در آن انجام می دهد. اما گویا پایان یافتن این فعالیت ها بهانه ای شد تا شهرداری تهران جشنی به نام «قلب طهران» در این میدان تاریخی برگزار کند. جشنی با هنرنمایی سالار عقیلی و محمد اصفهانی که صدها نفر را راهی میدان مشق کرد. اقدامی که شهرداری تهران ادعا کرده برای افتتاح این میدان انجام داده اما میراث فرهنگی اینطور فکر نمی‌کند. هرچند در دیگر موارد با هم تفاهم دارند.

" قلب طهران" اصلا افتتاحیه نبود

رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی شهر تهران در گفت و گو با خبرنگار برنا، می گوید که مراسم قلب طهران،  اصلا افتتاحیه نبود. میراث فرهنگی تهران هم سال گذشته در میدان مشق برنامه «شبی با موزه» برگزار کرد، آیا این به معنای افتتاحیه است؟ اگر اینطور باشد که باید گفت میراث فرهنگی سال پیش آنجا را افتتاح کرده است.

با این وجود او معتقد است که دستگاه های مختلف گاهی برای بازدید از اماکن تاریخی محدودیت هایی ایجاد می کنند که برداشتن این محدودیت ها افتتاحیه نمی خواهد. اما اگر شهرداری این تصمیم را دارد، میراث هم مخالفتی ندارد. چرا که این میدان کاربری عام دارد و برای استفاده عموم مردم است.

به باور او سازمان میراث فرهنگی موظف است بناهای تاریخی را حفظ کند و اگر کارکردی خلاف آنچه باید باشد در بنایی تاریخی ایجاد شود این میراث است که باید به موضوع ورود کند. در غیر این صورت مخالفتی با بهره برداری از اماکن تاریخی وجود ندارد. زیرا سیاست میراث امروز، سیاست احیا و بهره برداری است. برهمین اساس است که میدان مشق باید برای گردشگران و توریست ها، پرتردد باشد و خطری هم برای بنا ندارد.

اما خسرو آبادی در حالی این سخنان را مطرح می کند که  محمدجواد شوشتری، مدیرعامل وقت سازمان زیباسازی شهر تهران در سال 92، صراحتا اعلام کرد که مطالعات سازمان میراث فرهنگی نشان داده است که عبور خودروها می تواند حیات ساختمان های قدیمی این مجموعه را با خطر مواجه کند. پس از آن بود که عبور خودروها در این میدان ممنوع و این منطقه تاریخی به پیاده راه تبدیل شد.

برگزاری کنسرت در میراث تاریخ

حال سوال این است، برگزاری کنسرت با ارتعاشات بالایی که بلندگوهای نصب شده در این مکان دارد می تواند برای میدان مشق بی خطر باشد. برنامه هایی که بر اساس گفته مسئولان، بار اول و آخر برگزاریشان نیست و این اقدام قرار است یکی از کاربری های جدید میدان مشق باشد. اما مگر همین شهرداری که مدتی است برای افتتاح و بهره برداری از آثار تاریخی پایتخت، دایه مهربان تر از مادر شده، پای نگهداری و حفظ آنها که به میان بیاید، روزه سکوت نمی گیرد. مثلا مجسمه های هنری را در سطح شهر و گاها در مقابل همین بناهای ارزشمند می دزدند و شهرداری می گوید به ما مربوط نیست. کاشی های تاریخی به سرقت می رود، شهرداری مسئولیتی قبول نمی کند و در مقابل افتتاح میدانی که دورتا دورش با بناهای تاریخی احاطه شده را در بوق و کرنا می اندازد و کنسرت های روباز در آن برگزار می کند.

نگرانی ها زمانی بیشتر می شود که بررسی ما نشان می دهد پیش تر، مهدی حجت، معاون میراث فرهنگی سابق نیز نسبت به نحوه حفظ و نگهداری از آثار تاریخی واکنش هایی نشان داده بود. او حتی شروطی برای حضور گروه‌های فیلمبرداری و موسیقی در بناهای تاریخی تعیین کرد. چراکه معتقد است باید اصالت و شان بنا حفظ شده و حضور افراد نباید باعث آسیب رساندن به بناهای تاریخی شود.

اما انگار تاریخ تکرار شده و میدان مشق هم باید آنچه کاخ سعدآباد، نیاوران و عمارت مسعودیه پشت سر گذاشتند را تجربه کند. شاید هم بهتر باشد قانون ممنوعیت برگزاری کنسرت در بناهای تاریخی برای تک تک بناها به صورت مجزا صادر شود. حال باید منتظر ماند و دید تا کی قرار است بناهای تاریخی ما مورد سوء استفاده قرار گیرند و میراث فرهنگی هم به بهانه کمبود بودجه در مقابل سکوت کند. آیا این که این آثار متعلق به عموم مردم است بهانه خوبی می شود تا به جای تبدیل آنها به سایت های گردشگری ایمن، برای تشویق مردم سروصدا راه بیندازند و کنسرت روباز در آن اجرا کنند، بی آنکه متوجه خطرات احتمالی این اقدام باشند؟