کتاب «کارنامه» با حضور حقیقی و اصلانی رونمایی شد

به گزارش خبرگزاری برنا، در ابتدای نشست رونمایی از کتاب «کارنامه؛ فرهنگ دیداری کودکان ایران ۱۳۳۰-۳۶۰» محمد رضا اصلانی، فیلمسازی که برخی از آثارش در نمایشگاه «کارنامه» به نمایش در آمده است، گفت: فیروز شیروانلو از روشنفکران دهه چهل بود که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را ایجاد کرد. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فضایی برای تولید فیلم، ادبیات و تصویرسازی کتاب کودک ایجاد کرد تا پیش از آن کتاب‎های پراکنده ای مثل خاله سوسکه اثر جعفر تجارتچی منتشر شده بود اما این کتاب با تاثیر از فرهنگ بصری غرب خلق شده بود. شیروانلو با دعوت از شاعرانی مانند م.آزاد، نادر ابراهیمی، سیروس طاهباز و تصویرگرانی مانند بهمن دادخواه، علی اکبر صادقی، فرشید مثقالی، آراپید باغداساریان واجازه داد فضای جدیدی شکل بگیرد و کتاب کودک حرف اول را در جهان بزند. اصلا از همین جا بود که تصویرسازی خلاق شکل گرفت.

وی ادامه داد: شاهد موفقیت این مانون همین بود که پس از انقلاب همه سازمان ها از هم پاشید اما کانون به کار خود ادامه داد.

اصلانی درباره ایجاد مرکز سینمایی کانون نیز توضیح داد: سال ۴۵ بود شیروانلو در سرش این تصمصم بود که مرکز سینمایی کانون را ایجاد کنیم. برای تاسیس این مرکز، او یک گروه سیرک را از روسیه به تهران دعوت کرد، از درآمد حاصل از سیرک این مرکز تاسیس شد.  او از من و جوانان دیگر روشنفکر ان دوران مثل، کیارستمی، احمدرضا احمدی، علی اصغر محتاج و... دعوت کرد تا با کانون همکاری کنیم. در مرحله بعد یک گروه پژوهشی نیز در کانون تاسیس شد که می‎شود آن را خار چشم ساواک در آن دوران دانست.

وی ادامه داد: یک جریان ساختارمند سینمایی تشکیل شده بود که البته بهانه آن فیلم و کتاب کودک بود. نخستین تجربه‌‏های فیل‎سازی تحت تاثیر اروپای شرقی در کانون رخ داد، جریانی که موجب شد نوعی نئورئالیزم شاعرانه در فیلم‏ها پدید آید. حتی کسانی که از بدنه سینما بودند مانند شاپور قریب در کانون از فضای فیلم‎فارسی جدا شده و آثار بدیعی بسازند یا امیر نادری وقتی به کانون آمد یک چهره پیشرو بود، او اگر قبل از آن در بدنه سینمای تجاری یک چهره موفق بود به یک عنصر فرهنگی بدل شد که سینمایی پرتحرک و جذاب داشت و نوعی نگاه به زندگی روزمره در آثار او دیده می‏شد. اگر می‎بینید امروز این اندازه تصویرسازی پیشرو است مدیون جریانی هستیم که حاصل خلاقیت یک نفر نبود بلکه محصول کار جمعی بود.

حقیقی: این نمایشگاه نمودار یک حضور سی ساله رفتار عده‎ای هنرمند و نویسنده است

ابراهیم حقیقی سخنران بعدی مراسم بود که در این نشست گفت: این نمایشگاه حضورهای جمعی ما هستند، حضورهای جمعی که هر ملتی از سر می‎گذراند و به او افتخار می‌‏کند. این نمایشگاه نمودار یک حضور سی ساله رفتار عده‎ای هنرمند و نویسنده برای کودک و برای فرهنگ ایرانی است که در مسیر بسیار زحمت کشیده‌اند.

وی ادامه داد: سواد بصری نصل امروز کودکان ما بسیار رشد کرده است که نتیجه کار تصویرگرانی است که در دهه گذشته کار کرده‎اند و تنها متعلق به کانون هم نبوده‎اند. قدیمی‎تر از همه جعفر تجارتچی است که که تحصیل گرافیک ندارد. تقی‎پور و جوادی‌پور نسل بعدی بودند که در زمینه طراحی و تصویرسازی تحصیل کرده بودند و نخستین کسانی هستند که به شکل خاص برای کتاب کودک تصویرگری کردند. آنان با اعتقاد به اینکه اگر ما کودکان را بسازیم اینده مملکت را ساخته‎ایم کار می‏کردند و کانون نشان داد که این اتفاق می‎تواند رخ دهد.

حقیقی ادامه داد: مکتبی و کلانتری، اسفندیار احمدیه که بسیار کم به او پرداخته شده است. احمدیه از نخستین کسانی بود که نگارگری ایرانی را وارد انیمیشن کرد. نصرت کریمی از دیگر کسانی بود که به نگارگری در انیمیشن توجه کرد و افزون بر این قصه ایرانی را نیز در فضای انیمیشن کار کرد. ارزشی که این نمایشگاه برای من دارد ارزش اجتماعی است. یاداوری یک خاطره جمعی است برای ما. نمایشگاه کارنامه مرور سی سال خاطره جمعی فرزندان ماست مثل یک آینه بزرگ یا تعدادی آینه‎های کوچک که همه می‏توانیم خودمان را در آن ببینیم.

سحر ترهنده نیز در این نشست گفت: من به نمایندگی از قدیمی‎ترین نهاد غیر دولتی ایران؛ شورای کتاب کودک با ۵۲ سال سابقه فعالیت اینجا هستم. شورایی که افرادی مانند توران میرهادی، ایرج جهانشاهی، پرویز کلانتری، مکتبی و ... آن را راه اندازی کردند. کار شورا بررسی ناشران و فعالیت‎های آنها در زمینه کتاب کودک است بسیاری از نام‏هایی که شما در زمینه ادبیات و تصویرگری کودک می‏شنوید از جلسات نقد و بررسی کانون حاصل شده است.

وی افزود: مفهوم کودکی یک برساخت اجتماعی است اینکه ما کودک را چطور می‎بینیم مفهوم کودکی را تغییر می‎دهد. هر چند در سی سال گذشته به مفهوم کودکی کم توجه شده است و نمایشگاه‌ها و همایش های کمی برای آن برگزار شده است. در نمایشگاه و کتاب کارنامه جای مجموعه ۱۰ جلدی تاریخ ادبیات کودک خالی و متاسفم که این مجموعه با کارنامه برای حضور این دوره ۱۰ جلدی همکاری نکرد. ما اسناد بسیاری داریم که می‏تواند شکل دهنده موزه کودکی ما باشد، امیدورام رویکرد کنونی موزه هنرهای معاصر فضا را برای شکل‏گیری چنین موزه‎ای نیز فراهم کند.

سپس از کتاب «کارنامه؛ فرهنگ دیداری کودکان ایران ۱۳۳۰-۳۶۰» که به شکلی نفیس تصویر آثار نمایشگاه «کارنامه» را به همراه توضیحاتی به دو زبان انگلیسی و فارسی آورده است، رونمایی شد.